Columns, artikelen & foto's

Voorgaande berichten op de pagina Grondwetwijziging

Herstel van democratie pas over 5 jaar
9 maart 2016 – Eerst hadden we een roadmap to democracy en nu hebben we een new roadmap. Kunt u het nog volgen? Columnist Lom Plien Thit van de krant Thai Rath, die grossiert in misdaad- en ongeluksberichten, legt het uit. Na de verkiezingen blijft de NCPO (junta) nog 5 jaar bestaan om toe te zien dat haar strategieplan voor 20 jaar (dat nog in de maak is) wordt uitgevoerd.
De junta wil ook voorkomen dat de politici weer aan de macht komen, die er voorafgaand aan de coup een rotzooitje van hebben gemaakt. Vandaar een Senaat met benoemde senatoren, waarin alle kabinetsministers en NCPO-leden worden benoemd, denkt de columnist, om tegenwicht te bieden tegen de gekozen volksvertegenwoordigers. Bovendien verwacht hij een zwakke coalitieregering met een outsider als premier omdat het kiesstelsel zodanig wordt gewijzigd dat een één-partij regering niet meer mogelijk is.
Conclusie: Thais moeten nog vijf jaar wachten op de terugkeer van een ‘full scale’ democratie. In de tussentijd moeten ze het met een halfbakken democratie doen. (Bron: Rubriek Thai Pulse in Bangkok Post, 8 maart)

Hoe blijf je stiekem aan de macht?
9 maart – ’t Is dé manier om aan de touwtjes te kunnen blijven trekken: de Senaat benoemen en niet te laten kiezen door het volk. En dat staat te gebeuren. Premier Prayut, gepokt en gemazeld in de kadaverdiscipline van het leger,  is er een warm voorstander van. Hij verdedigt het als een garantie ter bescherming van de nieuwe grondwet, good governance en uitvoering van het strategieplan met hervormingen.
Een benoemde Senaat zorgt ervoor dat politici na de verkiezingen niet rommelen met de grondwet en de gekozen regering niet domineren, zoals gevreesd wordt, doceert Prayut. Maar critici beschouwen het voorstel als een achterdeurtje voor het militaire regime om een stevige greep op de macht te houden.
De nieuwe senatoren worden gerekruteerd uit verschillende beroepsvelden, zoals het bedrijfsleven, veiligheidsdiensten en landbouw, zegt Prayut. ‘Als ze het eens zijn met de constitutionele veranderingen, des te beter; als ze het niet eens zijn, wordt een gezamenlijke vergadering gehouden van Senaat en Huis van Afgevaardigden en gestemd. Wanneer we geen benoemde Senaat hebben om de grondwet te beschermen, dreigen de politieke conflicten terug te komen.’
Het voorstel voor een benoemde Senaat is gedaan door vice-premier Prawit. Hij wil dat de senatoren 5 jaar na de verkiezingen in functie blijven om ervoor te zorgen dat de beoogde nationale hervormingen worden doorgevoerd.
Verder gaat het bericht in op de bevoegdheden van het Constitutionele Hof – het zou een te grote macht krijgen –, het hooggerechtshof en de hulp die de Kiesraad krijgt van de Raad van State bij het opstellen van de referendumwet. Voer voor fijnproevers.

Donderdag 10 maart
– Dat moet toch het bewijs vormen dat de NCPO een stevige vinger in de pap wil houden na de verkiezingen. Vice-premier Prawit zegt dat NCPO-leden benoemd kunnen worden tot lid van de Senaat. Prawit heeft het voorstel gedaan voor een Senaat met uitsluitend benoemde senatoren die 5 jaar in functie blijven. Ze moeten een tegenwicht bieden tegen de gekozen volksvertegenwoordigers in het Huis van Afgevaardigden.
Prawit doet alsof zijn neus bloedt: ‘Waarom niet? Wat is er verkeerd aan? De NCPO-leden begrijpen alle kwesties die nationaal van belang zijn. Ik zie er niets verkeerds in dat ze als benoemde senator dienen.’ Maar als de grondwetcommissie er anders over denkt, legt hij zich er bij neer.
Voor het volledige artikel klik hier: ‘NCPO should ‘not be banned from Senate’.

Benoemde Senaat kan regering omverwerpen
11 maart – Een volledig benoemde Senaat, die 5 jaar na de verkiezingen in functie blijft, vormt een risico voor de gekozen regering en kan bij nationale hervormingen als excuus worden gebruikt om de regering omver te werpen.
Dit zegt een prominent lid van de National Legislative Assembly (NLA), het parlement dat trouwens ook benoemd is en niet gekozen. De man [telt het parlement eigenlijk wel vrouwen?] is niet de enige die kritiek heeft op het voorstel dat is gedaan door vice-premier Prawit, tevens minister van Defensie, en omarmd is door premier Prayut. Want, redeneert Prayut: Een Kamer van benoemde senatoren is de beste garantie voor de continuïteit en het succes van de hervormingsvoorstellen van het huidige regime [waarover overigens nog maar weinig bekend is].
Maar critici zien het voorstel als een verholen poging van de junta om aan de touwtjes te kunnen blijven trekken omdat kabinets- en NCPO-leden ook benoemd kunnen worden. De Senaat fungeert dan als tegenwicht tegen het (gekozen) Huis van Afgevaardigden. Het voorstel zou tevens inhouden dat de Senaat meer macht krijgt, zoals wetgeving voorstellen, bekleders van politieke functies naar huis sturen en over een motie van wantrouwen stemmen, die een regering gemakkelijk ten val kan brengen als ze niet doorgaat de door de junta voorgestelde hervormingen door te voeren.
Of het voorstel wordt opgenomen in de ontwerp-grondwet, waarvan een eerste versie klaar is, is niet bekend. Zelfs een speculatie ontbreekt deze keer in de krant. De NLA-bron verwacht dat vijf leden van de NCPO (junta) in de tweehonderd zetels tellende Senaat benoemd worden; de rest bestaat uit leden van de NLA die nu al honderd soldaten telt.

Zaterdag 12 maart
Vandaag 1 artikel plus een kader over de grondwet. Ik geef de titels plus links zodat u ze zelf kunt opzoeken op de website:
• NCPO told to officially submit Senate proposal en Prawit shrugs off Thaksin’s criticism. Het voorstel van vice-premier Prawit voor een volledig benoemde Senaat die 5 jaar na de verkiezingen in functie blijft, kan pas door de grondwetcommissie (CDC) in overweging worden genomen nadat het schritelijk is ingediend. Thans kent de CDC het alleen uit de mediaberichtgeving.

Politieke partijen: CDC, houd je poot stijf
14 maart – Over het voorstel voor een volledig benoemde Senaat, die 5 jaar na de verkiezingen in functie blijft, zal nog wel een flink robbertje gevochten worden. De twee grootste politieke partijen Democraten en Pheu Thai dringen er bij de grondwetcommissie (CDC) op aan het voorstel dat uit de regeringskoker komt, niet over te nemen. Ze vinden dat de CDC niet moet buigen voor de druk van de junta.
Volgens de regering vormt een benoemde Senaat de beste garantie voor de hervormingen die nu voorgekookt worden, maar critici zien zo’n Kamer als een poging de greep op de macht van de NCPO (junta) te verlengen. Vermoedelijk schuiven huidige NCPO-leden en parlementsleden, eveneens militairen, op naar de Senaat. Die zou de bevoegdheid krijgen een gekozen regering naar huis te sturen.
Tweede partijleider Nipit van de Democraten waarschuwt de CDC dat sterke tegenstand van de bevolking valt te verwachten, wanneer ze te veel naar de pijpen van de junta danst. En dat belooft weinig goeds voor het in juli geplande referendum over de ontwerp-grondwet. CDC-voorzitter Meechai vroeg de regering vorige week het voorstel schriftelijk in te dienen, want nu kent hij het alleen uit de media. De krant besteedt in haar commentaar, een column en een bericht ook aandacht aan de zaak, dus misschien kom ik er nog op terug. Eerst het andere nieuws van de dag.

Dinsdag 15 maart
Vandaag 1 artikel plus een kader over de grondwet. Ik geef de titel plus link zodat u het zelf kunt opzoeken op de website:
• CDC makes about-turn on charter motion. De grondwetcommissie geeft toch geen commentaar op het senaatsvoorstel, gezamenlijk gedaan door de leden van de ‘five rivers’, de vijf machtigste organen van het land. CDC-voorzitter Meechai kondigde ’s ochtends aan dat hij commentaar zou geven na de vergadering van de CDC, maar enkele uren later zei de CDC-woordvoerder dat het feest niet doorging. De regering gaat zelf een persconferentie beleggen over het voorstel de Senaat in haar geheel te benoemen voor 5 jaar na de verkiezingen.

Woensdag 16 maart
Vandaag 1 artikel over de grondwet. Ik geef de titel plus link zodat u het zelf kunt opzoeken op de website:
• Groups urge consumer body to be written into draft charter. De kop vat het bericht goed samen. Het voorstel voor een onafhankelijk orgaan is al tweemaal in vorige parlementen besproken, maar beide keren om politieke redenen afgewezen. Consumentengroepen, zoals de Independent Consumer Protection Organisation, zeggen dat dit waarschijnlijk de enige kans is om hun droom te realiseren, want bij vorige (gekozen) regeringen kregen ze geen gehoor.

Premier maakt zich sterk voor benoemde Senaat
16 maart – Premier Prayut blijft aandringen op een benoemde Senaat die 5 jaar na de verkiezingen in de gaten houdt of de door de junta bedachte hervormingsplannen gerealiseerd worden. Het voorstel stuit op veel weerstand want vermoed wordt dat de junta op deze manier aan de touwtjes wil blijven trekken. De grondwetcommissie (CDC) moet nog een besluit nemen.
Prayut zegt de CDC niet onder druk te willen zetten, maar ik denk: een goede verstaander heeft genoeg aan een half woord. Hij verwacht dat de CDC het voorstel zal accepteren. ‘Maar als ze het afwijst, blijf ik het voorstel indienen totdat het geaccepteerd wordt. Het voorstel is in het belang van het land.’ [Dat is niet eens een half maar een heel woord.]
Het senaatsvoorstel is een van de zestien voorstellen voor de nieuwe in de maak zijnde grondwet, die de zogeheten ‘five rivers’ (de belangrijkste bestuursorganen van het land) hebben ingeleverd bij de CDC. Over de andere vijftien heb ik nog niets gelezen. Behalve als waakhond over de hervormingen, ziet Prayut de benoemde Senaat ook als tegenwicht tegen de gekozen volksvertegenwoordigers in het Huis van Afgevaardigden.[ Zoals bekend heeft Prayut weinig fiducie in politici, die er volgens hem een rotzooitje van hebben gemaakt.]
De premier maakt zich geen zorgen dat het referendum schipbreuk leidt als gevolg van het voorstel. ‘Als het niet goed is, laat ik een nieuwe [grondwet] opstellen. Ik heb de macht. Ik maak het land veilig.’
CDC-voorzitter Meechai zei gisteren dat de CDC onafhankelijk is en niet onder druk van wie dan ook staat. ‘Het is niet nodig het voorstel verschillende keren naar ons te sturen. We oordelen over het voorstel op basis van zijn merites en overwegen wat in het beste belang van het land is.’
Naar verwachting mag de bevolking op 7 augustus een oordeel vellen over de ontwerp-grondwet. Spannend!!!

Junta zet CDC onder druk met senaatsvoorstel
17 maart – Bangkok Post opent vandaag met een groot artikel over de voorstellen die de junta doet voor de nieuwe grondwet. De krant schrijft dat de grondwetcommissie (CDC) onder grote druk staat om de voorstellen over te nemen, die volgens critici neerkomen op een ‘coup in vermomming’.
Hét hete hangijzer is het voorstel om de Senaat in haar geheel te benoemen en die 5 jaar in functie te laten blijven (een jaar langer dan het gekozen Huis van Afgevaardigden) om te controleren of de door de junta bedachte hervormingen worden doorgevoerd. In de Thaise Eerste Kamer worden zes zetels gereserveerd voor topmilitairen en dat bevalt de critici al evenmin. De Senaat krijgt de (nieuwe) bevoegdheid om de regering middels een motie van wantrouwen naar huis te sturen.
De CDC buigt zich maandag over de voorstellen. Voorzitter Meechai zegt dat ze op hun eigen merites worden beoordeeld. ‘Als de CDC vindt dat ze nadelig zijn, gaan we er niet mee akkoord.’ Dus maandag weten we of de CDC een vuist durft te maken tegen de junta. In augustus wordt de ontwerp-grondwet in een referendum aan de bevolking voorgelegd.
In bijgaand kader de voorstellen van de junta.

Abhisit zegt nee
18 maart – Voormalige regerings- en oppositieleider Abhisit verzet zich sterk tegen het voorstel van de regering om in de nieuwe Senaat zes zetels te reserveren voor topmilitairen. ‘Dat is ondemocratisch. Ik zie niet in hoe deze personen een verschil kunnen maken behalve invloed uitoefenen op de rest van de Senaat, wat – indien dit het geval is – meer vragen dan antwoorden oproept.’
Het voorstel van de junta dat ook voorziet in een geheel benoemde Senaat die vijf jaar na de verkiezingen in functie blijft, wordt door tegenstanders een ‘coup in vermomming’ genoemd, omdat de Senaat ook de regering naar huis kan sturen via een motie van wantrouwen.
‘Als de NCPO bevreesd is dat een gekozen regering in militaire zaken ingrijpt, kan ze beter hervormingen invoeren om politieke invloed op een afstand te houden’, zegt Abhisit. ‘Het voorstel lost nationale problemen niet op, maar schept condities voor instabiliteit die tot meer problemen leiden.’
‘Als het systeem wordt verknald door vragen over de NCPO die aan de macht wil blijven, zijn we op weg naar een nieuw conflict dat alles vernielt wat de NCPO heeft geprobeerd te doen.’

Zaterdag 19 maart
Vandaag 1 artikel over de grondwet. Ik geef de titel plus link zodat u het zelf kunt opzoeken op de website:
• Wissanu defends appointed Senate. Geen verrassend nieuws: de bedenker van het voorstel voor een geheel benoemde Senaat van 250 leden die 5 jaar na de verkiezingen in functie blijft, verdedigt zijn voorstel.  De belangrijkste rol van de Senaat is de grondwet veilig te stellen, wetgeving te controleren en een tegenwicht te bieden tegen het (gekozen) Huis van Afgevaardigden dat 500 leden telt. De grondwetcommissie (CDC) komt volgende week met een reactie. Verwacht wordt dat ze zich niet durft te verzetten tegen de junta.

CDC dient ‘coup in vermomming’ te verhinderen
20 maart – Precies toen we begonnen te geloven dat de regering en de NCPO iets hadden geleerd en de beloften zouden waarmaken die ze aan de internationale gemeenschap hebben gedaan over de roadmap, worden we weer teleurgesteld, schrijft Umesh Pandey op de opiniepagina van Bangkok Post over het regeringsvoorstel voor een volledig benoemde Senaat met zes zetels gereserveerd voor topmilitairen.
Een benoemde Senaat is al slecht genoeg voor de democratie, zelfs in een overgangsperiode. En om de zaken nog erger te maken betekent de aanwezigheid van de meest machtige mensen van de strijdkrachten bij de samenstelling van de 250 handgekozen senatoren, dat we een giftig mengsel krijgen dat de democratie op elk moment om zeep kan helpen. Het wekt dan ook geen verbazing dat veel mensen het een ‘coup in vermomming’ noemen.
Umesh vindt de verdediging door vice-premier Prawit dat de topmilitairen een coup kunnen voorkomen, niet overtuigend. Waarom? Omdat geen enkele lid van de Senaat het in zijn hoofd zal halen tegen de topmilitairen en politie te stemmen. Als ze dat doen, weten we wat de uitkomst is.
De Senaat dient niet de macht te krijgen tegen elke prijs in te grijpen in de manier waarop de regering functioneert, betoogt Umesh. Haar checks-and-balances rol dient dezelfde te zijn als die van de Senaat in elke andere democratie. Een blok van 250 leden, een derde van het Huis van Afgevaardigden, betekent trouble voor elke regering of die nu geleid wordt door Pheu Thai of de Democraten.
Dit soort voorstellen zijn een duidelijke indicatie dat de NCPO en het leger niet van plan zijn hun greep op de macht op te geven. Het hangt nu van de grondwetcommissie (CDC) af de aanbevelingen van het regime te verwerpen of eraan te voldoen. Als ze toegeeft krijgt ze bij het referendum de rekening gepresenteerd.
Gegeven de toenemende kritiek begint de CDC de druk te voelen van de aanbevelingen en dat betekent weinig goeds voor de eindversie van de grondwet, die op 29 maart bekend wordt gemaakt. De bevolking mag blij zijn dat de grote politieke partijen zich nog vasthouden aan bepaalde principes en doen wat ze kunnen om de bevolking te informeren wat goed en fout is.
Ik mag alleen hopen, schrijft Umesh, dat de Democraten bij haar standpunt blijft en niet toegeeft om de voorkeur van het leger te krijgen zodat ze weer de mogelijkheid krijgt een regering te vormen. Het is een absolute must dat de regering een grondwet nodig heeft met democratische principes. We moeten uit de vicieuze cirkel van coups komen met burgerregeringen die pootje worden gelicht, aldus Umesh. (Bron: Bangkok Post, 19 maart)

Milieu en bewoners dupe van ‘dictator wet’
20 maart – Goed bedacht van de krant: Dictator law. Want dat is het, artikel 44 van de interim-grondwet die premier Prayut de bevoegdheid geeft besluiten te nemen zonder zich iets aan te trekken van wettelijke regelingen. Daardoor dreigen woongemeenschappen hun rechten te verliezen en kan de bescherming van het milieu gevaar lopen.
Directeur Buntoon van het Good Governance for Social Development and Environment Institute, zegt dat enkele recente besluiten, waarbij dit artikel is ingezet, wijzen op een ‘gevaarlijke’ verandering in houding ten aanzien van milieubeheer. Buntoon doelt op de zogeheten fast-track procedure die ten koste gaat van milieu-effectrapportages en zoneringswetten.
Volgens Buntoon zijn de besluiten in strijd met de ontwerp-grondwet, die in artikel 54 voor elk overheidsproject openbare hoorzittingen en milieu- en gezondheidseffect rapportages verplicht stelt. ‘Gaan we artikel 54 schorsen wanneer de ontwerp-grondwet is goedgekeurd?’ Hij zei dat gisteren op een seminar over stadsontwikkeling en milieubeheer.
Ook andere sprekers waarschuwden voor vernieling van het milieu en het verdwijnen van garanties voor woongemeenschappen die in vorige grondwetten zijn verankerd. Een lector van de Thammasat universiteit zei dat het land tientallen jaren wordt terug gezet, want de besluiten betekenen dat grootschalige projecten zonder inspraak van de bevolking worden goedgekeurd.

Pro-junta groep: Hervormingen voor verkiezingen
21 maart – Misschien verwacht u het niet, maar je hebt ook pro-junta groepen. De Green groep dringt er bij de NCPO en regering op aan artikel 44 van de interim-grondwet (bijgenaamd dictator law) te gebruiken om hervormingen door te voeren. En dat moet gebeuren voordat de bevolking naar de stembus gaat; het is niet nodig om te wachten tot de nieuwe grondwet, die thans in discussie, klaar is.
Hervormingen zijn volgens secretaris-generaal Jaturon vereist op het gebied van politie, rechtspraak, bestuur en sociale kwesties. Over het voorstel van de regering voor een overgangsperiode van 5 jaar met een benoemde Senaat zegt hij dat het regime duidelijk moet maken welke kwesties urgent zijn om in die periode te regelen.
Een anti-junta groep, die zich Red Path noemt, hield gisteren op de Silom Road een demonstratieve wandeltocht waarbij ze stickers uitdeelde.
Verder werd gisteren een seminar gehouden over de ontwerp-grondwet en toekomstige hervormingen. Voormalig CDC-lid Paiboon [van de eerste grondwetcommissie] zei het voorstel voor een benoemde Senaat te steunen want dat zou een mooi tegenwicht bieden tegen het (gekozen) Huis van Afgevaardigden en de regering. Paiboon steunt niet het voorstel de Senaat de mogelijkheid te bieden de premier naar huis te sturen. Dat zou de machtsbalans verstoren en zou conflicten kunnen oproepen.

Dinsdag 22 maart
– Voorzitter Meechai van de grondwetcommissie heeft studenten van een democratie programma voor hoge functionarissen van het King Prajadhipok Institute bijgepraat over de ontwerp-grondwet. ‘Sommigen verwachten mechanismen om een nieuwe crisis te voorkomen zodat het leger niet weer tussenbeide kan komen, maar dat kunnen we niet op die manier schrijven. Alleen enkele delen [van de verwachte mechanismen] kunnen we opnemen.’
Hopelijk begrepen de toehoorders wat hij bedoelde, want mij ontgaat het. Verder veel ouwe koek en nog iets over ‘dreigementen’, maar het fijne snap ik daar niet van.

Grondwetcommissie probeert ’t met een compromis
23 maart – De grondwetcommissie (CDC) durft geen vuist te maken tegen de junta [wat misschien wel zo verstandig is als je je eigen glazen niet wil ingooien] maar hoopt met een compromisvoorstel de kou uit de lucht te halen. Van de 250 benoemde leden van de Senaat zouden 20 benoemd moeten worden door beroepsgroepen uit het maatschappelijk veld.
De CDC verzet zich tegen het voorstel van de junta de senaat de bevoegdheid te geven een kabinet pootje te lichten middels een zogeheten censure debate. Wel krijgt de Senaat ‘speciale bevoegdheden’ om de grondwet te beschermen en hervormingswetten te garanderen. Geen concessie doet de CDC over de procedure bij de verkiezing van een premier en ze handhaaft haar voorkeur voor een single ballot systeem  in plaats van de two ballots, die door de junta zijn voorgesteld [Ik laat de details achterwege].
Nog even de voorgeschiedenis. De junta heeft voorgesteld de Senaat in haar geheel te benoemen en 5 jaar in functie te laten blijven als tegenwicht tegen het (gekozen) Huis van Afgevaardigden. Critici noemen dat een ‘coup in vermomming’, bedoeld om de NCPO een grote vinger in de pap te laten houden.

Zaterdag 26 maart
– Ik schreef het eerder: de grondwetcommissie (CDC) heeft geen vuist durven te maken tegen de junta. Voorzitter Meechai bevestigt dat nog eens met zijn verklaring gisteren dat de CDC geen bezwaar heeft tegen het laatste woord dat de junta heeft bij de benoeming van de 250 senatoren. Hij zegt dat het geen poging van de junta is om stiekem aan de macht te blijven, zoals critici beweren.
Meechai verdedigt dat met als argument dat de Senaat niet de premier kiest (dat doet het Huis van Afgevaardigden) en ook geen censure debate tegen de regering mag voeren, een debat dat uitmondt in een motie van wantrouwen.
Roodhemdleider Nattawut Saikuar hekelt de slappe knieën van de CDC. De nieuwe grondwet bevoordeelt de bondgenoten van de NCPO, zegt hij. Wanneer de grondwet in het referendum wordt goedgekeurd, is het mogelijk dat de NCPO onder het mom van democratie weer aan de macht komt. Hij betwijfelt of er midden volgend jaar verkiezingen komen, zoals beloofd door de NCPO.
Dinsdag gaat de definitieve tekst van de grondwet naar het kabinet. Dit weekend legt de CDC in Hua Hin er de laatste hand aan. [Op het strand onder een parasol?]
– Lokale bestuursorganen vragen de grondwetcommissie in de ontwerp-grondwet een artikel op te nemen over de instelling van een national local administrative assembly, die tot doel heeft de decentralisatie van macht te bevorderen. Ze vinden dat tambon- en dorpshoofden meer te zeggen moeten krijgen en een groter budget moeten hebben, zodat ze efficiënter kunnen werken. Ze verzetten zich tegen het opheffen en fusies van lokale bestuursorganen. Naar verluidt zouden sommige organen opgeheven worden omdat er te veel zijn met overlappende werkzaamheden.

Dit is de grondwetcommissie (CDC), die de afgelopen vier dagen de laatste hand heeft gelegd aan de ontwerp-grondwet. De tweede commissie, want het ontwerp van de eerste commissie leed schipbreuk. De CDC staat voor de zware taak een wet te brouwen die alle partijen tevreden stelt. De junta wil een vinger in de pap houden, maatschappelijke organisaties vragen om garanties voor inspraak, de politieke partijen willen hun oude machtspositie terug. Het is voor de commissie laveren tussen Scylla en Charybdis.
Dinsdag gaat het ontwerp naar het kabinet, begin augustus wordt het in een referendum aan de bevolking voorgelegd. Volgend jaar verkiezingen en een burgerregering.

Worachai (Pheu Thai) krijgt de wind van voren
27 maart – Het leger heeft een hartig woordje gesproken met voormalige Pheu Thai parlementslid Worachai Hema oftewel: hij is onderworpen aan attitude adjustment, een nogal mysterieuze aanduiding van iets wat op een hersenspoeling lijkt.
Worachai had het gewaagd kritiek te hebben op de ontwerp-grondwet [Foei, Worachai!] en hij had premier Prayut opgeroepen zijn verantwoordelijk te nemen wanneer het ontwerp in het geplande referendum sneuvelt [Tweemaal foei!]. Worachai zei gisteren die opmerkingen ‘in goed vertrouwen’ te hebben gemaakt; hij had niet de intentie gehad de premier te krenken.
NCPO-woordvoerder Winthai zegt dat de meeste van Worachai’s politieke commentaren in de media niet ‘constructief’ zijn en vaak ‘onbewezen’. Ze zouden de mensen misleiden over de personen naar wie hij verwees. ‘Zijn gedrag is over de gehele linie niet in overeenstemming met de richting van vrede en orde en hij loopt uit de pas met de atmosfeer om het land voorwaarts te brengen.’
Maar Worachai zegt het recht te hebben die opmerkingen te maken. ‘Ik wil er bij hen [de coupleiders] op aandringen een grondwet te schrijven die acceptabel is voor het volk, één die geen nieuwe problemen schept.’
Volgens Worachai is de grondwet zo geschreven dat er een regering van meerdere kleine politieke partijen moet worden geformeerd en niet een regering met enkele grote partijen. ‘Dat verzwakt het land en biedt de mogelijkheid van uitgebreid manoeuvreren voor posities en machtstwisten die de politiek destabiliseren.’

