Columns, artikelen & foto's

Wat is een nieuwsbericht?
Kranten bevatten tal van verschillende soorten artikelen: verslagen, interviews, recensies, reportages, berichten, enzovoort. Recensies vind je meestal op de kunstpagina, interviews en reportages in bijlagen.
Berichten kom je op bijna alle pagina’s tegen. Je herkent ze aan hun lengte en inhoud. Doorgaans zijn ze niet langer dan zestig (zet)regels en ze beperken zich tot één onderwerp, bijvoorbeeld:

Incident
Vliegtuig stort neer in Himalaya: 295 doden

Ontwikkeling
Autoverkoop stijgt

Nieuw product
Unilever‑dochter lanceert nieuwe anticonceptie

Uitspraak
Hof: 15 jaar voor Kobus L.

Opinie
Minister pleit voor geweldchip

Opdracht 1
Knip uit de krant van vandaag vijf berichten uit, die over verschillende onderwerpen gaan. Plak ze op de volgende pagina op en vermeldt de categorie nieuws, waarvan we hierboven enkele voorbeelden gaven (zie ook Basisboek Journalistiek, paragraaf 9.3). Probeer zoveel mogelijk verschillende categorieën te vinden.

Een voorbeeld van een nieuwsbericht:

Dit stukje is duidelijk een nieuwsbericht. Het gaat over een incident (bombardement). Je leest hoe het gebeurd is, wat de gevolgen zijn en welke maatregelen na het incident zijn getroffen.

Opdracht 2
Lees het bericht nog eens en beantwoord de volgende vragen.
a Wat is er gebeurd?
b Wat zijn de gevolgen
c Welke maatregelen zijn genomen?

Opdracht 3
Lees paragraaf 9.1 van Basisboek Journalistiek (vierde druk) en ga na aan welke eisen het bericht wel en aan welke eisen het niet voldoet. Vermeld bij elke eis je bevindingen.
1 Een nieuwsbericht is ten hoogste dertig (tik)regels lang.
2 Het bericht beperkt zich in principe tot één onderwerp.
3 In het bericht is het antwoord op de vragen wie?, wat?, waar?, waarom?, wanneer? en hoe? terug te vinden.
4 De inhoud van een nieuwsbericht is feitelijk, onpartijdig en ondubbelzinnig en laat geen vragen open.
5 Het bericht is hiërarchisch van opbouw en is ‘oprolbaar’.
6 De belangrijkste elementen staan in de lead van het bericht.
7 De tekst van een bericht is helder en duidelijk en stilistisch foutloos.
8 Het bericht is voorzien van een goede kop.

Opdracht 4
Kies een bericht over een incident uit de krant en doe het volgende.
a Voorlezer: lees het bericht aan de groep voor.
b Luisteraar: vertel het bericht chronologisch na.
c Luisteraar: beoordeel of het bericht aan de acht eisen van hiervoor voldoet.

Beantwoord daarna de volgende vragen.
a Wat is het nieuws?
b Welke w’s en h kom je niet tegen? Waarom?
c Roept het bericht vragen op?

Hoe schrijf je een nieuwsbericht?
Wie een kort stukje moet schrijven over een eenvoudig onderwerp, schrijft dat mogelijk in één keer op. Een briefje aan een vriendin, een mededeling voor een huisgenoot, een antwoord op een vraag bij een proefwerk zullen veel mensen (maar niet iedereen) vrij gemakkelijk neerpennen.
Dat geldt niet voor een nieuwsbericht. Een goed nieuwsbericht schud je niet zomaar uit je mouw. Zo’n tekst bouw je op: door van tevoren goed na te denken over het onderwerp, door je af te vragen wat het (belangrijkste) nieuws is, door zorgvuldig de gegevens te selecteren, door deze gegevens te ordenen en door de tekst te schrijven en te redigeren.

Schrijven in fasen
Er zijn veel verschillende manieren om een schrijfkarwei aan te pakken: goede én slechte manieren, tijdrovende en efficiënte manieren. Een slechte manier is om de gegevens te lezen, de belangrijkste gegevens direct te onderstrepen en direct te gaan schrijven.
In deze lessenserie willen we je helpen een betere manier te vinden, door in fasen en in stappen te gaan schrijven. We onderscheiden de volgende fasen.

1 Nieuws formuleren.
2 Belangrijkste gegevens selecteren.
3 Belangrijkste gegevens ordenen.
4 Schrijven van de lead.
5 Schrijven van het bericht.
6 Redigeren.
7 Laatste controle.

Het nut van een meelezer
Mensen die voor hun beroep veel moeten schrijven, weten dat ze veel nut kunnen hebben van het commentaar van anderen. Zij zorgen dat zij meelezers hebben, collega’s met wie zij de inhoud kunnen bespreken en die de tekst van commentaar voorzien, voordat deze de deur uitgaat. Ook bij de nieuwsberichten, die je in deze lessenserie gaat schrijven, heb je een meelezer nodig. Kies daarom een groepsgenoot uit die deze rol kan vervullen. Nog beter is een schrijfgroepje te vormen van minimaal zes studenten.

Download hier Nieuwsbericht schrijven in fasen