Zondag 27 maart
Vandaag 2 artikelen over de grondwet. Ik geef de titels plus de links zodat u ze zelf kunt opzoeken op de website:
• Constitution draft ready for cabinet. De belangrijkste feiten heb ik vermeld op de homepagina. Het artikel doet de verdere gang van zaken uit de doeken.
• Calls for open debate and fears of effort to sway charter referendum. Verslag van een seminar gisteren met een pleidooi voor een open debat over de ontwerp-grondwet, voorafgaand aan het referendum.

Dinsdag 29 maart
– Premier Prayut zegt dat de ontwerp-grondwet, zoals opgesteld door de grondwetcommissie, ongewijzigd naar het referendum gaat. Hij weerspreekt de angst van vice-partijleider Ong-art Klampaibul van de Democratische partij, die de regering heeft gewaarschuwd niet op de valreep wijzigingen aan te brengen omdat niet al haar voorstellen door de commissie zijn gehonoreerd. Vandaag krijgt de regering de definitieve tekst. Begin augustus wordt die in een referendum aan de bevolking voorgelegd. Volgend jaar verkiezingen en een burgerregering, wanneer de roadmap van de junta tenminste wordt gevolgd.

Vrees voor aanblijven junta na de verkiezingen
30 maart – Hij is klaar: de ontwerp-grondwet. Zes maanden heeft de grondwetcommissie gewerkt aan de 279 artikelen en gisteren presenteerde voorzitter Meechai het resultaat. Bangkok Post kijkt vandaag in het openingsartikel in haar glazen bol en kopt dat het regime wel eens zou kunnen aanblijven. Ook ‘zeer waarschijnlijk’ wordt de kans genoemd dat een outsider premier wordt.
In het kader A difficult birth staan de belangrijkste artikelen opgesomd, dus die hoef ik hier niet te herhalen. Ze zijn al vaak genoeg tijdens de zwangerschap aan de orde geweest om dezelfde beeldspraak door te trekken.
De veronderstelling van de krant dat het regime zich voorlopig nog niet terugtrekt in de kazernes, is gebaseerd op het ontbreken van een specifiek tijdstip waarbinnen het Huis van Afgevaardigden een nieuwe premier moet kiezen. En dat zou wel eens heel lang kunnen duren, vrezen politieke waarnemers.
Eén artikel in de grondwet opent de mogelijkheid dat een outsider, iemand die niet in het parlement is gekozen, premier wordt. Meechai zegt dat dit een voorzorgsmaatregel is vanwege de zorgen van het regime over mogelijke problemen die bij de keuze van de premier kunnen ontstaan. Het artikel vereist politieke partijen voorafgaand aan de verkiezingen drie kandidaten te nomineren, waaruit het Huis van Afgevaardigden na de verkiezingen een keus maakt.
Wanneer het Huis van Afgevaardigden om wat voor reden dan ook geen premier kan kiezen, kan een gezamenlijke vergadering van Huis en Senaat worden belegd waarop de drie-kandidatenregel wordt geschorst. Het Huis van Afgevaardigden kiest vervolgens de premier, de Senaat [niet gekozen, maar benoemd door de junta] komt er niet aan te pas.
Gevraagd waarom de procedure niet aan een tijdlimiet is gebonden, zegt Meechai dat de CDC tijdsdruk niet gewenst acht. ‘Het proces moet zijn natuurlijk verloop hebben.’ Intussen blijft de junta aan de touwtjes trekken totdat een nieuw kabinet aantreedt [in de pruimentijd?].
Mocht u na het lezen van het voorgaande niet begrijpen wat het belang van al deze regeltjes is, dan bevindt u zich in goed gezelschap, namelijk van uw redacteur.

Stemadvies Pheu Thai: Nee tegen ontwerp-grondwet
31 maart – De drukinkt is amper droog  of voormalig regeringspartij Pheu Thai roept de bevolking al op de ontwerp-grondwet af te wijzen. De wet is ondemocratisch en bevat te veel artikelen die meer problemen voor het land kunnen veroorzaken. Op 7 augustus krijgt de bevolking de gelegenheid in een referendum haar oordeel te geven.
Dinsdag leverde de grondwetcommissie de tekst in bij het kabinet en woensdagochtend kwam Pheu Thai al met een verklaring waarin wordt opgesomd wat er allemaal niet deugt aan de ontwerp-grondwet. De partij roept de regering op om de interim-grondwet, die sinds de coup van kracht is, te wijzigen voordat het referendum wordt gehouden.
PT wil dat de grondwet van 1997 tijdelijk van kracht is en dat zes maanden na het referendum algemene verkiezingen worden gehouden indien de bevolking nee zegt. De partij gaat ervan uit dat in 2017 verkiezingen gehouden gaan worden, want dat heeft premier Prayut zowel binnenlands als in het buitenland beloofd.
Puntsgewijs enkele bezwaren van PT:
• Het ontwerp is tot stand gekomen zonder inspraak van de bevolking. Het is geschreven door een groep mensen die zijn benoemd door de NCPO met als doel de belangen van de coupplegers te behartigen.
• Het kiessysteem leidt tot een fragiele coalitieregering van veel politieke partijen en een outsider als minister-president.
• Het land zal worden geplaagd door meer politieke problemen, die van invloed zijn op ’s lands investeringsklimaat en de export. De economische situatie van het land zal verder verslechteren.
• De regering en parlementariërs zullen moeilijker kunnen functioneren omdat mensen die niet met hen tevreden zijn gemakkelijk een petitie tegen hen kunnen indienen bij het Constitutionele Hof. (Bron: website Bangkok Post, 30 maart) ((Zie verder de pagina Grondwetwijziging 2)
Persoonlijke noot: Merkwaardig dat met geen woord wordt gerept over de Senaat die in haar geheel benoemd gaat worden, maar misschien komt de krant vandaag met een vollediger bericht. In dat geval voeg ik een update toe.

Negatief stemadvies Pheu Thai; NCPO waarschuwt
31 maart – ’t Was te verwachten, want de NCPO (junta) duldt geen kritiek. Die accepteert alleen veren in een bepaald lichaamsdeel. Dus bekijkt ze of voormalig regeringspartij Pheu Thai de wet heeft overtreden door de bevolking te adviseren de ontwerp-grondwet af te wijzen in het voor begin augustus geplande referendum. Wanneer sprake is van misleiding of wanneer het advies misverstanden schept, zijn de rapen gaar.
Vice-premier Wissanu waarschuwde Pheu Thai gisteren niet de grens te overschrijden: het stemadvies kan in strijd met de wet zijn. Alhoewel het niet in strijd hoeft te zijn met de referendumwet (die nog niet van kracht is), zijn er andere wetten die tegen PT gebruikt kunnen worden, maar hij wil niet zeggen om welke het dan gaat. ‘Zeggen dat ze de grondwet afwijst, hoeft geen probleem te zijn; anderen aanmoedigen dat ook te doen, wel.’
Vice-premier Prawit maakt zich geen zorgen over een eventuele anti-grondwet campagne. Het is onwaarschijnlijk dat die een bedreiging vormt voor de nationale veiligheid. Alleen kunnen kiezers een afwijkende stem van politici uitbrengen.
Voorzitter Meechai van de grondwetcommissie trekt zijn schouders op. Pheu Thai was al tegen de grondwet, toen die nog niet eens klaar was, merkt hij op.

Referendum: Regering streeft naar opkomst van 80 pct
1 april – Het is duidelijk dat de regering en de NCPO (junta) willen dat de ontwerp-grondwet met vlag en wimpel door het referendum komt, analyseert Bangkok Post vandaag in haar openingartikel. Hoe meer stemmen de wet krijgt, des te beter want erkenning van de wet bevestigt de geloofsbrieven van het militaire regime, dat de afgelopen twee jaar het land heeft geregeerd. Ook kan grote steun als positief voor de economie worden beschouwd.
Er is ook al een opkomstpercentage genoemd. Kiesraadvoorzitter Supachai denkt dat 80 procent van de bevolking de gang naar de stembus maakt. Hij waarschuwt tegen illegale pogingen om de bevolking te bewegen voor of tegen te stemmen. De grondwetcommissie, die na zes maanden sappelen, dinsdag de eindtekst bij het kabinet inleverde, legt binnen twee weken de laatste hand aan een samenvatting. De Kiesraad zorgt voor de de verspreiding.
De in de analyse genoemde vlag en wimpel wordt door de auteurs gekoppeld aan het besluit om de onderwijsstructuur te reorganiseren, waarbij gedecentraliseerde taken weer naar de provincie en de centrale overheid gaan. De minister van Onderwijs krijgt de bevoegdheid 400.000 onderwijzers te benoemen en over te plaatsen, terwijl hij dat thans alleen mag bij personeel boven een bepaalde rang.
Volgens waarnemers [?] zou de regering door het gewijzigde benoemingsbeleid op de steun van onderwijzers kunnen rekenen. Onderwijzers staan in nauw contact met de plaatselijke bevolking, aldus de analyse, dus kunnen in samenwerking met de lokale autoriteiten zoveel mogelijk mensen aanmoedigen om hun stem uit te brengen.
Chaturon Chaisaeng, vooraanstaand lid van voormalig regeringspartij Pheu Thai, verzet zich tegen deze gedachte. ‘Het betekent dat onderwijzers bang worden voor zowel provinciale gouverneurs en de onderwijsminister. Het geeft ze een gevoel van onrechtvaardigheid in de vier maanden in de aanloop naar het referendum. Onderwijzers die ontevreden zijn over hun overplaatsing, zouden tegen de ontwerp-grondwet kunnen stemmen. Op de dag van het referendum kan de opkomst het tegengestelde zijn.’ [Mijn moeder zou zeggen: Hoe komt hij erop?]
In bijgaand kader de plannen van de Kiesraad voor de campagne ter bevordering van de opkomst die gevoerd wordt onder de bloemrijke naam ’65 miljoen bloeiende bloemen’.

Prayut wordt goede opa na verkiezingen
2 april – Nog meer premier Prayut op de voorpagina. ‘Er worden geen nepverkiezingen gehouden met een plaatsvervanger om aan de macht te blijven. Mijn plan is om na de verkiezingen naar huis te gaan en me bezig te houden met mijn kleinkinderen. Ik wil alleen maar uitrusten.’
Prayut zei dit donderdag in een interview met de Thaise afdeling van de Voice of America. Midden volgend jaar worden verkiezingen gehouden, bevestigde hij, zoals aangegeven in de roadmap van de regering.
Prayut’s opmerkingen kunnen gezien worden als een reactie op kritiek van tegenstanders dat de junta middels de door de junta te benoemen Senaat aan de macht wil blijven. Mogelijk wordt in het referendum ook aan de bevolking de vraag voorgelegd of de Senaat toegestaan moet worden een premier voor te dragen. Dat heeft de National Reform Steering Assembly (NRSA) gisteren voorgesteld. Op 7 april neemt het parlement daarover een beslissing. [De NSRA heeft tot taak hervormingsvoorstellen voor het land te doen.]
Over de rol van de Senaat bij de benoeming van een premier verschillen de grondwetcommissie en de regering van mening. De grondwetcommissie vindt dit een taak van het [gekozen] Huis van Afgevaardigden; de regering en nu dus ook de NRSA willen de Senaat laten meebeslissen. Als de vraag aan het referendum wordt toegevoegd, leidt dit tot een vertraging van de verkiezingen met anderhalve maand. [Details te ingewikkeld om uit te leggen.]
Prayut zei in het interview met de Voice of America dat tegenstanders van het regime die het land zijn ontvlucht, rare praatjes rondstrooien. De regering zou personen hebben gedood, waaronder 400 tot 500 verslaggevers, duizenden zouden gevangen zijn gezet en het hoofd van verdachten zou met een zwarte zak worden bedekt. Prayut: ‘Dat alles is nooit gebeurd.’ [Maakt op mij de indruk dat hij dit uit zijn duim zuigt.]

Zondag 3 april
– Toevoeging van de vraag of de Senaat betrokken moet worden bij de keuze van de minister-president, zou de kiezers nog een reden kunnen geven om de ontwerp-grondwet in het referendum af te wijzen, zegt voormalig regeringspartij Pheu Thai. Voormalig Pheu Thai parlementslid Samart vind het geen goed idee [van de National Reform Steering Assembly; het parlement heeft het laatste woord]. De vraag kan volgens hem gezien worden als een poging ondemocratische middelen te gebruiken om een minister-president te kiezen.
Zoals bekend verzet Pheu Thai zich tegen benoeming van de Senaat door de junta. ‘Deze Senaat lijkt de rol te hebben van een politieke partij met 250 stemmen [het aantal senaatszetels]. Effent dit de weg naar de selectie van een controversiële buitenstaander als premier?’ Pheu Thai heeft ook al een negatief stemadvies gegeven.

Waarschuwing: Nieuwe grondwet draait de klok terug
4 april – De ontwerp-grondwet is een stap terugwaarts, zegt adviseur Chuan Leekpai van voormalig oppositiepartij Democraten. De website kopt zelfs Chuan rips charter. Op een seminar van het Constitutionele Hof [wat zijn ze in Thailand gek op seminars – hoe zou dat toch komen?] legde hij zijn woorden niet op een goudschaaltje; hij waarschuwde dat de nieuwe grondwet niet de klok mag terugdraaien. Het land heeft democratie als bestuurssysteem aangenomen en die moet de gelegenheid krijgen zich verder te ontwikkelen.
Chuan vindt de huidige tekst, na zes maanden zwoegen gebrouwen door een commissie onder leiding van Meechai Ruchupan, geen verbetering ten opzicht van vorige grondwetten. Hij benadrukte het belang van verkiezingen: ‘Loop niet weg van verkiezingen. Als er problemen zijn: repareer ze. Maar we moeten niet teruggaan want we zijn al een heel eind gevorderd.’
Volgens Chuan heeft niet de grondwet problemen veroorzaakt voor het land; die zijn duidelijk veroorzaakt door degenen die de wet moeten toepassen en degenen met macht die de grondwet aan hun laars lapten. De coup van mei 2014 was deels te wijten aan degenen die de wet moesten beschermen, maar nalieten hun taken behoorlijk te vervullen.
’Ik zou willen dat de NCPO uitlegt waarom ze de macht heeft gegrepen zodat de bevolking de waarheid te weten komt. Het was het gebrek aan respect voor de grondwet en de rechtsstaat.’
Verder ging Chuan in op de principes van een grondwet en de voor- en nadelen van gekozen en benoemde parlementariërs. Wat de overige sprekers, waaronder CDC-voorzitter Meechai, zeiden laat ik onvermeld.

Nieuwe commandant 2nd Army Region gaat er tegenaan
5 april – De nieuwe commandant van de 2nd Army Region heeft als prioriteit de bevolking bewust te maken van het komende referendum over de ontwerp-grondwet. Hij zei dit, nadat hij gisteren in Nakhon Ratchasima tijdens een ceremonie het commando had overgenomen.
Dat zal dan geen gemakkelijke taak zijn, want het Noordoosten is één van de machtsbases van voormalig regeringspartij Pheu Thai, die al het stemadvies heeft gegeven de ontwerp-grondwet af te wijzen.
Twee andere urgente missies waar Wichai Chaejorhor zijn schouders onder gaat zetten, zijn de ontberingen van bewoners in door droogte getroffen streken en samenwerking met de autoriteiten om de (verkeers)veiligheid tijdens Songkran te vergroten.
Vice-premier Wissanu weigerde gisteren commentaar te geven over het voorstel van de NRSA een vraag over de Senaat aan het referendum toe te voegen. De NSRA (een orgaan dat hervormingsvoorstellen moet doen) wil dat de Senaat en het Huis van Afgevaardigden gezamenlijk de nieuwe premier kiezen. Het parlement moet over dit voorstel nog een besluit nemen.
Omdat de Senaat door de junta wordt benoemd, zien critici dit als een poging van de junta om haar bewind (indirect) te continueren. Ze vrezen ook dat hierdoor een buitenstaander gekozen kan worden, maar Wissanu lijkt dat onwaarschijnlijk. Voor de nieuwe premier doen de politieke partijen elk een voordracht van drie kandidaten.
Wissanu praat maandag met de Kiesraad over het referendum dat is gepland voor 7 augustus. Het parlement buigt zich later deze week over het referendum wetsvoorstel. Pheu Thai lid Ruangkrai heeft de Ombudsman gevraagd onderzoek te doen naar de procedure. En zo houdt iedereen iedereen bezig in dit landje, waar het regent van petities.

Ontwerp-grondwet: Studenten verstoren speech Meechai
6 april – Voorzitter Meechai van de grondwetcommissie (CDC) beschuldigt ‘een zekere politieke partij’ ervan de voorlichtingscampagne van de commissie over de ontwerp-grondwet te verstoren [welke zou hij daar nou mee bedoelen?]. Hij zei dit nadat hij gisteren tijdens een forum op de Thammasat universiteit tweemaal zijn speech had moeten onderbreken vanwege een protest door studenten.
De eerste keer protesteerden studenten van de Education for Independence Group met de tekst ‘Don’t hurt youth’ en de tweede keer nadat ze uit het auditorium waren verwijderd door studenten van de anti-coup groep New Democracy Movement die papieren maskers met het gezicht van Prayut droegen en eveneens afkeurende teksten toonden. Ook zij mochten vertrekken.
Na het forum zei Meechai dat het iedereen vrij staat zijn mening te uiten mits dit wordt gedaan ‘met goede bedoelingen’. Maar als ze het bevel van een ander volgen, begrijpen ze niets van vrijheid van meningsuiting. [Met die ander zal Meechai wel gedoeld hebben op Thaksin] Hij kritiseerde de studenten omdat ze niets van zich hebben laten horen na publicatie van de eerste versie van de grondwet, toen de commissie reacties verzamelde.
Als sterkste punt van de ontwerp-grondwet noemde Meechai andermaal de strenge maatregelen tegen corruptie en de controle op de machtsuitoefening en uitgaven van de regering. ‘Daarom zijn ze [de zekere politieke partij] boos. Dat maakt ze boos.’

Wat is er nou verkeerd aan die rode kommen?
6 april – Nog wat gepruttel over de ‘staatsgevaarlijke’ rode kommen die oud-premier Thaksin ter gelegenheid van Songkran aan zijn volgelingen cadeau heeft gedaan. Sirinthorn Ramasat, voormalig Pheu Thai parlementslid voor Nan, in wier kantoor een kleine negenduizend kommen in beslag zijn genomen, ziet niets verkeerds aan het gulle gebaar van Thaksin, want zijn supporters krijgen elk jaar zo’n kom.
Sirinthorn is door het leger opgeroepen om een toelichting te geven. Ze heeft gevraagd de afspraak tot zaterdag uit te stellen omdat ze nu druk is met de toelating van haar dochter tot een school in Bangkok. Een tweede PT-er is eveneens opgeroepen. Beiden lopen het risico naar een uitgebreide attitude adjustment, een soort heropvoedingskamp, gestuurd te worden. Sirinthorn zegt bereid te zijn zo’n ‘cursus’ te volgen. Ze zou het waarderen als ze een van de eersten is.
Premier Prayut doet ook weer een duit in het zakje. Tegen bezoekers van het Government House zei hij gisteren de kom nuttig te vinden, geen bezwaar te hebben tegen de rode kleur, maar het idee achter de verspreiding onacceptabel te vinden. Zoals bekend heeft de regering de bevolking opgeroepen met Songkran kommetje te gebruiken in plaats van super-soakers, emmers en watervaten.
Volgens een bron was het de bedoeling tegelijk met de kom geld te geven met als doel de ontvangers een nee-stem te laten uitbrengen in het referendum over de ontwerp-grondwet.
Eerdere berichten:
5 april: Heropvoeding voor uitdelen rode kom
4 april: Kort nieuws
3 april: Staatsgevaarlijke rode kommen onderschept

Draconische straffen voor verstoring referendum
7 april – Een gevangenisstraf van maximaal 10 jaar, een boete van 200.000 baht en 5 tot 10 jaar verlies van stemrecht. Deze straffen worden vrijwel zeker aan de referendumwet toegevoegd, die momenteel in behandeling is bij het parlement. De commissie van whips heeft dat besloten, aldus woordvoerder Jate. Het wetsontwerp krijgt nog een tweede en derde lezing.
Verstoring van het referendum bestrijkt een breed scala aan activiteiten, waaronder de verspreiding van tekst, plaatjes en (gesproken) berichten die foutief zijn, agressief, onbehoorlijk, en kiezers oproepen niet te stemmen, op een bepaalde manier te stemmen of een nee-stem uit te brengen. Het ontbreekt er nog maar aan dat ook gedachten strafbaar worden gesteld.
Dinsdag protesteerden studenten tegen de ontwerp-grondwet die op 7 augustus in een referendum aan de bevolking wordt voorgelegd. Ze verstoorden een speech van CDC-voorzitter Meechai tijdens een bijeenkomst op de Thammasat universiteit, de op één na oudste universiteit van Thailand opgericht in 1934 als University of Moral and Political Sciences. Het leidende principe van Thammasat is studenten het belang van democratie duidelijk te maken. Een zwarte bladzijde vormt de massaslachting in oktober 1976 na de terugkeer van de verbannen dictator Thanom. Daarbij kwamen meer dan honderd studenten om het leven.
Het protest van dinsdag was volgens de CDC-woordvoerder onverwacht; het liet zien dat ‘de ontwerp-grondwet zo angstaanjagend voor opponenten is dat ze hun toevlucht tot dergelijke acties moesten nemen’. Pheu Thai lid Chaturon zei gisteren dat het protest alleen maar een meningsuiting was en het resultaat van de beperkingen op de vrijheid van meningsuiting van mensen die zich tegen de ontwerp-grondwet verzetten. (Bron: website Bangkok Post, 6 april)

Referendum: Parlement neigt naar toevoeging vraag
7 april – Bangkok Post werpt vandaag in haar openingsartikel een blik in de glazen bol. Het parlement, schrijft de krant, zal naar alle verwachting een vraag toevoegen aan het voor 7 augustus geplande referendum over de ontwerp-grondwet. Wie de Thaise politiek op de voet volgt, begrijpt het belang, want critici zien de toevoeging als een poging van de junta haar macht na de verkiezingen te continueren.
Niet alleen wordt de Senaat in haar geheel door de junta benoemd en blijft ze 5 jaar in functie, maar de Senaat zou nu ook met het Huis van Afgevaardigden mogen meestemmen over de keuze van de nieuwe premier. Vandaag debatteert het parlement over het voorstel dat is gedaan door de NRSA, een orgaan dat tot taak heeft hervormingsvoorstellen te formuleren, wanneer het  de referendumwet in tweede en derde lezing behandelt.
Volgens een peiling op de Line chat application van het parlement is 60 procent van de parlementsleden een voorstander van het toevoegen van de vraag. De whips van het parlement zijn ook al voor. De toevoeging wordt beschouwd als een vingertik voor de grondwetcommissie (CDC) die de benoeming van de nieuwe premier een taak van het (gekozen) Huis van Afgevaardigden vindt.
Behalve over deze vraag komen vandaag ook andere mogelijke vragen aan de orde, zegt een bron, zoals: krijgt het parlement een mandaat om kabinetsleden te benoemen of af te zetten, en mag het parlement controle uitoefenen op een gekozen regering? [Wat een rare vraag; het is toch de taak van een parlement om een regering te controleren? Of wordt iets anders bedoeld?]
Een andere vraag gaat over een zogeheten censure debate, een debat dat kan uitmonden in een (dwingende) motie van wantrouwen tegen kabinetsleden die zijn beschuldigd van corruptie. Wie beslist: alleen het Huis van Afgevaardigden of beide Kamers? Volgens whip-woordvoerder Jate kan het parlement in alle vrijheid een besluit nemen en is er geen ‘recept van het militaire bewind’.
Zie verder het bericht Draconische straffen voor verstoring referendum, een stukje hoger in het nieuwsoverzicht van vandaag.

Senaat mag meebeslissen over keuze nieuwe premier
8 april – Geen verrassend nieuws, want Bangkok Post had het al in haar kopje met theeblaadjes gezien: Aan het referendum over de ontwerp-grondwet op 7 augustus wordt een vraag toegevoegd over de rol van de (benoemde) Senaat bij de verkiezing van een premier. Het parlement heeft gisteren dit voorstel van de NRSA overgenomen.
Dit betekent dat de nieuwe premier in een gezamenlijke stemming van Huis van Afgevaardigden en Senaat wordt gekozen en niet alleen door het Huis, wat de grondwetcommissie (CDC) heeft voorgesteld. Het parlement, eveneens door de junta benoemd, besloot verder op het verstoren van het referendum en uitlokken van geweld een gevangenisstraf van 10 jaar, een boete van 200.000 baht en ontzegging van het stemrecht voor 5 jaar te stellen. Onder ‘verstoring’ wordt verstaan het verspreiden van berichten en foto’s via  kranten, radio, televisie en de social media. Degenen die dit in hun hoofd halen, worden financieel aansprakelijk gesteld wanneer daardoor het referendum schipbreuk lijdt en een nieuw referendum moet worden gehouden.
Ook mogen particuliere bedrijven en individuen kiezers niet gratis naar een stemlokaal vervoeren; daarop staan dezelfde straffen. Achterliggende gedachte zal wel zijn dat tegenstanders op deze manier tegenstemmers willen paaien. De Kiesraad is als enige bevoegd campagnes te houden om de opkomst te stimuleren. Anderen mogen dat niet, want dat zou volgens parlementslid Somjate kunnen leiden tot confrontaties tussen voor- en tegenstanders.
De Kiesraad mag niet de inhoud van de ontwerp-grondwet toelichten, daar dit zijn neutraliteit zou kunnen schade. Alleen de grondwetcommissie mag dat doen middels een door haar te produceren beknopte samenvatting en forums.
Het verbod op campagnes door anderen is overigens niet absoluut. Mensen moeten de gelegenheid krijgen hun mening te geven, zei Wanlop Tankhananurak gisteren mits ze dat doen ‘met goede bedoelingen’. Aan de referendumwet wordt die voorwaarde toegevoegd. Door de toevoeging wordt ook de druk op de media verminderd, die immers als taak hebben de voor- en nadelen te belichten. Ze lopen nu niet meer risico de wet te overtreden.
De toegevoegde vraag en de benoeming van de Senaat die 5 jaar in functie blijft, wordt door critici gezien als een poging van de junta om haar macht te continueren. Voormalig regeringspartij Pheu Thai heeft een negatief stemadvies voor het referendum gegeven en studenten hebben tijdens een forum al geprotesteerd tegen de ontwerp-grondwet, die als niet-democratisch wordt beoordeeld.
Op de foto een beeld van het forum dat dinsdag op de Thammasat universiteit werd gehouden en waarbij de speech van CDC-voorzitter Meechai tweemaal werd verstoord door protesterende studenten. Ze werden afgevoerd, maar kritiek uiten was wel mogelijk, zoals de foto laat zien.

Extra referendumvraag ingewikkeld en ‘partijdig’
9 april – De extra vraag die aan het referendum over de ontwerp-grondwet wordt toegevoegd, valt niet bij iedereen in goede aarde. Critici waarschuwen dat de vraag als partijdig kan worden gezien en dat die een ‘verborgen agenda’ heeft om kiezers over te halen om het militaire regime te steunen. [De gedachtespinsels van Thais zijn soms onnavolgbaar.] Kiesraadcommissaris Somchai waarschuwt dat de vraag te lang is en technisch jargon bevat die te moeilijk is voor kiezers.
Donderdag besloot het parlement het referendum dat voor 7 augustus is gepland, met de vraag uit te breiden of de (benoemde) Senaat met het Huis van Afgevaardigden mag meestemmen over de keuze van de nieuwe premier. De vraag was voorgesteld door de National Reform Steering Assembly, een orgaan dat hervormingsvoorstellen moet formuleren [maar nog weinig van zich heeft laten horen]. Ik zal de vraag niet in zijn geheel herhalen, maar het is inderdaad een taalkundige ramptekst.
Somchai zegt dat de vraag gemakkelijk, precies en onpartijdig moet zijn. Er hoeft geen verklaring te worden gegeven voor de vraag. Die verklaring kan gezien worden als een poging kiezers over te halen gedurende de overgangsperiode (de 5 jaar dat de door de junta gedomineerde Senaat in functie is) het militair regime te steunen.
Somchai levert bij vice-premier Wissanu een betere formulering in, maar die lijkt weinig kans te maken want Wissanu heeft al gezegd dat de door het parlement goedgekeurde vraag moet worden gebruikt. Misschien dat de formulering vereenvoudigd kan worden, maar met de essentie mag niet geknoeid worden, zegt hij. Wissanu is bereid met Somchai over de kwestie te praten, maar het parlement heeft het laatste woord.
De beschuldiging van een ‘verborgen agenda’ wordt genoemd door Rosana Tositrakul, voormalig senator voor Bangkok. Op haar Facebook-pagina schrijft ze dat er kritiek is op de extra vraag. Die zou bedoeld zijn kiezers te manipuleren zodat ze het voorstel van het regime voor een benoemde Senaat steunen. Rosana vindt verder dat leden van het parlement, de NRSA en CDC, wanneer hun werk erop zit, verboden moet worden een politieke functie te bekleden. Dit ter voorkoming van belangenverstrengeling.
Minister Prawit (Defensie) ontkent dat het regime het parlement de opdracht heeft gegeven voor de extra vraag. ‘Nee, dat hebben we niet gedaan. Wie kan tweehonderd mensen opdragen om iets te doen? Ze willen alleen maar nationale vooruitgang. De vraag heeft alleen maar als bedoeling de CDC te leiden [?].’

Extra referendumvraag blijft schuren
10 april – De door het parlement toegevoegde referendumvraag blijft het Thaise politieke bedrijf bezighouden. De Kiesraad heeft opnieuw gewezen op de ingewikkelde en partijdige formulering. Maar het parlement houdt zijn poot stijf. Het voorstel is zorgvuldig bekeken en heeft niet tot doel kiezers te manipuleren.
Gisteren zag ik er vanaf de vraag te citeren, maar laat ik dat vandaag maar eens doen dan kunt u zelf zien wat voor draak van een tekst gebrouwen is.
In order to ensure continuity in the implementation of national reform under national strategy during the five-year transition period, do you agree that a joint sitting of parliament shoud be allowed to vote to select a prime minister and that this should be included in a provisional clause [of the draft charter]?
Ik kan niet beoordelen hoe nauwkeurig de vertaling uit het Thais is en of deze formulering dezelfde gevoelswaarde heeft als de Thaise tekst. Maar het is inderdaad een ramptekst, die overigens uit twee vragen bestaat en begint met een motivatie voor de vraag, wat ook hoogst ongebruikelijk is.
Kiesraadcommissaris Somchai zegt dat het moeilijk zal zijn een eerlijk referendum te houden met een vraag die onduidelijk is, vol met technische termen staat en kiezers lijkt te sturen in een bepaalde richting.
Parlementslid Jate meent dat de vraag niet sturend is. Hij zegt dat de vraag zorgvuldig is bestudeerd door juridische experts. De vraag beïnvloedt volgens hem niet de uitkomst van het referendum [over de ontwerp-grondwet, ik zou bijna vergeten dat te vermelden] omdat het verschillende kwesties zijn.
Parlementslid Wanlop erkent dat de vraag lang en moeilijk is, maar niet te moelijk om uit te leggen. Het parlement beraadt zich later hoe dit te doen. De campagnevraag zou dan moeten luiden: Do you agree that senators and MP’s should jointly vote to select the prime minister?
Uit een peiling van Suan Dusit is gebleken dat 50 procent van de respondenten begin augustus gaat stemmen en 12 procent niet. 36 procent weet het nog niet, wat een erg hoog percentage is voor een opiniepeiling. Doorgaans komt de categorie Weet niet niet boven de 10 procent uit.

Democraten: Ontwerp-grondwet vergroot politiek conflict
11 april – De ontwerp-grondwet heeft meer nadelen dan voordelen. Thailand heeft een grondwet nodig die corruptie bestrijdt en democratisch is. Het land zou niet hoeven te kiezen tussen dictatuur en corruptie.
Zondag maakte voormalig oppositiepartij Democraten haar standpunt bekend over de door de grondwetcommissie (CDC) gebrouwen tekst met een waslijst aan bezwaren. Partijleider Abhisit waarschuwt: Nutteloos en een vergroting van het politiek conflict.
De partij verzet zich ook tegen de aan het referendum toegevoegde vraag of de Senaat dient mee te stemmen over de benoeming van de nieuwe premier. Om te voorkomen dat de senaat [die door de junta voor een periode van 5 jaar wordt benoemd] de keuze bepaalt, zouden de grote politieke partijen in het Huis van Afgevaardigden hun krachten moeten bundelen. Dat leidt tot parlementaire dictatuur, aldus Abhisit.
Volgens de Democraten verzwakt de grondwet de positie van de bevolking op het gebied van onderwijs, gezondheid, juridische diensten, consumenten- en milieubescherming. De toegenomen bevoegdheden van de regering bij megaprojecten kunnen conflicten oproepen en economische ontwikkelingen kunnen niet tegemoet komen aan de behoeftes van de bevolking.
Alhoewel de CDC zegt dat de grondwet een effectievere bestrijding van corruptie mogelijk maakt, zijn de Democraten van mening dat de strijd juist wordt verzwakt. De impeachment van gezagsdragers wegens corruptie wordt vervangen door berechting en dat maakt het moeilijk corruptie te bestrijden. De parlementsvoorzitter of regerings parlementariërs gaan zich bezig houden met de corruptiezaken van de NACC, wat tot handjeklap kan leiden tussen de NACC en de regering en de anti-corruptie pogingen verzwakt.
Het referendum over de ontwerp-grondwet wordt op 7 augustus gehouden. Voormalig regeringspartij Pheu Thai gaf al eerder een negatief stemadvies. De toegevoegde vraag wordt door de Kiesraad als te ingewikkeld en partijdig beschouwd. (Bron: website Bangkok Post, 10 april)

Update 1:
De krant opent vandaag met dit bericht en voegt alleen nog een reactie toe van premier Prayut. Over de kritiek op de tweede referendumvraag zegt hij: ‘Ze [de critici] en vooral politici zijn bang dat de NCPO slaagt in het tot stand brengen van hervormingen en dat mensen niet op hen stemmen. Ze besteden geen aandacht aan ons werk en doen ook geen pogingen het te begrijpen, alhoewel we goede dingen doen om veranderingen door te voeren. Moeten zij weten. Politici hebben nauwelijks problemen opgelost, ze zijn in feite deel van het probleem.’

Update 2:
De National Security Council (NSC) adviseert iedereen die zijn mening wil geven over de ontwerp-grondwet of een campagne wil organiseren, pro of contra, eerst de referendumwet goed te bestuderen. Intelligence units [wat zou daar toch mee bedoeld worden: politie, soldaten?] hebben nog geen tekenen gezien dat opponenten campagnes voorbereiden om de ontwerp-grondwet te laten sneuvelen. Maar ze worden scherp in de gaten gehouden.
Secretaris-generaal Thaweep zegt: ‘Zodra iets verdachts is gevonden, wordt onmiddellijk actie ondernomen om te voorkomen dat het tot een probleem escaleert.’ Politieke bewegingen van politici worden op dezelfde manier behandeld. De NSC gaat na of ze het referendum kunnen beïnvloeden en als dat het geval is, krijgen zij en de partijen erachter te maken met justitie. Hardliners lopen het risico naar een heropvoedingskamp te worden gestuurd.

Kiesraad onthult stembiljet voor referendum
12 april – Zo gaat het stembiljet voor het referendum eruit zien. Het bestaat uit twee delen in verschillende kleuren. In het bovenste deel wordt gevraagd of de kiezer akkoord gaat met de ontwerp-grondwet; het onderste deel is bestemd voor de extra vraag, waarover zoveel te doen is geweest. De Kiesraad heeft het moede hoofd in de schoot gelegd en haar verzet tegen de ingewikkelde en lange formulering vol technisch jargon en het sturende karakter van de vraag opgegeven. Nou, nog één keer dan de draak van een tekst:
In order to ensure continuity in the implementation of national reform under the national strategy during the five-year transition period, do you agree that a joint sitting of parliament should be allowed to vote to select a prime minister and that this should be included in a provisional clause [of the draft charter]?
De Kiesraad laat 53 miljoen stembiljetten drukken ad 1 baht per stuk; in totaal 2,99 miljard baht inclusief 8 procent voor onvoorziene uitgaven. Het biljet bevat een beveiligingscode die alleen met een vergroting van 30 maal te zien is. Het aantal stembureaus bedraagt 100.000. De Kiesraad verwacht dat de uitslag van 97 procent binnen drie uur nadat de bureaus zijn gesloten, bekend is. Drie dagen later wordt de officiële uitslag bekend gemaakt. (Bron: website Bangkok Post, 11 april)

Democraten manen premier kalm te blijven
12 april – ‘Wind je niet op, onze kritiek is in goed vertrouwen geuit. Als je goed luistert, komt de kritiek de bevolking ten goede. Als de partij een afwijkende mening geeft, betekent dit niet dat ze slechte bedoelingen heeft.’
Dit advies kreeg premier Prayut gisteren van voormalig oppositiepartij Democraten, nadat hij voor de zoveelste keer zijn gal had gespuwd over politici en politieke partijen. Want die willen dat de situatie weer net zo wordt als vroeger. ‘Maar laat me dit vragen: Hebben ze de macht die de bevolking hen heeft gegeven correct gebruikt? Ze hebben de problemen onopgelost gelaten, toen ze aan de macht waren’, fulmineerde hij.
Zondag maakte de Democratische partij haar visie op de ontwerp-grondwet en de aan het referendum toegevoegde vraag bekend. De partij heeft grote kritiek (zie het bericht van 11 april: Democraten: Ontwerp-grondwet vergroot politiek conflict), maar ze gaf in tegenstelling tot voormalig regeringspartij Pheu Thai geen negatief stemadvies.
Prayut heeft de politieke partijen gewaarschuwd geen grens te overschrijden, want dan zijn de rapen gaar. In een onnavolgbare redenering, waarin Cruijff ook excelleerde, zei hij: ‘Politici en partijen hebben een mening over de grondwet en de extra vraag, maar kiezers hebben die ook. Ik geloof dat een groot aantal mensen achter ons staat. Ze kunnen het niet met me oneens zijn, omdat het niet mijn mening is, het is het referendum. Er zijn veel mensen die aan mijn kant staan.’
Prayut wees de eis van de Democraten af om aan te geven wat er gebeurt als het referendum door de kiezers wordt afgeschoten. Hij dreigde politici die willen frauderen bij de stemming, te arresteren. ‘In dat geval ben ik het die de macht heeft om te beslissen wat te doen. Begrijpen jullie het woord ‘macht”? Ik beslis wat te doen.’ Woorden die een dictator niet zouden misstaan.

NCPO onderschept verbanddoosjes van Democraten
13 april – De lange tenen van de NCPO (junta) lijken steeds langer  te worden, want er mag niet veel. Eerder verbood ze de rode kommen die oud-premier Thaksin had laten maken, voorzien van een vrij onschuldige tekst over Songkran, en nu krijgt voormalig oppositiepartij Democraten de wind van voren. Bij voormalig Democratisch parlementariër Preecha zijn honderden verbanddoosjes en handdoeken in beslag genomen.
Soldaten deden gisteren een inval in zijn huis en stuitten op 1.611 blauwe verbanddozen [blauw is de kleur van de Democraten] met het portret van partijleider Abhisit en zijn ‘love and care’ slogan. De presentjes waren bedoeld voor Elderly Day, die samenvalt met de eerste dag van Songkran vandaag. Het woord ‘opruiend’ zoals bij de rode kommen gebruikte premier Prayut gisteren niet, maar hij liet er geen twijfel over bestaan dit soort acties niet te tolereren. ‘Waarom willen ze juist nu giften uitgeven? Dat is niet nodig. Ze kunnen wachten tot ze de regering vormen. […] Ik ben niet bang van een kom, maar ik maak me zorgen over doden. Wat gebeurt er als geweld losbarst? Daarom hebben we een verbod ingesteld.’ Prayut zei ook dat critici hem wel eens mogen prijzen omdat hij beide partijen [Pheu Thai en Democraten] gelijk behandelt.
De premier ontkende geruchten dat de NCPO een politieke partij heeft opgericht om aan de verkiezingen, gepland voor volgend jaar, deel te nemen. ‘Ik heb niet de wens om de politiek in te gaan.’ Prayut ontkende ook dat de NCPO bezig is onderzoek te doen naar personen die in aanmerking komen voor het premierschap.
NCPO-woordvoerder Piyapong noemt het in beslag nemen van de verbanddozen in overeenstemming met het beleid van de NCPO om activiteiten te verbieden die geacht worden verwarring of verdeeldheid te veroorzaken. ‘Sommige mensen zullen het er niet mee eens zijn, omdat deze cadeaus nuttig zijn. Maar politiek-gerelateerde activiteiten zijn op dit moment ongewenst, zelfs als het om medicijnen gaat.’
Legercommandant Teerachai waarschuwt politieke partijen hun tong in te slikken bij het leveren van kritiek op de ontwerp-grondwet, op straffe van een ‘uitnodiging’ om deel te nemen aan het heropvoedingsprogramma van de NCPO [een uitgebreide vorm van attitude adjustment]. Dreigend: ‘Als ze het willen proberen, laat ze het proberen. Het is niet nodig om tot na Songkran te wachten. ‘ Hij zei wat Prayut ook al heeft gezegd: ‘Als de mensen de tekst bestuderen, zullen ze zien dat de politici tegen zijn omdat hun positie wordt aangetast.’

Nieuwe grondwet als CDC-versie het onderspit delft
13 april – Als de Thaise bevolking volgend jaar naar de stembus wil, zal ze de ontwerp-grondwet in het voor 7 augustus geplande referendum moeten goedkeuren. Wordt het afgewezen, dan wordt een nieuwe grondwet geschreven, zegt premier Prayut en wordt niet een oude grondwet van stal gehaald, zoals Pheu Thai (grondwet van 1997) en de Democraten (grondwet van 2007) bepleiten.
Dat zal ongetwijfeld tot uitstel van de verkiezingen leiden, een consequentie die ik in het artikel niet tegenkom, maar wel voor de hand ligt. [Mijn commentaar: een slimme [gemene?] zet van de junta om druk op de ketel te zetten.]
Over het verzoek van de politieke partijen om de bevolking te mogen voorlichten over de ontwerp-grondwet, zegt Prayut dat volgens een peiling slechts 40 procent van de bevolking geïnteresseerd is; de meeste mensen zijn bezig voldoende water voor hun gewassen te bemachtigen en zijn geld aan het verdienen om in leven te blijven. Een antwoord dat tendeert naar een afwijzing van het verzoek.
Het kabinet stelde gisteren 2, 991 miljard baht ter beschikking aan de Kiesraad om het referendum te organiseren. De Kiesraad had om 4,2 miljard baht gevraagd. De raad gaat 17 miljoen exemplaren van een samenvatting distribueren inclusief een toelichting op de extra vraag. Er worden in het hele land 39 voorlichtingsbijeenkomsten gehouden.
Bovendien heeft de grondwetcommissie (CDC) twee boekjes gemaakt met de hoofdpunten van de grondwet: een boekje met alleen tekst en een boekje met plaatjes en graphics. De twee boekjes geven volgens de CDC een goed inzicht in de ontwerp-tekst voor mensen die geen tijd hebben om de complete tekst te lezen.  Die wordt ook door de CDC verspreid en is online te raadplegen.
Maandag bepaalt de Kiesraad welke activiteiten volgens de Referendumwet zijn toegestaan. De regering heeft al gewaarschuwd tegen campagnes die duidelijk voor of tegen de grondwet zijn.
Kiesraadcommissaris Somchai geeft een voorbeeld: Als de eigenaar van een kleine woning een poster tegen de grondwet ophangt, is dat niet verkeerd, maar een groot billboard aan een gebouw is verkeerd. Als één persoon een T-shirt met Nee draagt, kan dat door de beugel, maar een grote groep met allemaal zo’n T-Shirt is foute boel.

Voormalige PDRC steunt ontwerp-grondwet
14 april – De voormalige protestbeweging tegen de regering Yingluck, People’s Democratic Reform Committee (PDRC), steunt de grondwet. Na Songkran geeft de beweging, die na haar opheffing is voortgezet als Muan Maha Prachachon for Reforms stichting, een toelichting. Secretaris-generaal Akanat Promphan zegt dat de leiding de ontwerp-grondwet goed genoeg vindt om corruptie te bestrijden.
Voor politieke waarnemers – en daar reken ik mezelf gemakshalve ook maar even toe – kan de steun geen verrassing zijn, want voorman Suthep Thaugsuban wordt er al lang van verdacht destijds onder één hoedje te hebben gespeeld met het leger, wat uiteindelijk in mei 2014 tot de militaire coup leidde.
Voordat Suthep naam maakte als protestleider, niet vies van demagogie, was hij lid van oppositiepartij Democraten. In de regering Abhisit bekleedde hij de post van vice-premier en maakte zich gehaat met het neerslaan van het roodhemdprotest in 2010, dat resulteerde in negentig doden en talrijke gewonden. Suthep had de leiding van het Centre for the Resolution of the Emergency Situation, dat destijds het leger toestemming gaf om met scherp te schieten.
Akanat zegt dat de politieke partijen ‘redelijk’ commentaar moeten leveren op de ontwerp-grondwet. Het commentaar van voormalig regeringspartijen Pheu Thai heeft volgens hem geen betrekking op de inhoud, maar op politieke belangen.
De PDRC vocht niet voor een bepaalde politieke partij om de regering te leiden, maar eiste hervormingen omdat degenen die aan de macht waren [lees: Pheu Thai] hun positie misbruikten en probeerden hun verantwoordelijkheid voor wangedrag te ontlopen, aldus Akanat. (website Bangkok Post, 13 april)

Update: Roodhemden gaan in de tegenaanval
14 april – De roodhemdbeweging United Front for Democracy against Dictatorship (UDD) heeft aangekondigd haar rivaal keihard van repliek te dienen middels een persconferentie op dezelfde dag en hetzelfde uur. De vraag is dus nu: hoe reageert de junta, want die heeft critici van de ontwerp-grondwet gedreigd met een verblijf in een heropvoedingskamp. Bovendien is voorlichting over de grondwet voorbehouden aan de grondwetcommissie en de Kiesraad, dus Suthep daagt ook de junta uit.
UDD-voorzitter Jatuporn zegt: ‘Het is Suthep’s recht [een persconferentie over steun aan de grondwet te houden], dus is het ook ons recht [een persconferentie te beleggen]. Er zijn twee antwoorden voor het referendum: ja of nee. Maar het regime zegt dat mensen die tegen zijn, iets verkeerds doen. Dat is niet eerlijk.’
Hij vervolgt: ‘De NCPO dient onpartijdig te zijn. Ze zou de Kiesraad moeten steunen een vrij en eerlijk referendum te organiseren in plaats van alle partijen te dwingen om het met de grondwet eens te zijn en degenen die tegen zijn, te beschouwen als overtreders. Het leger heeft toestemming gegeven voor een referendum, dus zou nu vrije meningsuiting moeten toestaan.’
Een bron in NCPO-kringen verwacht dat de ontwerp-grondwet het groene licht krijgt in het referendum. Uit een peiling [van?] is gebleken dat 60 procent van de bevolking een beter begrip heeft van het regime en hun perceptie ervan heeft veranderd.
Premier Prayut zei maandag al dat veel mensen aan zijn kant staan, toen hij zijn gal spuwde over politici en politieke partijen. Hij heeft ze gezegd niet aan de verkiezingen deel te nemen als ze niet gelukkig zijn met de grondwet.
Voormalig oppositiepartij Democraten laveert: de partij sluit zich niet aan bij rivaal Pheu Thai alhoewel ze wel kritiek heeft op de ontwerp-grondwet. De partij heeft nog niet besloten hoe te stemmen in augustus. Pheu Thai is wel mordicus tegen.

Grondwetcommissie vraagt om bescherming
15 april – De grondwetcommissie (CDC) vraagt de regering om bescherming wanneer ze het land intrekt om voorlichting te geven over de door haar gebrouwen ontwerp-grondwet. Ze is bevreesd voor mogelijk ‘smerige trucs’ van tegenstanders. Die vrees is gebaseerd op de afwijzing van de grondwet door voormalig regeringspartij Pheu Thai en de bezwaren van oppositiepartij Democraten, die nog een slag om de arm houdt.
CDC-voorzitter Meechai zegt bezorgd te zijn voor verstoring van de voorlichtingscampagne, indien de politiek partijen zich niet aan de regels houden en lak hebben aan politieke principes. Data voor de bijeenkomsten zijn nog niet vastgesteld. Formeel zijn de voorlichtingsbijeenkomsten overigens in strijd met het samenscholingsverbod van de junta, maar dat is blijkbaar geen bezwaar. Meechai denkt dat de meeste mensen ‘met goede bedoelingen’ naar de uitleg van de CDC zullen luisteren, maar er kunnen ook dwarsliggers tussen zitten die ‘oneerlijk’ zijn en ‘trouble’ willen veroorzaken.*
Meechai maakte bekend dat de CDC een team heeft gevormd dat de sociale media volgt op zoek naar onjuiste informatie en ‘smerige trucs’ [daar heb je ze weer] om wanbegrip te scheppen. Enkele academici hebben dat al gedaan, zegt Meechai.
Het kabinet heeft de referendumwet, die op 7 april is goedgekeurd door het parlement, dinsdag ter bekrachtiging voorgelegd aan de koning. Het parlement voegde toen een vraag toe, maar daar is al uitgebreid over bericht, dus dat hoef ik hier niet te herhalen.
De CDC gaat samen met enkele ministeries een netwerk van vrijwilligers vormen die de bevolking tot op dorpsniveau over de ontwerp-grondwet voorlichten.  Het bericht vergeet te vermelden dat Ror Dor territorial defence students daar al mee begonnen zijn. [Dat zijn leerlingen die tijdens hun schoolopleiding een militaire training krijgen, waardoor ze vrijgesteld worden van de dienstplicht.]

* De angst van Meechai is een doortrapte truc om een gevaar te creëren dat niet bestaat, net zoiets als het Rode Gevaar of de angst voor het communisme. In mijn journalisten grapten we over het sociaal-cultureel werk: Heeft u geen probleem, dan maken wij er één.

Regering speelt stommetje over ‘wat als…’
15 april – De regering wil niets zeggen over de situatie die ontstaat wanneer de ontwerp-grondwet in het referendum van augustus wordt afgewezen. Een alternatief zou de stemming kunnen beïnvloeden en leiden tot druk, zegt vice-premier Wissanu.
Partijleider Abhisit van voormalig oppositiepartij Democraten had daar om gevraagd. Abhisit redeneert: wanneer informatie ontbreekt over het alternatief, is dat niet eerlijk ten opzichte van de kiezers. Maar Wissanu zegt dat de huidige praktijk van de regering in overeenstemming is met wat internationaal gebruikelijk is bij referendums.
Hij meent dat de toegevoegde vraag over de rol van de Senaat bij de verkiezing van de premier, een voordeel oplevert wanneer een derde versie moet worden geschreven, want dan weten de schrijvers wat de mensen willen en kunnen ze er rekening mee houden.  [De eerste versie van de grondwet liep schipbreuk op, de huidige is de tweede]
Wissanu denkt dat een derde versie waarschijnlijk gebaseerd zal zijn op voorgaande grondwetten. Premier Prayut heeft daarentegen gesuggereerd dat hij de nieuwe versie schrijft, gebaseerd op zijn ‘hoofd en hart’.  (Bron: website Bangkok Post, 14 april)

Meechai tempert zorgen over dominantie Senaat
16 april – ’t Is een van de hete hangijzers in de Thaise politiek: de voorgenomen benoeming door de junta van de volledige Senaat, wat tegenstanders een ‘coup in vermomming’ noemen. Voorzitter Meechai van de grondwetcommissie (CDC) probeert de zorgen weg te nemen over dominantie van de Senaat.
Steen des aanstoots is de op voorstel van het parlement toegevoegde vraag aan het referendum. De bevolking krijgt de vraag voorgelegd of de Senaat met het (gekozen) Huis van Afgevaardigden mag meestemmen bij de keuze van de nieuwe premier. De vrees bestaat dat de Senaat onder één hoedje speelt met een partij in het Huis. Die combi zou kunnen leiden tot een absolute meerderheid die de oppositie en het machtsevenwicht verzwakt.
Meechai zegt, ik parafraseer: Het is normaal en noodzakelijk voor elke regering om voor haar stabiliteit een meerderheid te hebben. Niettemin geeft de grondwet de oppositie een rol doordat ze de regering mag adviseren en aanbevelingen mag doen voor de problemen van het land of crises. De regering, de Senaat en de oppositie moeten dan een gezamenlijke vergadering houden om over een oplossing ts discussiëren. Verder vereist wijziging van de grondwet de steun van regering, oppositie en Senaat.
‘Deze mechanismen zijn bedacht om machtsmisbruik en dominantie van de Senaat en de regering te voorkomen’, aldus Meechai.

Commentaar: Watana heeft een punt
17 april – Bangkok Post kan niet betrapt worden op veel sympathie voor voormalig regeringspartij Pheu Thai, maar deze keer kan de krant er niet omheen dat voormalig Pheu Thai parlementariër Watana Muangsook het gelijk aan zijn zijde heeft. De krant schrijft in haar hoofdredactioneel commentaar van zaterdag dat Watana de gelegenheid moet krijgen zijn mening te geven over de ontwerp-grondwet.
In een post op Facebook eerder deze week liet Watana weten dat hij de wet afwijst en hij betoogde dat hij en andere politici toegestaan moet worden hun mening voor of tegen te geven zonder bang te hoeven zijn voor vergelding. Een vrij onschuldige tekst waarin de krant geen reden ziet hem op te roepen voor een attitude adjustment. Het bericht is niet in strijd met de geest van een openbaar referendum.
De dagvaarding van Watana is geen goed voorteken voor de geloofwaardigheid van het referendum, zegt BP. De trend om meningen te onderdrukken is ‘uiterst zorgelijk’ omdat ze ook nog eens bovenop de intimidatiecampagne van premier Prayut komt tegen politici die hun afkeuring hebben bekend gemaakt.
Het is bekend: Prayut heeft een diepe minachting voor politici, want die hebben in zijn ogen het land aan de rand van de afgrond gebracht [mijn woordkeus]. Eerder reageerde hij kwaad op opmerkingen van ’s lands twee grootste partijen Pheu Thai en Democraten die zich tegen bepaalde elementen van de ontwerp-grondwet verzetten. Hij dreigde met arrestaties.
Bangkok Post wijst erop dat de geest van de wet helder is. Alleen degenen die verdraaide  informatie publiceren of hun toevlucht nemen tot daden van agressie of intimidatie om mensen te dwingen op een bepaalde manier te stemmen of niet te stemmen worden bestraft met een gevangenisstraf van maximaal 10 jaar en een boete van 200.000 baht (artikel 62 van de referendumwet).
Het bericht van Watana mag enkele vernietigende opmerkingen over de NCPO en de regering bevatten, maar het kan nauwelijks gezien worden als een poging onrust te stoken, zoals beweerd door de autoriteiten, aldus BP.
In alle eerlijkheid, besluit de krant: De premier zou er goed aan doen een minder hoge toon aan te slaan en zich te houden aan de interim-grondwet die een garantie bevat voor mensenrechten, vrijdom en het streven naar vrijheid voor alle Thais. (Bron: Bangkok Post, 16 april)
Eerdere berichten:
16 april: Kort nieuws
15 april: Watana was er niet; soldaten kwamen voor niets
14 april: Kort nieuws
1 april: Kort nieuws
Persoonlijke noot:
In alle politieke berichtgeving kom ik nooit andere partijen tegen. Pheu Thai en de Democraten zijn weliswaar de grootste, maar bijvoorbeeld de toenmalige coalitiepartij van Pheu Thai, Chartthaipattana, lijkt niet te bestaan. En waarom lees ik niets over Chuvit Kamolvisit en zijn Thailand Rak partij?

Ontwerp-grondwet: Tweederde ‘niet onder de indruk’
17 april – Tweederde van de respondenten in de laatste peiling van Dusit Suan is ‘niet onder de indruk’ van de ontwerp-grondwet en drievierde zegt dat ze het misschien te druk hebben om te gaan stemmen op 7 augustus, wanneer het referendum wordt gehouden.
De politieke interesse is ook al niet om over naar huis te schrijven:
• 61,8 procent zegt niet in politieke geïnteresseerd te zijn en niets te begrijpen van de grondwet
• 57,76 procent zegt dat weinig is gedaan om het ontwerp bekend te maken
• 56,39 procent denkt dat het in de Thaise politiek om macht en gevestigde belangen draait. Ze vindt het referendum een verspilling van geld.
Niettemin beantwoorden de meeste respondenten (geen percentage) de vraag positief of het referendum belangrijk is en hen de gelegenheid biedt van hun rechten gebruik te maken. In de vorige peiling zei 85 procent het referendum belangrijk te vinden voor de toekomst van het land.
Maar 12,3 procent kan het niet schelen want zij hebben belangrijker zaken aan hun kop, zoals economische problemen. En 1,93 procent vindt het referendum volkomen onbelangrijk omdat het deel uitmaakt van het beleid van de junta (letterlijk: part of the charter drafting process prepared by the military regime).
Gevraagd naar manieren om mensen naar de stembus te krijgen, oordeelt 78 procent positief over het idee van een proactieve voorlichtingscampagne om kiezers bewust te maken.
Voorlopig wordt 7 augustus genoemd als datum voor het referendum; de Kiesraad neemt daarover morgen een definitief besluit.

Academici wijzen ontwerp-grondwet af
18 april – Een netwerk van academici, geleid door drie lectoren van de Thammasat en Chulalongkorn universiteit, wijzen de ontwerp-grondwet af omdat ze de rechten van de bevolking beknot. Een grondwet behoort een vorm van een ‘sociaal contract’ te zijn dat de goedkeuring heeft van alle lagen van de bevolking en regels stelt aan politieke en sociale activiteiten. Maar de door de grondwetcommissie gebrouwen wet dient alleen de belangen van een bepaalde groep mensen, zeggen ze in een gisteren uitgegeven verklaring.
Veel artikelen verzwakken het parlementaire stelsel, zoals de benoeming van een ongekozen ‘outsider’ als premier, een Senaat die door de NCPO wordt benoemd en waarvan zes leden uit hoofde van hun functie lid zijn, een nieuw kiessysteem en de NCPO die een jaar na het referendum aan de macht blijft, d.w.z. verantwoordelijk is voor de veiligheid.
De ontwerp-grondwet is strijdig met het principe van scheiding der machten (trias politica). Juridische en onafhankelijke organisaties krijgen zeggenschap over het parlement en de regering, maar er zijn geen mechanismen om deze organisaties te controleren. En het leger en een groep personen buiten het bestuur beslissen over veiligheidszaken. Voorts maakt het ontwerp wijzigingen moeilijk of onmogelijk.
De academici gaan, aldus een bron, de NCPO vragen zo snel mogelijk verkiezingen uit te schrijven wanneer de ontwerp-grondwet wordt afgewezen in het referendum. Daarna kunnen parlement en de regering een nieuwe grondwet opstellen en hervormingen realiseren, die gebaseerd zijn op volwaardige democratie. (Bron: website Bangkok Post, 17 april)
Gerelateerd bericht (aanbevolen):
4 april: Koppige elites vechten tegen de bierkaai

Dinsdag 19 april
– Het kabinet is verdeeld over de vraag of de kritiek van een groep academici op de ontwerp-grondwet (zie het bericht van 18 april: Academici wijzen ontwerp-grondwet af) in strijd met de wet is. Vice-premier Wissanu vindt van niet. Ze hebben een academische visie gegeven, ‘een redelijke mening zonder politieke agenda’. Maar collega Prawit zegt dat de campagne van de academici in strijd met de wet is. ‘Ze moeten wat ze denken voor zichzelf houden’, kapittelt hij hen. De academici gaven zondag een persconferentie waarop ze hun bezwaren toelichtten. Die kunt u in het vorige bericht lezen.
Overigens lijkt het erop alsof met twee maten wordt gemeten want voormalig Pheu Thai parlementslid Watana is aangehouden voor het geven van zijn mening. Zie het desbetreffende bericht eerder in deze rubriek. Wissanu weigert echter commentaar te geven op de detentie.
De Kiesraad heeft definitief besloten dat het referendum op 7 aussutus wordt gehouden. Wat er gebeurt wanneer de bevolking nee zegt, is onduidelijk.

Dochter Watana: Laat mijn vader vrij
20 april – De dochter van het voor de vijfde keer aangehouden Pheu Thai-lid Watana Muangsook heeft gisteren de hulp van de Europese Unie ingeroepen om haar vader vrij te krijgen. Ze vraagt de EU-vertegenwoordiging in Bangkok haar vaders zaak en andere arbitraire detenties te onderzoeken. Weerada vindt dat een internationaal of extern orgaan na moet gaan of de junta de internationale rechtsregels overtreden.
Watana, aangehouden omdat hij op zijn Facebook pagina heeft geschreven de ontwerp-grondwet af te wijzen, kreeg gisteren nog meer steun. Bij het Victory Monument demonstreerden vier activisten voor zijn vrijlating. Twee zijn ouwe bekenden: Anont Nampa van de Resisting Citizens Group en Sirawith ‘Ja New’ Seritiwat van de anti-coup New Democracy Movement. Ze hadden hun achterban opgeroepen om 6 uur naar het monument te komen, gekleed in een wit shirt, om een moment van stilte te betrachten. Een politiemacht van 200 agenten wachtte hen op en namen hen gevangen, maar na drie uur werden ze al weer vrijgelaten zonder te zijn aangeklaagd.
De NCPO (junta) overweegt Watana te laten vervolgen met als risico dat hij twee jaar achter de tralies belandt. Maandag werd hij bij zijn woning aangehouden, waar soldaten hem sinds donderdag opwachtten. Volgens een NCPO-bron is hij niet aangehouden vanwege zijn kritiek op de ontwerp-grondwet maar omdat hij zijn afspraak met de junta heeft geschonden om af te zien van politieke activiteiten. Die afspraak, gemaakt bij zijn eerste aanhouding acht dagen na de coup in mei 2014, bekrachtigde hij met zijn handtekening.
Minister Don van Buitenlandse Zaken had gisteravond een afspraak met het hoofd van de EU-vertegenwoordiging. ‘Westerlingen zijn niet vertrouwd met de geschiedenis van Thailand. Daarom begrijpen ze huidige situatie van het land niet’, zei hij.
Mijn commentaar: Daar is weinig aan te begrijpen, het is gewoon pure dictatuur. Opzitten en pootjes geven, is het devies van de junta.

Ontwerp-grondwet belooft weinig goeds voor bhikkhuni
22 april – De ontwerp-grondwet heeft weinig goeds in petto voor bhikkhuni, vrouwelijke monniken die het sowieso al moeilijk hebben in Thailand omdat de conservatieve monnikenorde zich verzet tegen inwijding van vrouwen. ‘Het ontwerp maakt praktisch een eind aan de vrijheid van godsdienst’, schrijft Sanitsuda Ekachai op de opiniepagina van Bangkok Post.
Ze refereert aan het artikel waarin ‘alle vormen van schendingen van het boeddhisme’ worden bestraft. ‘De grote vraag is: wie neemt besluiten en interpreteert wat “echt” boeddhisme is.’ Sanitsuda legt uit dat dit artikel voortvloeit uit de angst dat de kapitalistische tempel Dhammakaya de Sangha Council gaat domineren. Het artikel biedt een handvat om Dhammakaya te straffen, die onderwijst dat iemand zijn toegang tot de hemel kan kopen door donaties aan de tempel. ‘Hoe meer donaties, hoe luxueuzer je vastgoed in de hemel’, sneert Sanitsuda.
Het artikel kan zich echter ook tegen de bhikkhuni richten, die onlangs in het nieuws kwamen vanwege brandstichting in het International Women’s Meditation Centre in Rayong (lees het bericht van 17 april: Slaapzaal bhikkhunis in brand gestoken), dat sinds 2013 35 vrouwen heeft laten inwijden door monniken uit Sri Lanka waardoor ze niet onder de jurisdictie van de Thaise monnikenorde vallen. Feitelijk is het centrum trouwens een tempel, maar dit woord wordt vermeden om problemen met de clerus te voorkomen.
Sanitsuda eindigt met een hoopvol geluid. Ze schrijft: Indien de huidige ontwerp grondwet de vrouwelijke monniken niet kan beschermen, kunnen de mensen het wel. Gedesillusioneerd met het wijdverspreide wangedrag van monniken, zoeken mensen in toenemende mate spirituele leraren buiten de door mannen gedomineerde clerus. Het is nu niet langer voor spirituele leraren nodig om aan een klooster verbonden te zijn.
Zo lang de bhikkhuni hun spirituele pad bewandelen en vriendschappelijke relaties met lokale gemeenschappen onderhouden, kan het inwijden van vrouwen niet gestopt worden. (Bron: Bangkok Post, 20 april)

Zaterdag 23 april
– Wie spreekt de waarheid, wie liegt? Ik weet het niet. Watana Muangsook, de kampioen attitude adjustment (vier of vijf keer) zegt dat zijn dochter en haar moeder onder druk zijn gezet Thailand te verlaten, maar legercommandant Teerachai ontkent dat: Watana probeert de aandacht af te leiden van zijn detentie. ‘Besteed niet zoveel aandacht aan hem. Hij is iemand die de wet heeft overtreden.’
Watana zat van maandag tot donderdag gevangen vanwege zijn afwijzing van de ontwerp-grondwet. Hij ging korte tijd in hongerstaking. Zijn dochter vroeg de EU dinsdag te ijveren voor zijn vrijlating en onderzoek te doen naar andere omstreden detenties.
– Drie ontkenningen dat Thaksin lobbyisten zou hebben gehuurd en de recente acties tegen de ontwerp-grondwet van twee studentengroepen en Watana Muangsook heeft geregisseerd, wat premier Prayut heeft gesuggereerd. Niet waar, zeggen Thaksin (gisteren op zijn Facebook pagina), zuster Yingluck die weer bij het hooggerechtshof moest opdraven (plichtsverzuim bij het hypotheeksysteem voor rijst, zie pagina Rijst 3) en Thakin’s juridisch adviseur Noppadon.
Thaksin: ‘Ik heb geen behoefte het blazoen van de premier te besmeuren. De geschiedenis leert dat een dictator die zijn autoriteit misbruikt verantwoordelijk is voor zijn eigen neergang.’

Kort nieuws zondag 24 april
– De junta blijft oud-premier Thaksin ervan beschuldigen de recente protesten tegen de ontwerp-grondwet te hebben ontketend. Hij zou lobby-bedrijven hebben ingehuurd om tegen het land campagne te voeren. Maar publicatie van formulieren van enkele lobbybedrijven door het Office of the Clerk van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden werpt weinig licht op de aard van het lobbywerk, schrijft de krant. De lobby overeenkomsten zouden geen verband houden met politiek maar met Thaksin’s zakelijke bezigheden, zoals mijnbouw in Afrika.
Democraat Watchara Petchthong denkt daar anders over. De documenten tonen duidelijk aan dat er gelobbyd is. ‘Hoe kan hij dat ontkennen? Wie moeten de mensen geloven: het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden of Thaksin? Hij loog al toen hij werd vervolgd voor het verdoezelen van vermogen en hij vluchtte naar het buitenland. Hoe kunnen we geloven wat hij zegt?’
Een bron bij Pheu Thai zegt dat de junta met modder gooit. En dat is weinig behulpzaam in een tijd waarin het land behoefte heeft aan verzoening.

Grondwet: Oude vijanden slijpen de messen
25 april – Suthep Thaugsuban, leider van de straatprotesten in 2013 en 2014 tegen de regering Yingluck, en UDD-voorzitter Jatuporn Prompan staan lijnrecht tegenover elkaar over de ontwerp-grondwet. Suthep zegt met de door hem opgerichte Muan Maha Prachachon for Reform stichting zijn volle gewicht in de schaal te werpen achter de grondwet; Jatuporn wijst het wangedrocht af en roept de VN en EU op om toe te zien op het referendum.
Op 7 augustus gaat de Thaise bevolking naar de stembus om een ja of nee te laten horen over een tekst, waar zes maanden aan is gewerkt door de grondwetcommissie. Voormalig regeringspartij Pheu Thai wees het ontwerp als eerste af, voormalig oppositiepartij Democraten heeft ook bezwaren, maar nog niet gezegd het stemadvies Njet te geven. Hoe de andere partijen erover denken, heb ik nog nooit gelezen.
Suthep meent dat het ontwerp tegemoet komt aan de eisen van zijn stichting voor hervormingen. Suthep zegt ‘extremely pleased’ te zijn met het ontwerp omdat het ‘het politieke landschap en de crisis van het land erkent, en de noodzaak van mechanismen om eventuele crises het hoofd te bieden’.
Vooral de preambule bevalt hem want die weerspiegelt de steun van de bevolking voor de constitutionele monarchie. ‘Sommige landen vatten dat niet en krijgen de verkeerde informatie dat we niet van democratie houden.’  Tegen de volledig benoemde Senaat die 5 jaar in functie blijft, heeft onze ouwe straatvechter-demagoog geen bezwaar. De rest van zijn lofzang laat ik onvermeld.
Roodhemdleider Jatuporn, die op dezelfde dag als zijn rivaal een verklaring aflegde, roept de Kiesraad op duidelijk aan te geven wat toelaatbaar is in de aanloop naar het referendum.Critici moeten de verzekering krijgen dat ze gebruik kunnen maken van hun recht op vrijheid van meningsuiting. De referendumwet, die nog de goedkeuring van het parlement moet krijgen, mag daaraan geen beperkingen stellen want dat creëert een klimaat van angst.
Voormalig UDD-voorzitter Tida Thawornseth is benieuwd wat er gaat gebeuren als de ontwerp-grondwet wordt aangenomen, want die lijkt toegeschreven te zijn naar een coalitieregering, die voor de uitvoering van haar beleid afhankelijk is van de toestemming van het Constitutionele Hof en onafhankelijke organen.
De Kiesraad vergadert vandaag over de richtlijnen die gelden voor openbare discussies.

Grondwet: Pleidooi voor ‘open debat’
26 april – 105 personen en 5 organisaties hebben hun handtekening gezet onder een petitie waarin ze het militaire regime oproepen de garantie te geven op het recht van vrije meningsuiting over de ontwerp-grondwet. De eis werd gisteren voorgelezen tijdens een seminar aan de Chulalongkorn universiteit.
De 105 personen laat ik onvermeld – de krant noemt de belangrijksten –, de organisaties zijn de People’s Health System Movement, het Committee of the Relatives of the May 1992 Heroes, de Cross Cultural Foundation, de Human Rights and Development Foundation en de Union for Civil Liberty.
In de verklaring pleiten de ondertekenaars voor een ‘open en inclusief debat’ waarin voor- en tegenstanders hun mening over de ontwerp-grondwet kunnen geven. Kiezers dienen toegang te krijgen tot ‘accurate, volledige en grondige informatie’ over het ontwerp en ze hebben een veilige en openbare ruimte nodig om hun  afkeuring kenbaar te maken. Het referendum op 7 augustus dient op een ‘vrije, transparante en eerlijke manier’ plaats te vinden en te voldoen aan internationale principes en normen, aldus de verklaring.
Beperking van het recht op meningsuiting door maatregelen als het aanhouden van mensen voor een attitude adjustment is niet alleen een schending van elementaire mensenrechten, maar ontneemt ook de legitimiteit aan het referendumproces. Voorts stelt de verklaring dat de regering moet aangeven wat de alternatieven zijn, wanneer de ontwerp-grondwet wordt afgewezen.
Vice-premier en minister van Defensie Prawit heeft gewaarschuwd dat de bekendmaking van de verklaring in strijd is met de referendumwet [Blijkbaar wist hij dat die eraan zat te komen]. De wet verbiedt campagnes om mensen over te halen voor of tegen te stemmen. Als mensen vrijelijk hun mening kunnen geven, dreigen ‘confrontaties en conflicten’.  ‘Als je wat wil zeggen, zeg het in eigen kring, maar publiciteit is niet toegestaan.’
De minister heeft zijn staf opdracht gegeven na te gaan of de persconferenties van Suthep Thaugsuban (voormalig protestleider tegen de regering Yingluck) en Jatuporn Prompan (voorzitter roodhemden) in strijd waren met de referendumwet. Zie het bericht van gisteren Grondwet: Oude vijanden slijpen de messen.
Tijdens het seminar dook een flyer op van de New Democracy Movement [van studenten] met ‘7 Reasons Not to Accept the Draft Charter’. De politie van Pathumnwan heeft een panellid gevraagd zich op het bureau te melden, maar dat heeft ze geweigerd. ‘Wat is de aanklacht?’ Een politieman in burger wilde weten waarom geen pro-grondwet informatie was verspreid. Hij vertrok met medeneming van haar visitekaartje en de flyer.

Grondwet: Kiesraad werkt aan referendumregels
26 april – De Kiesraad werkt aan regels die in de aanloop naar het referendum gelden voor meningsuiting en activiteiten. De raad staat onder druk nadat vice-premier Prawit gisteren alle partijen opriep geen standpunt in te nemen en het oordeel over te laten aan de kiezers. De Kiesraad zegt dat de do’s and don’ts waaraan ze werkt, gebaseerd zijn op de referendumwet en niet op de mening van de regering.
Kiesraadcommissaris Somchai verwacht dat ze vrijdag klaar zijn. Hij zegt dat ze afgeleid zijn van de principes van burgerlijke vrijheden. ‘Meningen kunnen gegeven worden in interviews, op de social media en in chatprogramma’s. Dat is niet tegen de wet. Iemand mag een bord voor zijn huis zetten als de kosten redelijk zijn, maar een duur billboard is niet redelijk. We zullen duidelijke voorbeelden geven.’
Onderwijsinstellingen, overheidsdiensten en mediabedrijven mogen openbare discussies beleggen over de ontwerp-grondwet. Andere groepen dienen dat in samenwerking met deze drie te doen. Somchai waarschuwt dat hun activiteiten niet in strijd mogen zijn met de regels van de junta. De Kiesraad overlegt met de zes tv-stations over zendtijd voor de raad zelf, de grondwetcommissie en het parlement.
Vijf media-organisaties dringen er bij de Kiesraad op aan er zorg voor te dragen dat de richtlijnen de persvrijheid niet benadelen. De voorzitter van de National Press Council zegt bereid te zijn ze met de Kiesraad te bespreken alvorens ze van kracht worden.

Grondwet: Extra referendumvraag is dynamiet
27 april – Een geheel benoemde Senaat die mee mag beslissen over de selectie van een premier vormt een gevaarlijk precedent dat ‘buiten-grondwettelijke elementen’ de kans biedt om de macht te grijpen zonder een coup te plegen.
Dit zeiden academici op een forum, georganiseerd door Bangkok Post. Over de medebeslissing is een extra vraag toegevoegd aan het referendum. De academici zien de vraag als een poging van de junta om haar populariteit te testen en vast te stellen of ze aan de macht kan blijven. Als de vraag door veel kiezers positief wordt beantwoord, kan de junta concluderen: de bevolking wil dat we de veiligheid blijven verzekeren en na de verkiezingen politici in toom houden.
Het artikel gaat in detail in op de benoemingsprocedure van een nieuwe premier, maar dat vind ik wel best. In het artikel komen een jurist van de Thammasat universiteit, een politicoloog van de Rangsit universiteit en een lid van de grondwetcommissie aan het woord. De toegevoegde vraag is een initiatief van de Nationol Steering Assembly (hervormingsraad), goedgekeurd door het parlement. De ontwerp-grondwet moet worden aangepast indien de vraag het fiat van de kiezers krijgt.
Update
De opmerkingen van vice-premier Prawit over de verklaring van 105 academici, actievoerders en politici en vijf organisaties, die maandag tijdens een seminar is uitgegeven, zijn slecht gevallen bij voormalig Democratisch parlementslid Sathit, een van de ondertekenaars. Prawit waarschuwde dat de verklaring in strijd zou kunnen zijn met de referendumwet.
Sathit zegt dat de regering en NCPO onderscheid dienen te maken tussen ‘eerlijke meningen’ die het land ten goede komen en meningen die tot onrust leiden. ‘De NCPO schildert een beeld van alle politieke partijen alsof ze creativiteit missen en alleen bezig zijn met hun eigen belangen.’
Verwijzend naar artikel 7 van de referendumwet zegt secretaris-generaal Srisuwan van de Association for the Protection of the Constitution dat mensen hun mening mogen geven, mits ze niet anderen op oneerlijke wijze overhalen het met hun eens te zijn. Prawit hoeft zich geen zorgen te maken over de activiteiten van de groep want de groep voert geen campagne voor of tegen de ontwerp-grondwet. Het doel is slechts te strijden voor vrijheid van meningsuiting.
Prominent Pheu Thai-lid Chaturon zegt: ‘De beperkingen op het uiten van meningen die vanaf het begin zijn gesteld, maken de mensen alleen maar ongemakkelijk en leiden mogelijk tot nieuwe conflicten.’
De flyers die een docent van de Mahidol universiteit uitdeelde met een oproep nee te stemmen, zijn volgens een NCPO-woordvoerder mogelijk in strijd met de referendumwet. Maar het is aan de Kiesraad om actie tegen de docent te nemen.

Junta trekt de touwtjes aan; acht arrestaties
29 april – De junta laat niet met zich spotten. Ze lijkt de touwtjes aan te trekken om kritiek te smoren. Acht personen, verantwoordelijk voor ‘politiek provocerende’ online berichten zijn woensdag aangehouden en gaan berecht worden op grond van de (strenge) Computer Crimes Act en het al even strenge strafwetartikel tegen majesteitsschennis.
Intussen verzamelt de politie bewijsmateriaal om arrestatiebevelen aan te vragen tegen UDD-voorzitter Jatuporn Prompan en Sombat Boon-ngamanong, een fervent criticus van de junta. Gebleken is dat verdachte Natthika werkzaam was voor de websites van beiden en andere sites met kritiek op de regering en het militair gezag, zoals We Love Prayut, UDD Thailand, Red Intelligence en Red Democracy. Sinds maart 2014 ontving ze daarvoor maandelijks 110.000 baht van verdachte Harit, te verdelen onder vijf personen. Een maandbedrag van 20.000 baht kreeg ze voor haar werk voor de sites van Jatuporn en Peace TV, het televisiekanaal van de roodhemden.
Voorts zou ze tussen december 2013 en maart 2014 992.500 baht hebben ontvangen van Sombat voor sites met kritiek op de PDRC, de voormalige protestbeweging tegen de regering Yingluck. De sites zijn sindsdien gesloten.
Verdachte Harit zou adviseur zijn van de sites We Love Prayut en UDD Thailand en daarvoor 28.000 baht per maand beuren. Zijn contactpersoon, die zich in het buitenland bevindt, zou instructies van een derde ongeïdentificeerde persoon krijgen.
De acht verdachten zijn voor verhoor naar de Crime Suppression Division gebracht, waar enige commotie ontstond omdat advocaten van het Thai Lawyers for Human Rights Centre niet werden toegelaten. De advocaten hebben een petitie bij de rechtbank ingediend met het verzoek hen vrij te laten. Ze kritiseren de gang van zaken omdat de verdachten niet zelf een advocaat mochten kiezen, die zijn door de politie toegewezen. Amnesty International heeft ook gepleit voor hun vrijlating. NCPO-woordvoerder Winthai zegt dat AI over onvoldoende informatie beschikt.
De acht plus twee die al snel werden vrijgelaten omdat ze nergens bij betrokken waren, zijn woensdag aangehouden. Jatuporn trok gisteren met een groep UDD-ers naar de kazerne van de 11th Military Circle om de acht te ontmoeten, maar ze werden tegengehouden en kregen te horen dat de acht voor de krijgsraad worden gebracht.
Jatuporn zei dat de detentie van de acht de laatste dient te zijn, want die creëert een klimaat van vrees in de aanloop naar het referendum over de ontwerp-grondwet op 7 augustus. Hij herhaalde zijn oproep aan internationale organen om toe te zien op het referendum en waarschuwde de autoriteiten de mensen niet te intimideren, want het verzet zal daardoor toenemen.
Voormalig regeringspartij Pheu Thai heeft op wijziging van de referendumwet aangedrongen. Die zou moeten garanderen dat iedereen vrijelijk zijn mening kan geven.
Update:
De grootmoeder (62) van een van de acht voelt zich te schande gemaakt en niet gerespecteerd door de junta. Ze was er getuige van hoe soldaten woensdag over het hek klommen en het beschadigden. ‘Ze waren erg geagiteerd. Ik vroeg of ik naar de wc mocht, maar dat mocht niet. Toen ze binnen waren, vertrapten ze alles met hun laarzen. Mijn neef [? Kleinzoon] mocht ook zijn tanden niet poetsen. Ze drongen het huis als dieven binnen. Het spijt me, want ik heb de autoriteiten altijd bewonderd.’
Campagnedirecteur Oost-Azië van AI zegt: ‘Als gewone mensen niet eens een commentaar op Facebook kunnen plaatsen zonder de dreiging 10 jaar achter de tralies te verdwijnen en een zware boete, wat voor hoop is er dan voor een open en eerlijk debat?’

Vrijdag 29 april
Vandaag 1 artikel over de grondwet. Ik geef de titel plus de link zodat u het zelf kunt opzoeken op de website:
Charter provisons ‘store up problems’: Verslag van een seminar, georganiseerd door Bangkok Post over de ontwerp-grondwet. Veel ouwe koek.

Referendum: Kiesraad waarschuwt voor ‘Likes’
30 april – Wat mag en wat mag niet in de aanloop naar het referendum over de ontwerp-grondwet op 7 augustus? De Kiesraad heeft een lijst van 6 do’s en 8 don’ts opgesteld over de grenzen die gesteld worden aan de vrijheid van meningsuiting. De raad waarschuwt op voorhand netizens (internet verslaafden) op Like te klikken onder berichten die in strijd zijn met de don’ts.
Secretaris-generaal Thanit van de Kiesraad  zegt dat iedereen vrij is informatie en foto’s op de social media te plaatsen. Steun voor of afwijzing van de ontwerp-grondwet mag, campagne voeren voor of tegen mag niet. Wie de fout in gaat, krijgt niet alleen te maken met de referendumwet, maar kan ook vervolgd worden op basis van de Computer Crimes Act, de Internal Security Act en het samenscholingsverbod van de NCPO. Volgens Thanit zijn deze wetten niet bedoeld om het vrije woord te onderdrukken maar ervoor te zorgen dat het referendum soepel verloopt.
Premier Prayut reageerde gisteren op de suggestie van UDD-voorzitter Jatuporn (roodhemden) om internationale organen, zoals de VN en EU, te vragen als waarnemer op te treden bij het referendum. Hij zegt: Het is niet verboden dat ze komen, maar hun controle moet informeel gebeuren. Ook waarnemers van politieke partijen, een suggestie van voormalig regeringspartij Pheu Thai, vindt hij niet nodig. Pheu Thai zei eerder bang te zijn voor bedrog en diefstal van stembussen. Ze mogen toekijken, aldus Prayut, maar alleen buiten het stembureau.
Over de strafmaat bij overtreding van de regels van de Kiesraad zegt het artikel niets. Klik hier voor de do’s en don’ts.

Ik moet iets goedmaken
2 mei – Ik was gisteren zo gebiologeerd door het bericht over de mishandeling van de drie Britten in Hua Hin, dat ik de opening krant over het hoofd heb gezien [hoe is het mogelijk] en ook nog een berichtje ben vergeten. Wat sloeg ik over?
1 Nominee firms face clampdown.
[Tekst geschrapt]
2 Referendum rules spark huge outcry
Reacties op de lijst met do’s en don’ts van de Kiesraad in de aanloop naar het referendum over de ontwerp-grondwet op 7 augustus. Er mag niet veel, zeggen de critici. Berichten liken op internet mag niet en bijeenkomsten tenzij bepaalde diensten zijn vertegenwoordigd zijn ook verboden.
Een schending van essentiële mensenrechten, zeggen leden van de National Human Rights Commission, de Human Rights Lawyers Association, politici en academici. Volgens NHRC-lid Angkhana hebben de don’ts zelfs betrekking op kleding en eenvoudige badges. HRLA-voorzitter Pairote wijst op interpretatie problemen bij termen als ‘agressief’ en ‘onrust’.
Wie de regels nog eens wil nalezen, klik hier. Het artikel laat ik verder onbesproken.’t Is allemaal erg voor de hand liggend. (Bron: Bangkok Post, 1 mei)

Yingluck begrijpt Prayut’s lange tenen
2 mei – Voormalig premier Yingluck heeft premier Prayut opgeroepen in de aanloop naar het referendum over de ontwerp-grondwet open te staan voor verschillen meningen. Op haar Facebook pagina schrijft ze te begrijpen hoe hij zich voelt wanneer hij gekritiseerd wordt.
‘Want ik bevond me eens in dezelfde positie. Maar als publieke figuren moeten we ons openstellen voor kritiek: goed of slecht, gericht op ons zelf of op de regering. Ik heb altijd gezegd dat mensen verschillend mogen denken, want dat betekent niet dat het land uiteen valt. In tegendeel, het is voor iedereen goed om zijn mening te geven over de ontwikkeling van het land.’
Of Prayut dit advies zal opvolgen, lijkt onwaarschijnlijk, want hij houdt niet zo van dissidente geluiden; hij is snel op zijn teentjes getrapt. Op dezelfde dag dat Yingluck haar oproep deed, zondag, hield de politie drie actievoerders aan op de skywalk bij het BTS station Chong Nonsi. Ze deelden er post-it notitieblaadjes uit en vroegen voorbijgangers die voorzien van hun commentaar op het hek  of op hun lichaam te plakken. (Bron: website Bangkok Post, 1 mei)
Update krant:
De National Reform Steering Assembly (NRSA, hervormingsraad) waarschuwt het regime voor een al te harde benadering van opponenten. Woordvoerder Wanchai zei gisteren dat enkele groepen proberen chaos te stichten.
‘Het regime moet zich bewust zijn van hun “spelletjes” en niet in de val trappen. Harde maatregelen werken niet altijd. De regering moet openstaan voor discussies, want het referendum vereist vrijheid van meningsuiting. De mensen moeten hun mening kunnen geven zolang ze de wet niet overtreden. Het beleid van het regime om tegenstanders te arresteren, kan op haar terugslaan.’

Regime jaagt op ringleiders; strengere straffen op komst
3 mei – Legercommandant Teerachai  kondigt strengere maatregelen aan tegen anti-coup elementen, want die zijn er op uit om de openbare orde te verstoren. Tegen UDD-voorzitter Jatuporn Prompan en coupcriticus Sombat Boon-ngamanong wordt bewijs verzameld.
Teerachai reageert op de aanhouding vorige week van acht personen, die inmiddels bekend staan als de Facebook Eight, wegens berichten die ze op FB hebben geplaatst met kritiek op de premier en het regime. Ze gaan vervolgd worden op grond van de strafwet en de (strenge) Computer Crime Act.
Donderdag hield de politie een persbriefing waarop een schema werd getoond met alle dwarsverbanden tussen de acht en Jatuporn en Sombat. Gevraagd welke ‘harde maatregelen’ hij in petto heeft, zei Teerachai: ‘Wacht maar af. Maar we gebruiken niet langer attitude adjustment, want het is lastig om nu met hen te praten.’
Het openingsartikel van Bangkok Post vervolgt met een opsomming van wat de acht allemaal op hun kerfstok hebben, maar dat is al eerder gemeld. Ze beheerden websites zoals We Love Prayut, een vrij onschuldige site met spot over de premier, en UDD Thailand, een informatieve site van de roodhemden.
Volgens een politiebron heeft Panthongtae Shinawatra, de zoon van Thaksin, banden met de acht. Indien daar bewijs voor wordt gevonden, wordt hij opgeroepen voor verhoor, maar Jatuporn ontkent dit.
Jatuporn leidde gisteren een groep UDD-leden naar de Bangkok Remand gevangenis om de acht, die door de krijgsraad niet zijn vrijgelaten op borgtocht, een hart onder de riem te steken. Of ze zijn toegelaten, meldt het bericht niet. Verwijzend naar een Facebook-bericht van Yingluck vroeg Jatuporn Prayut om open te staan voor kritiek (zie het bericht van 2 mei: Yingluck begrijpt Prayut’s lange tenen).
Gerelateerd bericht:
Yingluck’s oproep is niet goed gevallen bij het regime. NCPO-woordvoerder Winthai zegt dat enkele groepen een verborgen agenda hebben. Prayut zou wel degelijk open staan voor afwijkende meningen, mits ‘op systematische wijze’ gegeven op formele bijeenkomsten. De meeste informatie die via deze kanalen wordt verzameld, is rationeel en bruikbaar. Maar die groepen opereren buiten de voorgeschreven kanalen.
In antwoord op Yingluck’s commentaar dat politieke scheidslijnen niet het gevolg zijn van meningsverschillen, zei Winthai dat de samenleving bestaat uit mensen die verschillende meningen geven ‘binnen en buiten de geëigende grenzen’. ‘In het verleden hebben scheidslijnen geleid tot het verlies aan levens en schade aan eigendommen. Dat kan in geen enkele samenleving worden geaccepteerd.’
Winthai reageerde ook op Yingluck’s eerder geuite zorgen over de overplaatsing van ambtenaren, die politiek gemotiveerd zou zijn. Maar Winthai ontkent dat en noemt ze ‘passend bij de omstandigheden’.
Nog een gerelateerd bericht:
Het regime dient vrijheid van meningsuiting over de ontwerp-grondwet toe te staan om politieke conflicten te voorkomen die na het referendum kunnen oplaaien, aldus sprekers op een seminar gisteren, georganiseerd door de Thai Jounalists Association. Ze noemen de door de Kiesraad vastgestelde do’s en don’ts onduidelijk en een beperking van het publieke debat.
Seri Suwanphanon, hoofd van de commissie politieke hervormingen van de NRSA (hervormingsraad), verdedigde de regels. ‘Ze verbieden alleen pogingen om onrust te veroorzaken en dat kun je niet beperking noemen. De mensen kunnen nog steeds hun mening geven.’
Kiesraad commissaris Somchai ontkende berichten dat mensen die op Like klikken onder berichten die in strijd zijn met de regels, worden gestraft. ‘Zo streng zijn we niet. Alleen onruststokers worden aangepakt. Wat we willen is een goede samenleving.’

Woensdag 4 mei
– Premier Prayut heeft kort gereageerd op de oproep van oud-premier Yingluck om open te staan voor (afwijkende) meningen (Zie het bericht van 2 mei: Yingluck begrijpt Prayut’s lange tenen). Hij zegt dat de Facebook Eight niet zijn aangehouden omdat ze kritiek hebben op de ontwerp-grondwet of de draak met hem steken (op de website We Love Prayut), maar omdat ze de wet hebben overtreden.
– De National Human Rights Commission doet ook een duit in het zakje over de lijst van do’s en don’ts die de Kiesraad heeft opgesteld voor meningen en bijeenkomsten over de ontwerp-grondwet, maar dat onderwerp is zo langzamerhand uitgekauwd en levert geen nieuwe gezichtspunten meer op.
De Kiesraad heeft bekend gemaakt een call centre op te zetten dat door vrijwilligers gebeld kan worden die voorlichting over de ontwerp-grondwet geven. Op 16 mei wordt een app gelanceerd. Op 17 mei praat de Kiesraad met zes tv-kanalen over het beschikbaar stellen van zendtijd. En op 25 mei wordt begonnen met de distributie van 1 miljoen exemplaren van de grondwet en 4 miljoen uitgaven met een toelichting. Gisteren zijn diplomaten van 47 landen en vertegenwoordigers van zes internationale organisaties bijgepraat.

Donderdag 5 mei
– De zoon van oud-premier Thaksin, Panthongtae oftewel ‘Oak’,  kan niet in verband worden gebracht met de Facebook Eight, aldus de politie gisteren. Een van de acht had hem genoemd, maar bewijs voor zijn betrokkenheid ontbreekt. De acht zijn aangehouden wegens Facebookberichten met kritiek op Prayut en het regime.
Overtredingen van de referendumwet zijn nog niet geconstateerd, zegt politiecommissaris Srivara. Slechts een klein aantal groepen wordt in staat geacht de wet te overtreden.

Politiek gedonder begint weer; UDD stookt
6 mei – Gaat het politieke gedonder weer beginnen of begint UDD-voorzitter Jatuporn te stoken? Hij waarschuwt kijkers van het programma Mong Klai (Look Beyond) op YouTube de PAD (geelhemden) scherp in de gaten te houden, want hij heeft de indruk dat de geelhemden, alhoewel gestopt met hun politieke activiteiten, het referendum willen ontregelen.
Roodhemd Jatuporn baseert zijn vermoeden op een lezing van PAD-oprichter Sondhi aan de Rangsit universiteit, eigendom van PAD-aanhanger Arthit. Sondhi beweerde dat de ontwerp-grondwet beïnvloed is door ‘bepaalde groepen financiers die profiteren van huidige regeringsprojecten’.  Arthit heeft onlangs op de social media verkondigd dat een besluitvaardige civiele regering nodig is, want die is doortastender dan een weifelend militair regime. Een andere prominente PAD-er schreef onlangs een gedicht met kritiek op regeringsprojecten. En enkele PAD-ers hebben de NACC gevraagd de zaak tegen Somchai niet terug te trekken (zie het bericht van 5 mei Opinie: Geloofwaardigheid NACC staat op het spel. [Verrukkelijk al dat gekonkel in Thailand; never a dull moment]
Adjunct-leider Nipit van de Democratische partij noemt de beschuldiging van Jaturporn onlogisch, want de NCPO zou juist profiteren van afwijzing van de ontwerp-grondwet in het referendum. Niettemin is de NCPO volgens hem heel goed in staat acties tegen het referendum te beheersen.

Zondag 8 mei
– Alle zeilen worden bijgezet om de bevolking voor te lichten over de zegeningen van de ontwerp-grondwet, waarover in augustus een referendum wordt gehouden. Legercommandant Theerachai heeft Isoc gevraagd alle eenheden in te zetten voor uitleg over de grondwet en de do’s  en don’ts van de Kiesraad (richtlijnen wat wel en niet mag tot augustus) alsmede opkomstbevordering. Isoc beschikt over een uitgebreid netwerk van vrijwilligers in het hele land, geschat op een half miljoen.
Eerder zijn al Ror Dor leerlingen voor het voorlichtingskarretje gespannen.  [Ror Dor is een trainingsprogramma voor leerlingen ter vervanging van de militaire dienstplicht]
Uit een peiling van het Bangkok University Research Centre blijkt dat 49 procent zich niet of nauwelijks laat beïnvloeden door kritiek, 41 procent zegt er wel door beïnvloed te worden. 20 procent zegt bang te zijn voor conflicten wanneer meningen vrijelijk mogen worden gegeven.

Woensdag 11 mei
– Een netwerk van advocaten heeft de Ombudsman gevraagd artikel 61 van de referendumwet te laten schrappen. In een petitie ondertekend door honderd personen, schrijven ze dat het artikel de vrijheid van meningsuiting aan banden legt en een klimaat van angst schept. Ze vragen de ombudsman de wet aan het Constitutionele Hof voor te leggen.
Artikel 61 verbiedt teksten, plaatjes en en geluiden die ‘inconsistent [zijn] with the truth or are violent, aggresive, rude, inciting or threatening and aimed at preventing a voter from casting a ballot or vote in any direction shall be considered as disrupting the referendum’. Het verbod heeft betrekking op commentaren die via de media, online kanalen en andere wijze worden verspreid. Op overtreding staat een maximum gevangenisstraf van 10 jaar en een boete van 200.000 baht.
Interpretatie van de wet is volgens de advocaten ‘subjectief en willekeurig’. ‘Publieke participatie is de sleutel voor het succes van het referendum’, zegt voormalig NHRC-commissaris Niran.

Donderdag 12 mei
– Weer geneuzel over de ontwerp-grondwet [vergeef me mijn woordkeus].  Het ontwerp bevat minder democratische waarborgen dan alle grondwetten die na de revolutie van 1932 zijn gebrouwen. Dat viel gisteren op de Thammasat universiteit te beluisteren op een herdenking van de geboortedag van staatsman, coupleider en voormalig premier Pridi Banomyong, 116 jaar geleden. In 1932 kwam een eind aan de absolute monarchie.
Als Pridi, die in 1934 de Thammasat universiteit stichtte, nog had geleefd, zou hij nooit voor het huidige ontwerp met 279 artikelen hebben gestemd, dat is opgesteld door een commissie, benoemd door de junta. Pridi, aldus een spreker, geloofde sterk in respect en voordelen voor de mensen, iets waarin het huidige voorstel nauwelijks voorziet. ‘Pridi hechtte belang aan de stem van het volk.’ Meer weten over wat er gezegd is, klik hier: Pridi panel slams draft charter, NCPO.

Zondag 15 mei
– Het lijkt erop dat de junta er niet gerust op is dat het referendum over de ontwerp-grondwet in augustus de gewenste instemming van de bevolking krijgt. Want vice-premier Wissanu waarschuwt ambtenaren voor juridische actie wanneer ze proberen de mening van kiezers te beïnvloeden tijdens een voorlichtingscampagne over de grondwet. Ze mogen kiezers ook niet aanmoedigen om te gaan stemmen. Wissanu dringt er bij het vooorlichtingsleger op aan zorgvuldig te zijn bij de uitleg.
Behalve een stem over de grondwet wordt de kiezers gevraagd of de (benoemde) Senaat betrokken dient te worden bij de verkiezing van een minister-president door het Huis van Afgevaardigden. Wanneer die vraag bevestigend wordt beantwoord, moet de ontwerp-grondwet worden aangepast. Naar verwachting wordt de grondwet in oktober ter ondertekening aan de Koning voorgelegd. Daarna worden organieke wetten gemaakt, die in januari of februari aan het parlement worden voorgelegd. De verkiezingen kunnen dan plaatsvinden in augustus of september 2017, zegt Wissanu. Wat er gebeurt wanneer de grondwet wordt afgewezen, is in nevelen gehuld. De regering wil er niets over zeggen.

Maandag 16 mei
– Het was Happy birthday to you gisteren in huize Wongsawat, waar Yaowapa, zuster van oud-premier Thaksin, haar 61ste verjaardag vierde. Ze werd gefeliciteerd door waarnemend Pheu Thai partijleider Viroj en enkele andere partijbobo’s.
Bangkok Post laat de foto van de felicitaties vergezeld gaan van een artikel over de ontwerp-grondwet. Aanleiding: CDC-voorzitter Meechai zei vrijdag dat de tekst op dit moment niet gewijzigd kan worden indien wijzigingen gewenst zijn. Degenen die in de toekomst aan de macht zijn, kunnen dat doen.
En daar wringt voor de PT-ers de schoen. ‘Voor zover ik het kan overzien, is het niet gemakkelijk deze grondwet te wijzigen’, zegt echtgenoot en voormalig premier Somchai Wongsawat. Hij pleit ervoor kiezers zo veel mogelijk kennis te laten nemen van de inhoud. De Pheu Thai partij maakt haar standpunt bekend als de geschikte gelegenheid zich daarvoor voordoet.
Juridisch expert Chysak van PT zegt dat het vrijwel onmogelijk is de grondwet te wijzigen, nadat die in het referendum het groene licht heeft gekregen. Zelfs met 90 procent van de parlementszetels in handen van Pheu Thai zal dat niet lukken, heeft hij uitgerekend.
– Nog meer grondwet in een achtergrondverhaal over de stemming in de Isaan, de grootste machtsbasis van oud-premier Thaksin. De meningen over de ontwerp-grondwet zijn verdeeld. Het zakenleven en witte-boordenwerkers vinden dat de junta goed werk heeft verricht door de vrede te herstellen, maar er zou wel meer haast gezet mogen worden achter hervormingen. Maar veel ‘gewone mensen’, boeren en actievoerders vinden dat ze tijdens de twee jaar militair bewind verstoken zijn gebleven van hun rechten en vrijheid.
Advocaat Nikorn zegt dat de degenen die loyaal aan Thaksin zijn, nooit overtuigd zullen raken van de verdiensten van de ontwerp-grondwet, ongeacht wat het regime erover zegt. Meer weten? Lees: Isan offers no easy path for CDC draft.
– En we blijven nog even bij de grondwet. Het kantoor van de Ombudsman krijgt nieuwe bevoegdheden, maar of het daarmee een ‘machtige onafhankelijke organisatie’ wordt, durft vice-premier Wissanu niet te zeggen.
De ombudsman mag onder andere kabinetsleden gaan voordragen voor impeachment, indien ze nalaten staatsdiensten aan te pakken die de kantjes eraf lopen [formeel: die hun taken, zoals omschreven in de grondwet, niet uitvoeren]. Dat wil zeggen nadat ze door de Ombudsman zijn verzocht actie te ondernemen.
Wissanu zegt dat de Ombudsman een ‘behavioural standard setter’ wordt voor de 20 ministeries, 140 departementen en 50 staatsbedrijven en hij gaat ook mensen helpen bij het in procedure brengen van klachten.

Dinsdag 17 mei
– ’t Is een bekende verdediging van politici die onder vuur liggen: Dat heb ik zo niet gezegd, en misschien is dat ook wel zo want de media blinken niet uit in nauwkeurig citeren.
Voorzitter Meechai van de grondwetcommissie ontkent gezegd te hebben dat de bevolking maar voor de ontwerp-grondwet moet stemmen zodat ze later wijzigingen die gewenst worden, kan aanbrengen.
Nee, hij heeft gezegd dat op dit moment de tekst niet gewijzigd kan worden. Fouten of tekortkomingen kunnen in de toekomst worden gecorrigeerd. Die kunnen nodig zijn wanneer de situatie van het land verandert.
Meechai reageerde op kritiek van enkele anti-regeringsgroepen en Pheu Thai politici, maar eerlijk gezegd ontgaat het subtiele verschil tussen beschuldiging en verdediging mij, dus beëindig ik nu Nieuws uit Thailand met een verwijzing naar het artikel Referendum remark ‘twisted’ 

Uitstel verkiezingen als ontwerp-grondwet sneuvelt
18 mei – Stok achter de deur? Dreigement? Wanneer de bevolking de ontwerp-grondwet op 7 augustus afwijst, wordt een nieuwe grondwetcommissie gevormd, wat tot gevolg kan hebben dat de verkiezingen worden uitgesteld, zegt vice-premier Prawit.
Premier Prayut, die tot nu toe niet wilde zeggen wat er bij een afwijzing zou gebeuren, had er al op gehint zonder een tijdspad aan te geven. Als de ontwerp-grondwet sneuvelt, zou hij moeten aanblijven om voor een nieuwe grondwet en verkiezingen te zorgen.
Prawit maakt zich geen zorgen over de mogelijkheid dat de grondwet sneuvelt. De grondwetten opgesteld door de eerste grondwetcommissie en de huidige, en de grondwetten van 1997 en 2007 zouden in dat geval de basis kunnen vormen voor een derde versie, maar eerst zou de interim-grondwet aangepast moeten worden.
Gevraagd of de verkiezingen zoals gepland in de routekaart naar democratie (roadmap) in september 2017 plaatsvinden, zegt Prawit: ‘Ik weet het niet, maar we proberen de roadmap te volgen. Ik heb het alleen over een mogelijk uitstel, omdat het niet bekend is hoe lang elke stap duurt, waaronder aanpassing van de interim-grondwet.’
Maar Prawit is optimistisch over de uitkomst van het referendum. ‘De mensen accepteren het leger omdat soldaten in tijden van overstromingen en droogte hulp bieden. Niet omdat ze bang zijn van soldaten. De mensen houden van hen omdat ze niets te maken hebben met politiek. Bovendien zijn de prestaties van de NCPO bevredigend, vooral op economisch gebied.’
De beperkingen voor politieke partijen om hun mening te geven, worden mogelijk versoepeld. Vice-premier Wissanu, verantwoordelijk voor juridische zaken, gaat samen met de Kiesraad voor alle politieke partijen forums organiseren, waarop ze hun standpunt bekend kunnen maken.
Prawit: ‘De NCPO verandert haar opstelling niet, we willen alleen maar het ventileren van meningen toestaan – om manieren te openen zodat ze zich kunnen uiten.’ (Bron: website Bangkok Post, 17 mei)

Woensdag 18 mei
– 24 jaar geleden maakte Suchinda Krapayoon met harde hand een eind aan straatprotesten in Bangkok. Tientallen demonstranten kwamen om het leven en bijna duizend werden gewond. Sindsdien staat het incident bekend als Black May. Gisteren vergaten voormalig oppositieleider Abhisit en UDD-voorzitter Jatuporn even hun politieke verschillen en plantten samen een boom.
Op een forum in het Suan Santiporn park deden politici en academici een beroep op de Kiesraad om artikel 61 van de referendumwet toe te passen, zodat het referendum niet verknoeid wordt, maar Abhisit waarschuwt de raad niet te overdrijven. Wanneer de bevolking niet de kans krijgt, meningen te delen, heeft het geen zin een referendum te houden, zei hij.
Artikel 61 verbiedt teksten, plaatjes en en geluiden die ‘inconsistent [zijn] with the truth or are violent, aggresive, rude, inciting or threatening and aimed at preventing a voter from casting a ballot or vote in any direction shall be considered as disrupting the referendum’. Het verbod heeft betrekking op commentaren die via de media, online kanalen en op andere wijze worden verspreid. Op overtreding staat een maximum gevangenisstraf van 10 jaar en een boete van 200.000 baht.

Donderdag 19 mei
– Politici mogen vandaag vragen stellen over de ontwerp-grondwet en het referendum op een forum in de Army Club, georganiseerd door de Kiesraad. Vertegenwoordigers van de Kiesraad, de grondwetcommissie en de regering zitten in de startblokken om het allemaal eens haarfijn uit te leggen. Het forum is een voorstel van premier Prayut om politieke partijen tegemoet komen, die verboden is commentaar te leveren op de grondwet [wat overigens al wel gebeurd is].
Vice-premier Wissanu zegt dat het forum geen ruimte biedt voor verhitte discussies, het moet helpen ‘beter begrip’ te kweken. Als het een succes, volgen meer forums. Wissanu hoopt dat tegenstanders het forum niet zullen aangrijpen om het verstoren en hij waarschuwt politici hun mening zorgvuldig te formuleren om niet in strijd met de referendumwet te komen. (Zie de lijst do’s en don’ts van de Kiesraad).

Vrijdag 20 mei
– Hoe voorspelbaar is soms het nieuws. De Kiesraad belegt een bijeenkomst over de ontwerp-grondwet, bijgewoond door vertegenwoordigers van vijftig politieke partijen en groepen, en de politieke partijen uiten hun zorgen over de grondwet, zoals het artikel kopt: Political parties voice concerns at EC forum.
Gisteren herhaalden ze in de Army Club [indrukwekkende zaal trouwens] hun verzoek om helderheid te verschaffen over de referendumwet, met name het artikel dat vatbaar is voor misbruik. Dat is artikel 61 waarin wordt omschreven wat in de aanloop naar het referendum mag en niet mag.
Voormalig oppositieleider Abhisit wilde weten of het dragen van een T-shirt met een anti-grondwet tekst strafbaar is. Kiesraadlid Somchai antwoordde dat dit geen probleem oplevert, mits shirts niet worden gebruikt, verspreid of verkocht als deel van een campagne om mensen bijeen te brengen of de bevolking te bewegen voor of tegen te stemmen. Hij verwees verder naar de lijst van do’s en don’ts, opgesteld door de Kiesraad.
UDD-voorzitter Jatuporn vroeg om een bevestiging van de machthebbers dat het referendum sowieso doorgaat. Hij vreest dat ze het referendum zullen schrappen en aan de macht willen blijven, wanneer ze de indruk krijgen dat de ontwerp-grondwet wordt afgewezen.

Pheu Thai: meer forums; Democraten: veranderingen
21 mei – Het forum van woensdag over de ontwerp-grondwet is blijkbaar bevallen, want voormalig regeringspartij Pheu Thai vraagt meer forums, zodat meer mensen de gelegenheid krijgen hun zegje te doen. De Democraten lijkt dat ook een goed idee; de voormalige oppositiepartij pleit bovendien voor wijziging van de referendumwet, doelend op artikel 61, door de Kiesraad gepopulariseerd in het lijstje do’s en don’ts.
Ruim vijftig politieke partijen en groepen togen naar de Army Club voor een toelichting op de ontwerp-grondwet. Vice-premier Wissanu zei gisteren dat hij tevreden was over de vriendelijke sfeer. Hij beloofde de voorstellen en meningen ‘mee te nemen’, ook in Nederland een bekende uitspraak van gezagsdragers. Ze worden voorgelegd aan de premier en de NCPO.
Wissanu zegt dat deelnemers aan de sessie van woensdag enkele kwesties nog niet begrijpen. Zo vroegen ze wat verstaan moet worden onder overtreding van de referendumwet.
Secretaris-generaal Thawip van de NSC legt het nog eens uit: Critici kunnen hun mening geven mits ze de referendum wet niet overtreden. De autoriteiten houden sommige groepen scherp in de gaten die de wet aanvallen om de openbare orde in de aanloop naar het referendum te verstoren.
De NLA (parlement) maakt momenteel een tour door het land om de mensen voor te lichten over de vraag die aan het referendum is toegevoegd. En da’s wel nodig want de vraag over de rol van de Senaat bij de verkiezing van de premier door het Huis van Afgevaardigden is knap ingewikkeld geformuleerd.

Referendum: UDD doet aan opkomstbevordering
22 mei – Het United Front for Democracy against Dictatorship (UDD, roodhemden) gaat zich sterk maken voor een hoge opkomst tijdens het referendum over de ontwerp-grondwet op 7 augustus. De Kiesraad streeft naar 80 procent, UDD-voorzttter Jatuporn gaat voor 90 procent.
Beide percentages lijken luchtfietserij gezien de opkomst tijdens het referendum in 2007 (na de coup van 2006 waarbij Thaksin pootje werd gelicht) toen de bevolking mocht stemmen over de toenmalige grondwet: 57 procent van de kiesgerechtigde Thai bracht zijn stem uit, 58,3 procent steunde de nieuwe grondwet.
Jatuporn noemde het percentage toen hij en andere UDD-leiders zaterdag aan boord van een boot stapten om drie tempels te bezoeken. Ze vermeden zorgvuldig een stemadvies uit te brengen, want dat zou in strijd zijn met de referendumwet die er een straf van maximaal 10 jaar cel op zet. Alleen voormalig UDD-voorzitter Tida Thawornseth zei iets wat er in de buurt komt, namelijk dat het referendum tot doel heeft de macht van de regering te bekrachtigen daar alle commentaren over de ontwerp-grondwet verboden zijn.
Het UDD heeft trouwens al zijn standpunt bekend gemaakt toen de referendumwet nog niet van kracht was. De ontwerp-grondwet schaadt de democratie omdat gekozen politici aan banden worden gelegd en een outsider premier kan worden met hulp van de door het leger benoemde Senaat. In april zei roodhemdleider Nattawut op Peace TV: ‘We zijn tegen de ontwerp-grondwet. UDD-leden die voor stemmen, verbreken hun banden met het UDD.’
Over het bezoek aan de drie tempels meldt het bericht alleen dat politie en leger het gezelschap in de gaten hielden toen het in Pak Kred (Nonthaburi) arriveerde. (Bron: website Bangkok Post, 21 mei)

2 jaar junta: Alle ogen zijn gericht op Kwatta*
22 mei – Vandaag is het exact twee jaar geleden dat het leger de macht overnam en de ruziënde politici aan de kant zette. ‘De klok tikt naar een cruciale test van de steun die de junta heeft’, schrijft Bangkok Post vandaag in haar openingsartikel. ‘Alle ogen zijn gericht op het referendum, dat beslissend is voor de vraag of het regime haar beloofde roadmap to democracy waar maakt en een datum vaststelt voor algemene verkiezingen.’
Critici zien het referendum als een lakmoesproef voor de populariteit van de junta, maar de junta zelf en haar entourage leggen de nadruk op de inhoud van de ontwerp-grondwet. De NCPO (junta) steunt het kindeke van de grondwetcommissie (CDC) volledig en heeft enkele anti-coup en anti-grondwet critici aangehouden. Dit kan volgens politieke waarnemers negatieve gevolgen hebben, afhankelijk van de referendum uitslag.
CDC-lid Chartchai maant de regering geduldig te zijn en de rol aan te nemen van een scheidsrechter. ’Ze moeten niet een rol spelen als conflicterende partij versus opponenten, zoals thans het geval is. ‘
Voormalig oppositieleider Abhisit valt hem bij. ‘Wanneer het referendum niet vrij en eerlijk is, kan de uitkomst niet goed zijn. De NCPO moet het proces niet willen beheersen. Zelfs wanneer de grondwet wordt afgewezen, kan ze een voorgaande grondwet in werking stellen.’
Abhisit’s zorg is dat de nadruk verschuift van de inhoud naar al dan niet steun voor het regime. ‘De Democratische partij wil niet dat de mensen in een situatie geraken waarin ze moeten kiezen tussen het leger en de roodhemden. Daar gaat het referendum niet over. Het moet zich concentreren op de inhoud.’
‘De roodhemden proberen van het referendum een strijd te maken tussen hen en het regime door te zeggen dat het leger zijn verantwoordelijkheid moet nemen wanneer de grondwet wordt afgewezen. Daardoor gaan tegenstanders aarzelen. Ze willen niet dat hun stem wordt gebruikt als een politiek middel. Het regime maakt die situatie meer aannemelijk.’
Tot zover het openingsartikel, dat verder gaat met quotes van UDD-voorzitter Jatuporn, een Pheu Thai politicus en de onvermijdelijke expert-buitenstaander. Het staat allemaal in All eyes on charter vote ‘tipping point’.

Maandag 23 mei
– Weer een pleidooi om politieke partijen en belangengroepen toe te staan activiteiten te organiseren over de ontwerp-grondwet. Tweede partijleider van de Democraten, Ongart Khlampaioboon, zei gisteren dat het huidige verbod [van de Kiesraad] politici weerhoudt de blijde boodschap te verkondigen – ik bedoel de bevolking te informeren over het referendum en hen te bewegen om op 7 augustus hun stem uit te brengen.
Vorige week woensdag werd tijdens een forum van de Kiesraad ook al aangedrongen op opheffing van het verbod. Premier Prayut weigert: ‘Politici blijven maar eisen stellen. Ik heb de Kiesraad gezegd een forum te houden. Dat moet voor nu genoeg zijn. Het hangt van de situatie af of het verbod wordt opgeheven.’

Mascotte geeft de aftrap voor PR-campagne referendum
26 mei – Een mascotte heeft gisteren de aftrap gegeven van de PR-campagne van de Kiesraad voor het referendum op 7 augustus. De grondwetcommissie heeft ook een song laten componeren, maar die is alweer afgeschoten door actievoerders. Het lied gaat niet in op de inhoud van de grondwet, zeggen ze, en benadrukt ook niet het belang van het referendum.
Dat zegt Niran Pitakwatchara, lid van de NHRC. ‘De song heeft geen diepte, het is onzin en een belediging voor de intelligentie’, klaagt hij. Niran vindt dat de nadruk moet liggen op menselijke waardigheid en het recht van mensen hoe ze geregeerd willen worden. Die waarden komen niet in de songtekst voor.
Gevoel voor humor heeft de goede man ook al niet want de tekst zegt dat sociale ongelijkheid wordt verminderd door verkeersopstoppingen omdat rijk en arm beide in het verkeer vastzitten. Maar met de echte problemen in de samenleving, zoals de kloof tussen rijk en arm, mag volgens Niran niet gespot worden.
Gezondheidsactievoerder Nimit is ook al zo’n droogkloot, want die kritiseert de manier waarop sociale veiligheid in het lied wordt uitgelegd. Toegang tot de gezondheidszorg is een basisrecht, maar het liedje beschrijft het als een dienst voor arme mensen. En daar laat ik het maar bij met al dit gezeur over een onschuldig, frivool liedje.

Uitstel referendum; Constitutionele Hof beslist
3 juni – Premier Prayut legt zich neer bij de uitspraak van het Constitutionele Hof wanneer het besluit dat het referendum in strijd is met de interim-grondwet en uitgesteld dient te worden. Prayut zal in dat geval geen gebruik maken van zijn bevoegdheden conform artikel 44 van de interim-grondwet (het zogeheten dictatuur artikel) dat hem absolute macht verleent.
Prayut zegt: ‘Neem het mij niet kwalijk als het referendum moet worden uitgesteld. Vraag het aan het Hof.’
Het Constitutionele Hof is door de Ombudsman om een uitspraak gevraagd over artikel 61 van de referendumwet. Dit artikel, gepopulariseerd in de do’s en don’ts lijst van de Kiesraad, zou in strijd kunnen zijn met de vrijheid van meningsuiting, zoals vastgelegd in de interim-grondwet. De tekst zou ook te vaag geformuleerd zijn. De Ombudsman kwam in actie na een klacht van iLaw (Internet Dialogue on Law Reform) en academici.
Artikel 61 verbiedt teksten, plaatjes en en geluiden die ‘inconsistent [zijn] with the truth or are violent, aggresive, rude, inciting or threatening and aimed at preventing a voter from casting a ballot or vote in any direction shall be considered as disrupting the referendum’. Het verbod heeft betrekking op commentaren die via de media, online kanalen en op andere wijze worden verspreid. Op overtreding staat een maximum gevangenisstraf van 10 jaar en een boete van 200.000 baht.
Voorzitter Meechai van de grondwetcommissie [de commissie die de nieuwe grondwet heeft geschreven waarover op 7 augustus het referendum wordt gehouden] denkt niet dat de zaak spaak loopt, want de interim-grondwet schrijft ook het tijdpad voor en dat laat geen ruimte voor uitstel. Dat zou dan aangepast moeten worden. Meechai speculeert dat het Hof pas na het referendum een uitspraak doet.

Referendum kan niet worden uitgesteld
4 juni – Uitstel van het referendum is niet mogelijk ongeacht wat het Constitutionele Hof beslist in de zaak die is aangespannen door de Ombudsman. Kiesraadcommissaris Somchai zegt dat voor uitstel de interim-grondwet zou moeten worden gewijzigd omdat daarin het tijdpad is vastgelegd.
De Ombudsman heeft het Hof gevraagd of artikel 61 van de referendumwet in strijd is met de interim-grondwet. Als dat zo is, bestaat de vrees dat het referendum moet worden uitgesteld.
Wanneer artikel 61 ongeldig wordt verklaard, omdat het in strijd is met de vrijheid van meningsuiting, zoals vastgelegd in de interim-grondwet, is er volgens Somchai nog geen man overboord, want er zijn genoeg andere wetten om degenen die het referendum ‘verstoren’, aan te pakken.
CDC-voorzitter Meechai zei gisteren dat ‘anti-grondwet elementen’ nog steeds bezig blijven de inhoud van de grondwet te vertekenen. Hij vreest dat die lieden afwijzing van artikel 61 door het Hof zullen aangrijpen om onrust te stoken in de aanloop naar het referendum. De CDC heeft de Kiesraad gevraagd passende maatregelen te nemen om dat te voorkomen.

Analfabeten krijgen het moeilijk op 7 augustus
5 juni – Thai die niet kunnen lezen (volgens Unesco-cijfers uit 2015 1,8 miljoen personen) hebben op 7 augustus een probleem als ze een stem willen uitbrengen in het referendum over de ontwerp-grondwet. Het stembiljet is ingewikkelder dan bij voorgaande referenda want het bevat twee vragen. Bovendien telt de tweede vraag 266 letters. De Kiesraad is zich bewust van het probleem dat vrijdag werd opgeworpen tijdens een forum over de ontwerp-grondwet.
Kiesraadcommissaris Somchai zegt dat de Kiesraad een campagne gaat voeren om analfabete kiezers te helpen om de vragen te begrijpen en ze te beantwoorden. Hij wijst erop dat verschillende kleuren worden gebruikt om de vragen te onderscheiden; de linkerkolom is voor ‘Yes’ en de rechter voor ‘No’. Gewapend met deze kennis moet het lukken een stem uit te brengen, zegt hij. Voor gehandicapten, ouderen en slecht-zienden zijn al voorzieningen getroffen. Ouderen mogen geholpen worden door iemand die ze vertrouwen, voor blinden is een braille transcriptie beschikbaar.
De eerste vraag vraagt of de kiezer akkoord gaat met de grondwet; de tweede of hij het eens is met een voorstel de (benoemde) Senaat een vinger in de pap te geven bij de verkiezing van een premier.

Roodhemdleiders dringen er bij het Constitutionele Hof op aan binnen een week een uitspraak te doen over artikel 61 van de referendumwet. Dit artikel, gepopulariseerd in de do’s en don’ts lijst van de Kiesraad, zou in strijd kunnen zijn met de vrijheid van meningsuiting, zoals vastgelegd in de interim-grondwet. De tekst zou ook te vaag geformuleerd zijn. De vrees bestaat dat het Hof de zaak over 7 augustus wil tillen, zodat het referendum die dag geen gevaar loopt. (Foto Pattanapong Hirunard)

UDD plannetje voor waakhond valt verkeerd
7 juni – Dat het leger geen vriendje is van het UDD (roodhemden) wordt weer eens bevestigd door het dreigement van premier Prayut juridische actie te ondernemen omdat het zondag besloten heeft een centrum op te tuigen dat in de gaten gaat houden of er (niet) gefraudeerd wordt bij en in de aanloop naar het referendum over de ontwerp-grondwet op 7 augustus.
Prayut zei gisteren: ‘Laat ze het openen, maar ik accepteer het niet als legale entiteit. Het heeft geen legale status. Het centrum mag niet de referendumwet overtreden, anders worden alle betrokkenen gearresteerd. Dring niet binnen in de stembureaus. En zegt nooit iets wat het referendum kan ontwrichten.’
Prayut vroeg zich af waarom het UDD zo’n centrum niet had opgezet om destijds corruptie in het hypotheeksysteem van rijst (een initiatief van de regering Yingluck) te controleren. Maar daarop had het UDD wel een passend antwoord. Nisit Sinthuprai, voormalig Pheu Thai parlementslid en roodhemdleider in het Noordoosten, wees erop dat de regering toen werd gecontroleerd door het (gekozen) parlement en onafhankelijke organen.
Een bron bij de NCPO vindt het roodhemdcentrum overbodig, want de Kiesraad houdt toezicht op het referendum. Het juridisch team van de NCPO bekijkt of het initiatief in strijd is met de order van de NCPO, die handelt over mensen die ervan verdacht worden politieke en sociale onrust te willen stoken. Ook wordt nagegaan of de initiatiefnemers, die na de coup zijn aangehouden en vrijgelaten op borgtocht, de voorwaarden voor hun borgtocht hebben overtreden.
Nisit benadrukt dat het centrum niet in strijd met de wet is. Het heeft tot doel de opkomst te bevorderen en te helpen bij de controle van schendingen van de referendumwet. Het UDD wil bij elk stembureau tien vrijwilligers en een advocaat neerzetten. ‘Het is goed om mensen te vragen een oogje in het zeil te houden. De regering moet niet zo wantrouwend zijn.’

Woensdag 7 juni
– Het centrum dat de roodhemden willen optuigen om te controleren of er gefraudeerd wordt bij het referendum is in strijd met orders van de NCPO, vindt minister Anupong (Binnenlandse Zaken). Hij redeneert dat het nooit neutraal kan functioneren omdat de roodhemden al gezegd hebben tegen de ontwerp-grondwet te stemmen.
De NCPO overweegt tegen het centrum op te treden, maar Anupong wil daarover verder niets zeggen. De NSC gaat het centrum in de gaten houden om te zien of het in strijd met de referendumwet handelt. Ook andere politieke groepen zullen verwachting actief worden, maar zolang ze niet in strijd zijn met de wet, worden ze met rust gelaten, zegt NSC secretaris-generaal Thawip.

Referendumlied bevat valse noot
9 juni – Het in opdracht van de grondwetcommissie (CDC) gemaakte liedje over het referendum is in het Noorden en Noordoosten slecht gevallen. De tekst zou beledigend zijn voor de bewoners, veelal supporters van voormalig regeringspartij Pheu Thai, omdat ze worden aangespoord ‘not to be fooled and manipulated by anyone’.
Ze moeten hun geweten gebruiken om de inhoud van de ontwerp-grondwet te beoordelen en zich niet voor de gek laten houden. Mensen uit het Zuiden, voornamelijk supporters van voormalig oppositiepartij Democraten zouden, aldus de tekst, van vrijheid en democratie houden. Vorige maand riep het lied al de nodige kritiek op omdat het niet zou ingaan op de kwesties die in de grondwet aan de orde worden gesteld.
Voormalig PT-parlementslid Somkid heeft geen goed woord over voor het lied. Op de mensen in het Noorden en Noordoosten wordt neergekeken omdat ze ‘dom’ zijn zich door anderen te laten leiden bij het bepalen van hun stem. Het lied zorgt ook voor verdeeldheid tussen verschillende regio’s. Somkid roept de Kiesraad op om de tekst te herzien. Roodhemdleider Nattawut Saikuar maakt vandaag een door hem geschreven en gezongen lied bekend.
Kiesraadcommissaris Somchai zegt dat de Kiesraad de kritiek nog niet heeft besproken, maar persoonlijk vindt hij de tekst niet beledigend en dat geldt ook voor de schrijver van het liedje. Somchai zegt: ‘De mensen zijn soms te gevoelig en houden zich met triviale zaken bezig.’
Een ander lied dat op Facebook is geplaatst, valt slecht bij de Kiesraad. De tekst is grof en beïnvloedt mensen hoe te stemmen [wat volgens de referendumwet verboden is]. Een werkgroep doet onderzoek. Somchai waarschuwt de clip niet te delen, want dat is eveneens in strijd met de referendumwet.
Somchai reageerde gisteren ook op het initiatief van het UDD (roodhemden) om een centrum te vormen dat in de gaten gaat houden of er gefraudeerd wordt bij het referendum. Hij zegt dat er geen regeling is die controle door de publieke sector toestaat. Dit in afwijking van gewone verkiezingen, waarbij de Kiesraad publieke participatie volledig steunt. Somchai waarschuwt de UDD-waarnemers de stemlokalen niet binnen te gaan en het werk van het stembureaupersoneel niet te hinderen. Ze mogen ook niet het stemgedrag beïnvloeden.

Kiesraad wil ‘eerlijk’ debat over grondwet
10 juni – De Kiesraad wil de touwtje wat laten vieren, want ze belooft critici en supporters van de ontwerp-grondwet een gelijke kans te bieden hun mening te geven in de aanloop naar het referendum, mits die meningen ‘in goed vertrouwen’ worden gegeven. Maar het voorstel is al weer afgeschoten door de NCPO, omdat ze vreest dat tegenstanders forums zullen misbruiken om weerstand op te roepen. Niettemin heeft de Kiesraad nog niet de hoop opgegeven om een manier te vinden voor- en tegenstanders tegemoet te komen, aldus Kiesraadcommissaris Somchai gisteren op een seminar.
Siripan Noksuan Swasdee, docent politicologie aan de Chulalongkorn universiteit, vindt dat de bevolking in alle vrijheid moet kunnen discussiëren over de voor- en nadelen van de grondwet. Maar, zoals het er nu voor staat, heerst een ‘angstaanjagende stilte’.
Docent recht aan de Thammasat universiteit Prinya vindt dat de bevolking er recht op heeft te horen wat er gebeurt als de grondwet in het referendum wordt goedgekeurd dan wel afgewezen. ‘Het referendum mag niet misbruikt worden om het te legitimeren.’

Kiesraad houdt zijn poot stijf
11 juni – Ten slotte het laatste bericht dat ik in Thailand tik, want morgen ga ik voor vakantie naar Nederland. Nieuws uit Thailand blijft weliswaar verschijnen, maar in afgeslankte vorm omdat ik afhankelijk ben van de website.
De Kiesraad is niet van plan de referendumwet te wijzigen, die in artikel 61 strenge straffen bevat voor critici van de ontwerp-grondwet. Kiesraadcommissaris Somchai zegt dat het artikel nodig is om de openbare orde te handhaven. Hij waarschuwt de anti-coup Resistant Citizen groep geen campagne te voeren en niet het lied te zingen dat grove en provocerende taal gebruikt tegen de grondwet. [Volgens mij is dit lied te beluisteren op internet]
Somchai zegt dat, nu het referendum steeds dichterbij komt, geprobeerd wordt onjuiste informatie te verspreiden. Dit vormt een extra stimulans om artikel 61 te handhaven. Het Constitutionele Hof is door de Ombudsman gevraagd er een uitspraak over te doen. De Kiesraad zal het Hof uitleggen hoe noodzakelijk het artikel is.
Gisteren hield de Kiesraad in Nakhon Si Thammarat een forum voor vertegenwoordigers van politieke partijen en burgergroepen. Vorige maand werd in de Army Club in Bangkok al een soortgelijke bijeenkomst belegd met als belangrijkste doel voorlichting te geven. Ik geloof niet dat kritiek erg welkom is.

Roodhemd fraudecentrum Lampang in de kiem gesmoord
15 juni – Met het eerste fraudecentrum van het UDD (roodhemden) in Lampang is al korte metten gemaakt. Soldaten deden dinsdag een inval in een winkel en haalden er het spandoek weg met de tekst ‘Referendum must not be derailed. No fraud. UDD’s centre for fighting fraud in the Aug 7 referendum’.
Het bericht maakt geen melding van arrestaties en meldt slechts dat de eigenaresse van de winkel zich niet verzette. Zoals bekend heeft het UDD aangekondigd in het hele land centra te willen opzetten die tot taak krijgen te controleren of er tijdens het referendum en in de aanloop ernaar toe wordt gefraudeerd.
Een week geleden dreigde premier Prayut met juridische actie tegen het UDD-initiatief, alhoewel hij ook zei [wat daarmee in tegenspraak lijkt]: ‘Laat ze het openen, maar ik accepteer het niet als legale entiteit. Het heeft geen legale status. Het centrum mag niet de referendumwet overtreden, anders worden alle betrokkenen gearresteerd.’
De Kiesraad en de groep* die een controversieel campagnelied heeft gemaakt, zijn dinsdag overeen gekomen de tekst te herzien omdat die de ergernis heeft gewekt van sommige kiezers. De tekst van het lied dat gemaakt is in opdracht van de Kiesraad, zou beledigend zijn voor kiezers in het Noorden en Noordoosten, de politieke machtsbases van voormalig regeringspartij Pheu Thai.
Thanis Sriprathes, adjunct secretaris-generaal van de Kiesraad, zegt dat de makers van het lied bereid zijn de tekst aan te passen, alhoewel de Kiesraad eerder weigerde voor de kritiek te buigen. Er zou niets mis zijn met de tekst. De Kiesraad zal de oude tekst blijven gebruiken naast de nieuwe versie. De raad gaat ook linguïsten uitnodigen om over de controversiële tekst te discussiëren en na te gaan of die veranderd moet worden. (Bron: website Bangkok Post, 15 juni)
* Ik vermoed dat met deze groep wordt gedoeld op de makers van een ander lied met grove taal dat op internet is verspreid, maar over dat andere lied rept het bericht verder niet.

Kritiek van Pheu Thai top op ontwerp-grondwet
16 juni – Vooraanstaande leden van voormalig regeringspartij Pheu Thai maken van hun hart geen moordkuil over de ontwerp-grondwet, die op 7 augustus in een referendum aan de bevolking wordt voorgelegd. Ze zeggen tegen te zullen stemmen.
Voormalig vice-premier Pongthep Thapkanjana schrijft op Facebook: ‘Onder dit bewind zie ik geen toekomst voor Thailand. [De ontwerp-grondwet] is volledig onacceptabel.’
Noppadon Pattama, voormalig minister van Buitenlandse Zaken: ‘Ik ben het niet eens met het feit dat de mensen niet de senatoren mogen kiezen. Ook ben ik het niet eens met de onmogelijkheid om met twee stembiljetten te kiezen, zoals gebeurd is bij de grondwet van 1997 en 2007. Dus het ontwerp kan ik niet accepteren.’ [De senaat wordt in haar geheel benoemd. De opmerking over de twee stembiljetten begrijp ik niet.]
Het Facebook wall [?] plaatje van Pheu Thai lid Kittiratt Na-Ranong bestaat uit een bericht in een zwart kader met het woordje ‘afwijzen’.
Phumtham Wechayachai, waarnemend Pheu Thai secretaris-generaal, noemt de ontwerp-grondwet ‘ondemocratisch’. ‘Ze beperkt de macht van de mensen. Ze bevat onvoldoende garanties voor de rechten en vrijheid en zal moeilijk te wijzigen zijn. Ze bouwt geen vertrouwen in het land op en is niet in staat om de problemen van het land op te lossen. Daarom kan ik het ontwerp niet accepteren als ’s lands hoogste wet.’
Wat voormalig minister van Handel Watana Muangsook schrijft, liegt er ook niet om. ‘Het is een ontwerp-grondwet die de mensen van hun macht beroven, dictatoriale macht prijst, en voorkomt dat de mensen de dictators kunnen controleren. Onacceptabel.’
Het bericht somt nog meer reacties op, maar die komen grofweg op hetzelfde neer, dus kan ik gerust overslaan.
Een bron bij Pheu Thai geeft als toelichting op alle commentaren: ‘De PT-leden willen de bevolking vertellen dat het hun individueel recht is om hun mening te uiten of ze de grondwet accepteren of afwijzen. De wet moet dit toestaan. Zoals het er nu voor staat, creërt de regering een atmosfeer die de mensen bang maakt om over de grondwet te praten. We willen laten weten waarom elk van de Pheu Thai leiders tegen zullen stemmen.’
Overigens meent Udomdet Rattanasathien, voormalig minister van Sociale Zaken, dat de commentaren niet in strijd zijn met de voorschriften van de Kiesraad. Hij verwijst naar artikel 7 van de referendumwet waarin de vrijheid van meningsuiting is vastgelegd. [Volgens mij moet dit zijn de interim-grondwet en niet de referendumwet, want die beperkt juist de vrijheid van meningsuiting.]

Grondwet: Kiesraad speurt rond de klok naar saboteurs
19 juni – De Kiesraad gaat rond de klok op de elektronische media op zoek naar lieden die proberen het referendum van 7 augustus over de ontwerp-grondwet te saboteren. De waarschuwing lijkt een reactie te zijn op de commentaren van enkele vooraanstaande leden van Pheu Thai die twee dagen geleden op Facebook hun hart luchtten over de ontwerp-grondwet en schreven tegen te zullen stemmen (zie het bericht van 16 juni: Kritiek van Pheu Thai top op ontwerp-grondwet).
De Kiesraad, Technology Crime Suppression Division en het ministerie van ICT hebben een werkgroep gevormd die op zoek gaan naar ‘rude, false and provocative’ berichten die tot doel hebben kiezers te beïnvloeden, aldus Kiesraadcommissaris Somchai (foto). Hij hecht aan de surveillance omdat de elektronische media het voornaamste strijdtoneel met meningen zijn in de aanloop naar het referendum. Straatprotesten verwacht Somchai niet.
Lieden die zich schuldig maken aan negatieve commentaren worden ‘onmiddellijk’ bestraft. Ze riskeren een maximale gevangenisstraf van tien jaar en een boete van 200.000 baht. Somchai geeft de bevolking de verzekering dat ze rustig commentaar kan leveren op de grondwet, zolang het maar niet beledigend, onwaar of provocerend is.
Het UDD heeft bekend gemaakt door te zullen gaan met het vormen van centra, die tot taak krijgen na te gaan of er gefraudeerd wordt in de aanloop naar en bij het referendum. Bij een eerste centrum in Lampang heeft het leger al het spandoek weggehaald (zie het bericht van 15 juni: Roodhemd fraudecentrum Lampang in de kiem gesmoord). De regering heeft bezwaar tegen het initiatief, de Kiesraad zegt de centra niet te erkennen want zo’n centrum dient politiek neutraal te zijn.
Kiesraad commissaris Boonsong: ‘Iedereen weet of de UDD politiek onpartijdig is of niet’, waarmee hij volgens het bericht verwijst naar politieke belangengroepen die banden hebben met Pheu Thai en voormalig premier Thaksin. (Bron: website Bangkok Post, 17 juni)
Update: Tussen premier Prayut en de roodhemden lijkt een confrontatie op komst, want hij heeft ‘voor de laatste maal’ gewaarschuwd af te zien van de anti-fraude centra. ‘Het UDD riskeert juridische actie. Ik vraag ze na te denken over de situatie van het land. De centra kunnen niet geopend worden daar de wet [politieke] bijeenkomsten van meer dan vijf personen verbiedt.’
UDD-voorzitter Jatupron is onverzettelijk. Het UDD lanceert de centra vandaag. ‘Als het regime ze als illegaal beschouwt, moet ze ons arresteren. Laat de leiders in het land met rust.’ Volgens Jatuporn zijn de centra niet in strijd met de wet omdat ze zich bezighouden met de controle op fraude en niet met politiek.

Politie steekt stokje voor fraudecentrum UDD
20 juni – De politie heeft zondag het hoofdkwartier van het UDD in Lat Phrao (Bangkok) bestormd, waar het startschot werd gegeven voor de fraudecentra die de roodhemden in het hele land willen optuigen. Het regime acht de centra in strijd met de referendumwet. Het UDD heeft bij de VN Hoge Commissaris voor de Mensenrechten (UNHCR) geklaagd.
UDD-voorzitter Jatuporn verwijt premier Prayut dat hij teruggekomen is op zijn uitspraak (bij drie gelegenheden gedaan) dat de centra niet tegen de wet zijn. ‘Hij heeft zijn geloofwaardigheid verloren.’ Nu de centra zijn verboden, gaat het UDD klachten verzamelen en die aan de Kiesraad overhandigen. En via de social media wordt een anti-fraudecampagne gevoerd.
Roodhemdleider Nattawut benadrukt dat de fraudecentrum uitsluitend tot doel hebben de bevolking te stimuleren om haar mening te geven en een kans te geven om actief deel te nemen aan het referendumproces.
Behalve in Bangkok trad de politie ook elders in het land op: in Khon Kaen, Mae Hong Son, Lampang, Phetchabun en Satun. In Khon Kaen brak de lokale roodhemdgroep de lancering van het centrum af, toen de autoriteiten erom vroegen. Vijftig roodhemden zouden die bijwonen. In Surin ging het centrum wel open. Er werden 2.000 shirts verspreid met de tekst ‘No Cheat’.
Volgens een tweede bericht is het in 47 provincies gelukt een fraudecentrum te openen en in 29 werd dat voorkomen. Volgens Jatuporn zijn daarbij mensen door soldaten en agenten geïntimideerd die een zwart shirt* droegen. Anderen zouden door de krijgsraad in staat van beschuldiging zijn gesteld.
Nattawut hoopt dat de UNHCR begrijpt dat de stemming in Thailand in de aanloop naar het referendum verschilt van andere delen in de wereld, omdat ‘de mensen hier geen rechten hebben en hun poging om te participeren als illegaal wordt beschouwd’.  Voor de suggestie van vice-premier Prawit om met de Kiesraad samen te werken voelt Nattawut niets. ‘Dat is niet mogelijk want de Kiesraad heeft nooit de intentie getoond om samen werken.’
Premier Prayut zegt een half uur met VN secretaris-generaal Ban Ki-moon te hebben gesproken. Hij heeft hem uitgelegd wat er in Thailand aan de hand is. ‘Ik heb hem gezegd dat alles volgens de roadmap [to demoracy] verloopt.’ De petitie aan de UNHCR is volgens hem ingediend door mensen die het land niet goedgezind zijn.
Volgens Prayut heeft Ban Ki-moon zijn zorgen uitgesproken over de vrijheid van meningsuiting, maar ‘Ik heb hem uitgelegd dat we die vrijheid hebben. In het hele land mogen mensen hun mening geven over de ontwerp-grondwet, maar sommige politieke partijen werken niet mee.’
* Verwijzing naar de gewapende militie tijdens de roodhemd ongeregeldheden in 2010.

Roodhemdleiders gedagvaard
23 juni – Negentien leiders van het UDD (roodhemden) zijn door de politie gedagvaard omdat ze het gewaagd hebben het verbod op (politieke) bijeenkomsten van vijf personen of meer aan hun laars te lappen.
De dagvaarding heeft betrekking op de bijeenkomst op 5 juni  in hun hoofdkwartier in Lat Phrao, waarop ze bekend maakten in het hele land centra te willen openen die in de gaten gaan houden of er in de aanloop naar en bij het referendum op 7 augustus wordt gefraudeerd.
Op 30 juni moeten ze op het matje verschijnen. De politie komt in actie op verzoek van de NCPO (junta). Premier Prayut heeft de autoriteiten gezegd de centra niet toe te staan, omdat de roodhemden politiek partijdig zijn. De Kiesraad is verantwoordelijk voor de eerlijke gang van zaken op 7 augustus, aldus de premier.
De lancering van de centra op 19 juni op het hoofdkwartier werd door de politie verijdeld. Het UDD heeft daarover bij de VN Hoge Commissaris voor de Mensenrechten geklaagd. Behalve in Bangkok trad de politie ook elders in het land op. Het is in 47 provincies gelukt een fraudecentrum te openen en in 29 werd dat voorkomen. (Bron: website Bangkok Post, 22 juni)

Suthep steunt de ontwerp-grondwet
25 juni – Suthep Thaugsuban, wiens protestbeweging PDRC tegen de toenmalige regering Yingluck als wegbereider wordt gezien voor de militaire coup in mei 2014, heeft zijn volle gewicht achter de ontwerp-grondwet geworpen. Op Facebook zegt hij in een live video het ontwerp te steunen en dagelijks om 14 uur online te zullen verschijnen om uit te leggen waarom steun gewenst is.
Suthep’s pleidooi lijkt een reactie op de anti-grondwet berichten van zeventien Pheu Thai-leden die begin deze maand op Facebook verschenen. De regering hield zich op de vlakte of ze daarmee de referendumwet overtraden, die oproepen om voor of tegen te stemmen, verbiedt. Alleen uitleg en opkomstbevordering zijn toegestaan.  De regering zei dat het aan de Kiesraad was om te beslissen of de PT-ers vervolgd dienen te worden.
Suthep – en dat zal niemand verbazen – maakt in de video duidelijk waar hij staat. ‘Ik heb het vaste besluit genomen deze grondwet te steunen. Iedereen die de tekst leest, zal mijn gedachten delen.’ Tegen degenen die weinig tijd hebben, zegt hij: ‘Lees het voorwoord en dan begrijp je het.’
Volgens Suthep leidt de grondwet tot nationale hervormingen op het gebied van wetshandhaving, public education [?] en bevordering van de moraal bij de bevolking. Verkiezingen, zegt hij, zijn niet genoeg om ‘echte democratie’ te garanderen omdat ze gehinderd worden door het kopen van stemmen, verkiezingsfraude, bedreiging van kiezers en misbruik van overheidskantoren. Het ontwerp bevat ook voorzieningen om het land door een crisis te leiden, maatregelen tegen corruptie en maatregelen ter bevordering van partnerschappen van regering en bevolking, aldus de voormalige vice-premier in de Democratische regering Abhisit.
Suthep is thans voorzitter van de Muan Maha Prachachon for Reforms Foundation, een stichting die tot doel heeft de mensen bewust te maken van het politiek proces en hen aan te moedigen er deel aan te nemen. Met partijpolitiek wil hij niets meer te maken hebben. Het kan geen toeval zijn dat Suthep de video op vrijdag plaatste, want die dag werd de Siam Revolution van 24 juni 1932 herdacht, een geweldloze revolutie die een eind maakte aan de absolute monarchie en de constitutionele monarchie introduceerde.

Grondwet: Roodhemdvoorzitter (tegen) pakt Suthep (voor) terug
26 juni – De strijd tussen rood- en geelhemden lijkt weer in volle hevigheid op te laaien, want nadat Suthep Thaugsuban zijn steun aan de ontwerp-grondwet heeft betuigd in een live video, gaat UDD-voorzttter Jatuporn die het ontwerp afwijst, hetzelfde doen. Hij daagt Suthep uit voor een debat.
Zaterdag maakte Jatuporn (door de krant omschreven als ‘charismatisch leider’ van de UDD) zijn debuut op Facebook, een dag nadat Suthep een serie uitzendingen was begonnen waarin hij wil uitleggen waarom kiezers op 7 augustus ja moeten zeggen tegen de ontwerp-grondwet. Hij dient Suthep telkens 30 minuten nadat die het woord heeft gevoerd, van repliek. Dat maakte hij bekend op de roodhemd tv-zender Peace TV. Hij zei dat ook UDD secretaris-generaal Nattawut Saikuar en voormalig voorzitter Tida Tawornseth na hem hun zegje zullen doen.
‘Ik ben er zeker van dat het niet tegen de wet is. Ik ben niet uit op een conflict. Het gaat om het uiten van verschillende standpunten over de grondwet. Laten we elkaar één op één ontmoeten, niet voor een gevecht maar voor een debat.’
Jatuporn gebruikte zijn debuut om het standpunt van het UDD te herhalen: de ontwerp-grondwet is geschreven om de mensen machteloos te maken.
Suthep zei zaterdag in zijn tweede FB-video er vertrouwen in te hebben dat de grondwet hervormingen tot stand zal brengen, wat de voornaamst doelstelling is van de PDRC (junta).
De krant meent dat de ‘oorlog’ de NCPO en de Kiesraad de nodige hoofdpijn zal bezorgen, omdat de referendumwet uitingen verbiedt met een stemadvies. Twee weken geleden ventileerden zeven Pheu Thai-leden hun visie op de grondwet, eveneens op FB. De regering reageerde niet en verwees naar de Kiesraad, maar die heeft tot nu toe nog geen actie ondernomen. Het kunnen nog spannende tijden worden. (Bron: website Bangkok Post, 25 juni)

Amnesty eist vrijlating actievoerders
27 juni – Amnesty International roept de autoriteiten op twintig actievoerders die vorige week zijn aangehouden, vrij te laten. De overwegend studenten werden aangehouden omdat ze het samenscholingsverbod overtraden en ‘ongepast leesmateriaal’ verspreidden.
Chapa Patel, AI senior research adviseur voor Zuidoost-Azië en de Pacific, schrijft op de AI-website: ‘Deze grove taktieken vertegenwoordigen de laatste in een serie pogingen van de Thaise militaire autoriteiten om politiek andersdenkenden de mond te snoeren. Wanneer een kleine groep actievoerders geen flyers mag uitdelen, wat voor hoop is er dan dat het recht op vrijheid van meningsuiting en vergadering gerespecteerd wordt in de aanloop naar het referendum?
Wanneer de militaire autoriteiten iets van hun geloofwaardigheid op het gebied van mensenrechten willen herstellen, moeten ze ophouden om te jagen op vreedzame activisten en alle beschuldigingen tegen hen intrekken.’
Donderdag werd een groep van dertien personen aangehouden, die op een markt in Samut Prakan, flyers uitdeelde, gekleed in T-shirts met de tekst ‘Vote No’ (zie foto). Voordat ze werden aangehouden, controleerden soldaten of de tekst door de beugel kon. Ze gaven alleen toestemming voor het verspreiden van informatie, verstrekt door de Kiesraad. Maar de groep trok zich niets van het bevel aan. (Bron: website Bangkok Post, 27 juni)

Prayut heeft plan B wanneer grondwet sneuvelt
30 juni – Premier Prayut ziet de ontwerp-grondwet zeker al sneuvelen in het referendum van 7 augustus, want waarom anders zou hij zeggen dat dit geen probleem is. Hij heeft een geheim plan B in zijn achterzak, maar wat dat plan behelst zegt hij niet. Voormalig oppositieleider Abhisit vindt dat hij de details van dat plan bekend moet maken.
Eerder heeft Prayut verklaard dat hij een nieuwe grondwet laat schrijven als het huidige ontwerp schipbreuk leidt. Volgens hem verschillen voorgaande grondwetten in essentie nauwelijks van elkaar. Hij heeft al een panel aan het werk gezet om ze te bestuderen en de positieve elementen eruit te halen voor de samenstelling van een nieuwe grondwet. ‘Als de ontwerp-grondwet geen goedkeuring krijgt, moet een nieuwe geschreven worden.’
Volgens de premier kunnen de verkiezingen ook zonder grondwet doorgaan, maar verkiezingen kunnen pas worden gehouden als het land bevrijd is van onrust en geweld. ‘De bevolking moet vrij zijn om te stemmen. Ik kan ze niet dwingen de grondwet te accepteren of af te wijzen.’ Prayut zei ook dat degenen die campagne voeren tegen de ontwerp-grondwet niet ‘uit eigen vrije wil’ handelen en vertekende informatie geven.
Gevraagd naar het vonnis van het Constitutionele Hof over artikel 61 van de referendumwet, dat de vrijheid van meningsuiting sterk aan banden legt, zei hij niet verantwoordelijk te zijn voor het opstellen van de ontwerp-grondwet, maar alleen voor de roadmap to democracy. Gisteren zou het Hof een uitspraak doen of het artikel in strijd is met de interim-grondwet. De Ombudsman heeft daar om gevraagd. [Ik zal dit later melden in een update]
Abhisit zegt dat het niet goed is wanneer Prayut de bevolking in het ongewisse laat over alternatieven voor het geval de grondwet sneuvelt. De bevolking heeft er recht op dat te weten, zegt hij. ‘Het is verkeerd om de mensen te laten stemmen zonder enige kennis. We worden belemmerd door vrees en twijfel over de referendumwet. (Bron: website Bangkok Post, 29 juni)
Update: Het Hof heeft bepaald dat het artikel niet in strijd is met de interim-grondwet. Artikel 61 verbiedt teksten, plaatjes en en geluiden die ‘inconsistent [zijn] with the truth or are violent, aggresive, rude, inciting or threatening and aimed at preventing a voter from casting a ballot or vote in any direction shall be considered as disrupting the referendum’. Het verbod heeft betrekking op commentaren die via de media, online kanalen en op andere wijze worden verspreid. Op overtreding staat een maximum gevangenisstraf van 10 jaar en een boete van 200.000 baht.

Uitspraak Constitutionele Hof stelt teleur
30 juni – De uitspraak van het Constitutionele Hof dat artikel 61 van de referendumwet niet in strijd is met de interim-grondwet (zie het bericht hierboven: Prayut heeft plan B wanneer grondwet sneuvelt) stelt de Internet Dialogue on Law Reform (iLaw) groep en academici teleur.
Maar Jon Ungphakorn, hoofd van de iLaw groep, zit niet bij de pakken neer. Het is nu aan de Kiesraad en het regime om een open discussie mogelijk te maken over de ontwerp-grondwet, vijf weken voordat op 7 augustus het referendum wordt gehouden. ‘Het vonnis van het Hof heeft geen gevolgen voor degenen die aangehouden zijn [omdat ze de referendumwet overtraden], maar het is nog niet te laat om de sfeer te verbeteren.’
Chusak Sirinil, hoofd van het juridisch team van voormalig regeringspartij Pheu Thai, is bezorgd dat het vonnis tegen tegenstanders van de grondwet misbruikt kan worden. Hij vindt dat open discussies kunnen doorgaan mits critici behoedzaam zijn.
Kiesraad voorzitter Supachai weigert commentaar te leveren op het vonnis. ‘Ik denk niet dat de kwestie iets te maken heeft met het referendumproces.’ Kiesraadcommissaris Somchai zegt dat de Kiesraad van nu af aan de referendumwet strikt zal toepassen.
Het Constitutionele Hof boog zich over de kwestie op verzoek van de Ombudsman, die door iLaw was gevraagd het Hof een uitspraak te ontlokken. Volgens iLaw is artikel 61 wel degelijk in strijd met de interim-grondwet die de meningsvrijheid niet aan banden legt. (Bron: website Bangkok Post, 30 juni)

Protest met ballonnen voor eerlijk referendum
3 juli – Vijf leden van het Four Regions Slum Network zijn zaterdag korte tijd aangehouden geweest omdat ze samen met vijftig anderen op de campus van de Ramkhamhaeng universiteit paarse ballonnen oplieten met de tekst ‘Campaign Not Wrong’, een oproep voor een eerlijk referendum over de ontwerp-grondwet op 7 augustus. Ze toonden ook een spandoek met de tekst ‘Free and Fair Referendum’.
De politie tolereerde het oplaten van de ruim honderd ballonnen. Aanvankelijk wilde ze tegen de vijf proces-verbaal opmaken wegens overtreding van het samenscholingsverbod, maar na verhoor op het politiebureau liet de politie hen gaan.
Volgens Nutchanat Thaenthong, leider van het Network, was de actie niet in strijd met de wet. Hij las een verklaring voor, waarin wordt gepleit voor de vrijlating van de dertien studenten die op 23 juni in Samut Prakan zijn aangehouden, toen ze flyers uitdeelden met een oproep tegen de ontwerp-grondwet te stemmen. Door de krijgsraad zijn ze in staat van beschuldiging gesteld wegens overtreding van de referendumwet en het samenscholingsverbod.
Supat Asasri, student aan de universiteit, pleitte eveneens voor vrijlating en riep op tot vrijheid van meningsuiting zodat kiezers een weloverwogen stem kunnen uitbrengen.
De referendumwet verbiedt uitlatingen voor of tegen de ontwerp-grondwet. Tot nu toe is alleen opgetreden tegen acties die in het openbaar werden gehouden; oproepen op internet zijn nog ongemoeid gelaten. Dat geldt bijvoorbeeld voor Suthep Thaugsuban die op Facebook Live elke dag in een videoboodschap pleit voor steun aan de grondwet en voor zijn rivaal UDD-voorzitter Jatuporn die hem op Peace TV telkens van repliek dient. De junta heeft hen gewaarschuwd niet te ver te gaan. De poging van het UDD om anti-fraude centra op te zetten, is wel in kiem gesmoord. (Bron: website Bangkok Post, 2 juli)

9 juli – Van de ontwerp-grondwet waarover de bevolking zich op 7 augustus in een referendum uitspreekt, circuleren valse exemplaren. De cover is identiek aan het ‘echte’ boekwerk, maar enkele artikelen zijn gewijzigd. Voorzitter Meechai van de grondwetcommissie (CDC) vermoedt dat een georganiseerde beweging de misleidende tekst heeft geproduceerd. Hij zegt de kopie eerder tijdens een forum in Chiang Mai te hebben gezien. CDC-woordvoerder Amorn zegt dat toen honderd exemplaren zijn ontdekt.
Volgens CDC-woordvoerder Chartchai aarzelen onderwijzers bewoners voor te lichten over de ontwerp-grondwet, omdat ze door opponenten onder druk zouden zijn gezet. Ze zijn bang de referendumwet te overtreden door het stemgedrag van kiezers te beïnvloeden. Chartchai zegt dat exemplaren van de echte grondwet slechts mondjesmaat worden verspreid. De CDC vraagt de NCPO en de Kiesraad de bron van de neptekst te  zoeken en de omvang van de verspreiding vast te stellen.

Studenten ontkennen distributie nep ontwerp-grondwet
12 juli – De New Democracy Movement, een groep studenten van de Thammasat universiteit, ontkent nep exemplaren van de ontwerp-grondwet te hebben verspreid, maar ze geeft wel toe een document te hebben gemaakt met hun (afwijkende) visie op de grondwet. Daarvan zijn 10.000 verspreid.
De drukkosten zijn opgebracht tijdens activiteiten, zoals een recent concert op de universiteit (opbrengst 270.000 baht), en donaties ad 500.000 baht sinds de groep is opgericht. NDM leider Pakorn Areekul maakte dat bekend naar aanleiding van het onderzoek dat het regime is begonnen naar de financiële bronnen van de groep. Volgens premier Prayut wordt de groep gefinancierd door enkele personen die de regering willen destabiliseren.
Een andere NDM-leider zegt dat het document geen inhoud bevat die beschouwd kan worden als smaad jegens personen en diensten, zoals beweerd door Kiesraad-commissaris Somchai.
Zaterdag maakte de NCPO bekend dat de CDC en de Kiesraad een onderzoek zijn begonnen naar de geldsporen van de NDM; het juridische team van de NCPO volgt de activiteiten van de groep op de voet.
Volgens een onderzoek van Bangkok Poll gaat 43,6 procent van de kiezers de ontwerp-grondwet goedkeuren, 36,8 procent heeft nog geen beslissing genomen en 6,6 procent wijst het ontwerp af.
Op 23 juni zijn in Samut Prakan zeven studenten aan gehouden die flyers uitdeelden met de zwakke punten van de grondwet, zoals een volledig benoemde Senaat en de mogelijkheid dat een niet-parlementslid wordt benoemd tot premier. Ze zijn woensdag door de krijgsraad vrijgelaten. [Volgens mij wordt gedoeld op de zeven zwakke punten, waarvan in een ander bericht sprake is.]

Prayut blijft aan de macht wanneer grondwet sneuvelt
3 augustus – Premier Prayut treedt niet af waneer de ontwerp-grondwet op 7 augustus in het referendum wordt verworpen. ‘Het referendum is slechts deel van het proces dat naar democratie leidt. […] De kiezers moeten beslissen tussen een onduidelijke toekomst en vroegere mislukkingen.‘
In het Noorden zijn tien personen, na zeven dagen vastgehouden te zijn door het leger, overgedragen aan de politie. Ze worden ervan beschuldigd brieven te hebben verspreid met vertekende informatie over de ontwerp-grondwet. Onder de verdachten zijn het hoofd en vice-voorzitter van de Chiang Mai Provincial Organisation (Provinciale Staten), een voormalig Pheu Thai parlementslid en een burgemeester.
Negentien leden van het UDD (roodhemden) zijn ruim twee uur verhoord door de CSD. Zij worden beschuldigd van overtreding van het samenscholingsverbod en het veroorzaken van politieke onrust, omdat ze begin juni een bijeenkomst hielden waarop het startsein werd gegeven voor provinciale centra, die in de gaten zouden moeten houden of er bij het referendum wordt gefraudeerd.

Thaksin schiet ontwerp-grondwet af
5 augustus – Voormalig premier Thaksin heeft donderdag zware kritiek geuit op de ontwerp-grondwet. In een verklaring, per email naar Reuters gestuurd, noemt hij het ontwerp ‘dwaas’ en een ‘nachtmerrie van tegenstellingen en verwarring’.
Thaksin, ondanks zijn zelfgekozen ballingschap in 2008 nog steeds een belangrijke machtsfactor in Thailand, meent dat het de macht van de junta continueert en toekomstige gekozen regeringen onmogelijk maakt het land te besturen.
De ontwerp-grondwet stuit ook op kritiek van voormalig regeringspartij Pheu Thai en oppositieleider Abhisit (Democraten), die op persoonlijke titel sprak, alsmede van het UDD (roodhemden). Alleen Suthep Thaugsuban, leider van de protesten tegen de regering Yingluck in 2013/2014, stelt zich achter de grondwet.
De Kiesraad verwacht een opkomst van 80 procent. De junta zet alle zeilen bij om een ‘Yes’ in de wacht te slepen. De provinciale gouverneurs en legerofficieren hebben de opdracht gekregen ervoor te zorgen dat minstens 70 procent van de stemgerechtigden zondag de ontwerp-grondwet steunt.
Zo’n 700.000 personen zijn al twee maanden bezig bewoners te bewerken. Volgens een bron zijn kamnans en dorpshoofden gewaarschuwd dat ze vervangen worden wanneer de opkomst in hun gebied tegenvalt.

Ruime meerderheid bevolking steunt grondwet
7 augustus – De junta kan in haar handjes knijpen. De bevolking heeft in grote meerderheid haar steun uitgesproken voor de ontwerp-grondwet. De kritiek van voormalig regeringspartij Pheu Thai en het UDD (roodhemden) heeft niet mogen baten. Nadat 94 procent van de stemmen was geteld, liet de uitslag niets aan duidelijkheid te wensen over (zie illustratie). Maandagochtend worden de overige stemmen geteld.
Volgens Prinya Thaewanarumitkul, vice-rector van van de Thammasat universiteit, is de uitslag een indicatie dat de mensen een corruptie-vrije politiek willen. Hij veronderstelt ook dat Prayut’s stemverklaring voorafgaand aan het referendum, een rol heeft gespeeld.
De opkomst bedroeg 58 procent, aanzienlijk minder dan de target van de Kiesraad van 80 procent. Kiesraad-commissaris Somchai erkent dat de opkomst lager was dan verwacht, hetgeen hij toeschreef aan ‘verschillende factoren’.

Isaan wijst grondwet af
9 augustus – De VS en EU hebben het militaire regime opgeroepen snel algemene verkiezingen te houden en een eind te maken aan de beperkingen op de vrijheid van meningsuiting. Verder leverden beide geen commentaar op het referendum van zondag, waarbij een overgrote meerderheid van de kiezers een Yes-stem uitbracht op de ontwerp-grondwet en een kleinere meerderheid op de toegevoegde vraag over de rol van de (benoemde) Senaat bij de benoeming van een premier.
Verder valt nog over het referendum te melden dat in de Isaan, het noordoosten van Thailand, in 14 van de 17 provincies een meerderheid de grondwet afwees. Voor wie de politieke ontwikkelingen in Thailand op de voet volgt, kan dat geen verrassing zijn want de Isaan is een machtsbasis van voormalig regeringspartij Pheu Thai en oud-premier Thaksin is er nog steeds immens populair.
Wat de stemverhouding in het Noorden van Thailand was (Thaksin komt uit Chiang Mai) kan ik even niet vinden op de website.

Maandag 15 augustus
– De grondwetcommissie (CDC) gaat zich beraden over de rol van de Senaat bij de keuze van een kandidaat voor de verkiezing van een nieuwe premier. De Senaat krijgt al een zegje bij de benoeming door het Huis van Afgevaardigden, hetgeen in het referendum in een extra vraag het fiat van de kiezers kreeg.
Nu is de vraag: krijgt de Senaat een zegje bij de keuze van de kandidaten uit de voordrachten die de politieke partijen gaan doen. Dat zou geregeld kunnen worden in een van de organieke wetten die voor de verkiezingen nog gemaakt moeten worden.
De CDC gaat de NLA (parlement) en de NRSA (hervormingsraad) om advies vragen over deze netelige kwestie. CDC-woordvoerder Chatchai vindt dat de (benoemde) Senaat niet zou mogen meebeslissen over de keuze van de kandidaat-premier. ‘Dat zou niet netjes zijn.’

Dinsdag 16 augustus
– Follow-up op het bericht van maandag over de rol van de Senaat bij de keuze van kandidaat-premiers. De grondwetcommissie (CDC) en het parlement (NLA)  hebben in principe besloten dat kandidaten als eerste genomineerd moeten worden door de politieke partijen. Maar ze handhaven de voorziening dat een gezamenlijke vergadering van Huis van Afgevaardigden en Senaat de bevoegdheid heeft die regel op te schorten [als ik het goed begrijp]. Dit opent de mogelijkheid van de benoeming van een outsider als premier, iets waarvan critici gruwen omdat het een nieuwe ronde van politieke conflicten kan veroorzaken. Allemaal knap ingewikkeld, dus u moet het zelf maar lezen als u geïnteresseerd bent: Parties keep first say on PM picks.

Democraten waarschuwen: geen outsider als premier
17 augustus – Voormalig oppositiepartij Democraten dreigt naar het Constitutionele Hof te stappen als het Huis van Afgevaardigden gepasseerd wordt bij de selectie van een nieuwe premier. Vice-partijleider Nipit uitte die waarschuwing gisteren na overleg maandag met de grondwetcommissie (CDC) en het parlement (NLA).
De Democraten vrezen dat een artikel in de grondwet de mogelijkheid biedt een outsider als premier aan te stellen en daar zijn ze mordicus op tegen. De nieuwe premier moet een gekozen parlementslid zijn, vinden ze.
Vertegenwoordigers van CDC en NLA overleggen vrijdag over de procedure bij de verkiezing van een nieuwe premier. Een desbetreffende vraag daarover kreeg in het referendum groen licht van de kiezers: Senaat en Huis van Afgevaardigden kiezen gezamenlijk de nieuwe premier.
Een heet hangijzer is nog de kandidaatstelling met als belangrijkste vraag: kunnen de kandidaten die door de politieke partijen worden voorgedragen, worden genegeerd?  Wie het fijne wil weten, leze Democrats warn over ‘outsider PM’.

Prayut denkt hardop over aanblijven als premier
18 augustus – Premier Prayut sluit niet uit dat hij na de verkiezingen de volgende premier wordt, maar dat zal hij alleen overwegen als er geen andere ‘goede’ opties zijn. En die zijn er volgens hem wel.
‘Iedereen kan de volgende premier worden. Ik denk dat veel mensen beter zijn dan ik. Probeer een van hen te kiezen. Als je geen goede kunt vinden, kom dan naar me toe om het te bespreken.’
Prayut zei dit gisteren in een reactie op een vraag over het plan van Paiboon Nititawan, voormalig lid van de (opgeheven) National Reform Council, de voorloper van de huidige hervormingsraad. Paiboon wil een nieuwe politieke partij oprichten. Het plan wordt gezien als een poging Prayut na de verkiezingen te laten terugkeren als premier.
Maar Prayut distantieert zich van Paiboon’s initiatief. ‘Het is zijn idee. Ik bedank hem voor het aanbod maar op dit moment wil ik er niet bij betrokken worden. Paiboon is vrij om te zeggen wat hij wil, maar het is niet correct om mij deze zaak in te slepen.’
‘Laten we praten over nu. Als de tijd rijp is, mag je wie dan ook kiezen. Laat mij erbuiten, want dat levert alleen maar conflicten op. Hoe kunnen we ons land vooruit helpen, wanneer meer conflicten opduiken? Prioriteit heeft vrede te verzekeren en ons te concentreren op het opstellen van organieke wetten, die nodig zijn voor de verkiezingen.’
De Kiesraad verwacht dat op 10 december volgend jaar verkiezingen kunnen worden gehouden. Dit heeft Kiesraad-commissaris Somchai bekend gemaakt. Die datum kan gehaald worden wanneer het opstellen van de vier organieke wetten, nodig voor de organisatie van de verkiezingen, niet op grote problemen stuit.
Een heet hangijzer is nog de kandidaatstelling voor het premierschap. Een aantal parlementsleden wil de regel in de ontwerp-grondwet schrappen die stelt dat de politieke partijen kandidaten voordragen. Ze willen dat de (benoemde) Senaat en het Huis van Afgevaardigden samen de kandidaten selecteren. Meer hierover  in het bericht van gisteren Democraten waarschuwen: geen outsider als premier.

Donderdag 18 augustus
– Monnik Phra Paisal doet een beroep op Jatupat Bunpatharaksa zijn hongerstaking te beëindigen. De student aan de Khon Kaen University ging tien dagen geleden in hongerstaking uit protest tegen zijn aanhouding wegens de verspreiding van flyers over de ontwerp-grondwet.
De gevangenneming is zwaar bekritiseerd door enkele mensenrechtenorganisaties. Minister Paiboon (Justitie) vindt dat ze er niets mee te maken hebben: de Kiesraad beslist wat goed en fout is.
Jatupat, die vorig jaar in de tempel van Paisal werd gewijd, is volgens het Corrections Department in goede gezondheid. Hij drinkt wel water en melk, wat volgens de minister betekent dat hij niet in hongerstaking is gegaan. De vader van Jatupat zegt dat zijn zoon blijft vasten totdat hij morgen voor de rechtbank moet verschijnen.

Vrijdag 19 augustus
– Het moet afgelopen zijn met speculaties dat een outsider na de verkiezingen premier wordt, zoals onder andere voormalig oppositieparij Democraten vreest. ‘Het is nu niet de tijd voor een “geest” om zijn opwachting te maken.’
Prayut zei dit na een bijeenkomst gisteren van parlementsleden over de verkiezingsprocedure en kandidaatstelling voor de nieuwe premier. Vandaag vergaderen ze met de grondwetcommissie over deze heikele kwestie.
Prayut zei dat de mensen hun nieuwsgierigheid moeten bedwingen: ‘De geest is nog niet gearriveerd. Laat de geest niet los of laat iemand met slechte bedoelingen het land schaden.’

Strijd om de macht in volle gang
20 augustus – Bangkok Post maakt het me (en de lezers van Nieuws uit Thailand) vandaag erg moeilijk met haar openingsartikel Strife fears raised over extra query. Want de discussie die is losgebarsten over de rol van de Senaat bij de benoeming van de nieuwe premier valt alleen te begrijpen door politiek ingewijden.
Voormalig vice-partijleider van oppositiepartij Democraten Thaworn Senniam waarschuwt dat de poging om de rol van de benoemde Senaat te vergroten, kan leiden tot politieke conflicten en protesten.
De extra vraag die in het referendum over de ontwerp-grondwet werd voorgelegd (en het fiat kreeg van de kiezers) is al gekritiseerd als een middel van het regime het Huis van Afgevaardigden te domineren en haar greep op de macht na de verkiezingen te continueren; de huidige discussie doet er nog een schepje bovenop.
Die discussie gaat over de vraag: wie kiest de kandidaten voor de verkiezing van de nieuwe premier: de politieke partijen, zoals de ontwerp-grondwet voorschrijft, of ook de Senaat. En daar wringt de schoen, want de Senaat wordt in haar geheel benoemd door de junta en niet meer voor de helft gekozen en de helft benoemd. En de Senaat zou wel eens een outsider kunnen nomineren, vrezen de critici, bijvoorbeeld sterke man Prayut, leider van de NCPO (junta) en huidig premier.
De huidige discussie maakt één ding duidelijk: het wantrouwen is groot en zolang dat het geval is, blijft het gekissebis doorgaan. Bij die vaststelling laat ik het maar.

Dinsdag 23 augustus
– Vice-premier Prawit acht een herhaling van de massaslachting ‘Black May’ onwaarschijnlijk, Hij zei dit in antwoord op een vraag van een verslaggever over de extra vraag die in het referendum is gesteld over de rol van de (benoemde) Senaat bij de verkiezing van een premier. Vermoed wordt dat het parlement via dit sluipweggetje het regime langer in het zadel wil houden.
Black May verwijst naar de bloedige gebeurtenissen in mei 1992 toen de bevolking protesteerde tegen het besluit van generaal Suchinda premier te worden. Prawit zegt dat de vergelijking NCPO en Suchinda’s National Peace-Keeping Council niet opgaat. Zorgen daarover zijn ‘pure fantasie’.

Donderdag 25 augustus
– Aan het gekissebis over de benoemingsprocedure van een nieuwe premier lijkt een eind te zijn gekomen nu de grondwetcommissie heeft besloten de benoemde Senaat geen stem te geven in de keuze van de kandidaat, maar alleen met het Huis van Afgevaardigden te laten meestemmen. Sommige parlementsleden hebben sinds het referendum geijverd voor een grotere greep op de kandidaatstelling. Critici zeggen dat dit een poging was de junta na de verkiezingen aan de macht te laten blijven.
De gezamenlijke benoeming door Huis en Senaat is in het referendum over de ontwerp-grondwet in een extra vraag aan de kiezers voorgelegd. De meerderheid vond het best.

Vrijdag 26 augustus
– Het getouwtrek om de benoemingsprocedure van de nieuwe premier is nog niet voorbij. Weliswaar heeft de grondwetcommissie besloten niet tegemoet te komen aan de eis van enkele parlementsleden om de Senaat ook een rol te geven bij de kandidaatstelling, maar ze laten nu weten het Constitutionele Hof te zullen uitleggen waarom ze dat idee steunen. De Senaat zou dan niet alleen mogen meestemmen over de benoeming, maar ook over de kandidaatstelling die exclusief is voorbehouden aan de politieke partijen.
Volgens critici willen de NLA-leden via een achterdeurtje de coupplegers na de verkiezingen aan de macht laten blijven. De CDC legt de ontwerp-grondwet aan het Constitutionele Hof voor, zodra de gezamenlijke stemming is toegevoegd. Daarover is in het referendum een extra vraag gesteld. De kiezers vonden het best.

Peiling onthult grote steun voor artikel 44
28 augustus – De meeste Thai interesseert het niet hoe een premier aan de macht komt ‘as long as they deliver’ (doen wat men beloofd heeft), blijkt uit de Suan Dusit peiling van de Rajabhat universiteit. In een andere peiling (Bangkok Poll) zegt een meerderheid (75 pct) artikel 44 te beschouwen als een ‘noodzakelijk middel’. 19 procent vindt dat niet. Artikel 44 van de interim-grondwet geeft premier Prayut op elk beleidsterrein absolute bevoegdheid.
De vraag over de benoeming van de nieuwe premier houdt verband met de discussie die hierover is losgebarsten. Sommige parlementsleden willen dat de (benoemde) Senaat kandidaten mag voordragen, maar de grondwetcommissie (CDC) heeft die suggestie afgeschoten. De Senaat mag met het Huis van Afgevaardigden mee stemmen, maar de kandidaatstelling gebeurt door de politieke partijen, aldus de CDC.
Opvallend is dat 12,3 procent de voorkeur geeft aan een outsider als premier. De politieke partijen moeten maar eens pas op de plaats maken, vinden deze respondenten, om veranderingen mogelijk te maken. ‘Mensen met kennis van zaken’ dienen een kans te krijgen.
Een derde van de respondenten (37,6 pct) is tevreden met het huidige politieke klimaat waarin corruptieproblemen worden aangepakt. 33,7 procent is ‘not quite happy’ vanwege onopgeloste problemen, verdeeldheid en beperking van de vrijheid van meningsuiting alsmede andere vrijheden. 15 procent is helemaal niet tevreden omdat economische problemen blijven bestaan.

Premier Prayut houdt zich van de domme
30 augustus – Bangkok Post besteedt vandaag het grootste deel van de voorpagina aan Prayut’s (eventuele) politieke toekomst. Volgens de krant neemt de steun van leden van het parlement (NLA) en hervormingsraad (NRSA) toe voor continuering van zijn premierschap na de verkiezingen.
NRSA-lid Wanchai noemt het het Prem model, een verwijzing naar Prem Tinsulanonda, de huidige voorzitter van de Privy Council, die acht jaar als premier dienst deed zonder gekozen te zijn (zie ook de homepagina). Een ander NRSA-lid zegt dat assistenten van Prayut het leger hebben voorgesteld een politieke partij op te richten om stabiliteit te verzekeren.
Maar Prayut houdt zich van de domme. ‘Ik heb geen idee. Ik concentreer me op mijn werk en dat is moeilijk genoeg. De toekomst is niet hier. De organieke wetten zijn niet eens klaar. Laten we erover praten als de verkiezingen komen.’ [De organieke wetten zijn een uitwerking van de grondwet, nodig voor de verkiezingen.]
Prayut zei verder gisteren: ‘Wat kan ik nu zeggen? De mensen doen maar wat ze willen, maar ze moeten mij er niet in slepen. Het maakt niet uit of ze goede of slechte bedoelingen hebben.’ Gevraagd naar zijn opmerkingen vrijdag dat hij via democratische middelen bereid zou zijn aan de macht te blijven, zegt hij door de media verkeerd te zijn begrepen. ‘Ik bedoelde niet te zeggen dat ik blijf. De media maken zich weer eens schuldig aan interpretaties.’ Maar hij weigerde een verdere toelichting.
Vice-premier Prawit zei gisteren dat de oproep van sommige politici aan de premier om een eigen politieke partij op te richten en mee te doen aan de verkiezingen ‘niet oprecht’ is. Hij wilde geen commentaar geven op Wanchai’s Prem model. ‘Dat is niet mijn idee.’
Mocht het u nu duizelen? Niet doen, het is veel giswerk, geruchtvorming en hear-say en veel wijzer word je er niet van. O, wat horen politici en bewindslieden zichzelf graag praten (en willen geciteerd worden).

Analyse: Vergelijking met Prem gaat mank
31 augustus – Vergelijkingen gaan altijd mank en dat blijkt ook vandaag uit de analyse waarmee Bangkok Post opent. Indien NCPO-leider en huidig premier Prayut mocht beslissen na de verkiezingen aan te blijven als premier, krijgt hij het niet gemakkelijk.
Leden van het parlement (NLA) en de hervormingsraad (NRSA) vinden dat Prayut aan het roer moet blijven staan, temeer omdat een meerderheid van de bevolking, zo blijkt uit peilingen, nauwelijks geïnteresseerd is in het verkiezingsproces van een nieuwe premier; ze willen iemand die de vrede en en orde kan bewaren.
Voor het aanblijven van Prayut heeft een parlementslid de term Prem model bedacht, verwijzend naar de periode maart 1980 tot augustus 1988 toen Prem Tinsulanonda, de huidige voorzitter van de Privy Council, als niet gekozen premier drie coalitiekabinetten leidde. Maar politieke waarnemers zeggen dat de omstandigheden niet vergelijkbaar zijn.
Prem werd premier op verzoek van de drie partijen (Social Action Party, Chart Thai Party en Democraten). Politieke conflicten, zoals thans, waren er nauwelijks. Prem beschikte over een groep legerofficicieren , genaamd Young Turks, die hem bijstonden als strategen. Chavalit Yongchaiyudh, generaal-majoor en een nauwe medewerker van de minister van Defensie, hield de politieke partijen in toom en Prem hanteerde het systeem van musical chairs (stoelendans), waarbij iedere partij een keer aan de beurt kwam.
Bangkok Post verwacht dat Prayut het ondanks zijn huidige populariteit, die blijkt uit opiniepeilingen, niet gemakkelijk zal krijgen. Hij zal een slimmere benadering nodig hebben om aan de macht te komen dan Prem in het verleden. Niet alleen moet hij jongleren tussen het handhaven van de regerings stabiliteit en de rechten van de bevolking, maar hij moet ook met politieke partijen samenwerken om een evenwichtige machtsverdeling te verzekeren.
In tegenstelling tot Prem heeft Prayut zijn handen vol aan verschillende opponenten, zoals Pheu Thai en het UDD (roodhemden), om nog te zwijgen over civiele groepen die diverser zijn dan in Prem’s tijd. Hij moet een balans zien te vinden tussen veiligheid en stabiliteit en de rechten van die groepen.
Of Prayut uiteindelijk in de voetsporen treedt van Prem weten we niet, schrijft BP. Hijzelf heeft de oproep om aan te blijven weg gewuifd, alhoewel hij niet de mogelijkheid uitsloot dat hij de volgende premier wordt. ‘Maar het is nu niet de tijd om daarover te praten’. Blijkbaar wel om erover te schrijven, anders zou de krant er niet mee openen.
Eerdere berichten:
30 augustus: Premier Prayut houdt zich van de domme
29 augustus: Prayut gewaarschuwd: Doe ’t niet
28 augustus: Peiling onthult grote steun voor artikel 44
25, 26 augustus: Kort Nieuws
20 augustus: Strijd om de macht in volle gang

Donderdag 1 september
– Anti-coup actievoerder Jatupat en vijf anderen zijn gisteren door de politie van Muang Khon Kaen gehoord over hun protest tegen de grondwet in juli. Ze ontkenden het verbod op politieke bijeenkomsten te hebben overtreden. De politie voelde hen twee uur aan de tand. Buiten het bureau hadden supporters zich verzameld. Agenten en agenten in burger hielden hen in de gaten.
De vier mannen en twee vrouwen zijn na het verhoor vrijgelaten. Op 4 oktober moeten ze weer op het matje komen. Jatupat zegt dan bewijs en documenten te zullen overleggen waaruit hun onschuld moet blijken. In juli deden ze niets anders, zegt hij, dan gebruik te maken van hun recht op de vrijheid van meningsuiting.

Grote partijen geven af op ‘pro-junta’ voorstellen
6 september – De twee grootste politieke partijen zijn weer eens wantrouwend. Ze vrezen dat twee voorstellen, in discussie bij een panel van de NRSA (hervormingsraad), tot doel hebben de grote politieke partijen te kortwieken en de macht van de NCPO te consolideren. Die vrees werd eerder al een keer geuit bij het voorstel de benoeming van een outsider als premier mogelijk te maken.
Eén voorstel is om de huidige leden van politieke partijen te verplichten zich opnieuw in te schrijven, en 200 baht lidmaatschapsgeld per jaar te laten betalen. Vice-partijleider Sathit (Democraten) zegt dat het voorstel het democratisch systeem ondermijnt. ‘Degenen die het voorstel hebben gedaan mogen het beschouwen als een manier om gelijkheid te bereiken en het aantal kleine en middelgrote partijen te laten toenemen, maar het verstoort de dynamiek van een lang bestaande partij.’
Het tweede behelst de opheffing van de provinciale kantoren van de Kiesraad. Het ministerie van Binnenlandse Zaken, ondersteund door de NCPO, neemt de organisatie van de verkiezingen over van de (landelijke) Kiesraad. Critici zien dat als een poging de uitslag van de verkiezingen te manipuleren. Pheu Thai-lid Supol zegt: ‘Hoe kun je transparantie garanderen nadat de kantoren zijn opgeheven? Wil je dat de NCPO die taak overneemt? Dat is onmogelijk vanwege een belangenconflict. Ze kunnen de verkiezingen niet organiseren.’
Maar NRSA-lid Witthaya, die het voorstel heeft gedaan, zegt dat de Kiesraad er al jaren niet in geslaagd is een eind te maken aan verkiezingsfraude. In de nieuwe opzet houdt de Kiesraad wel het toezicht.
Supol  is het ook niet eens met strengere straffen voor ambtenaren dan voor de bevolking, wanneer ze niet stemmen. ‘Stemmen is een recht. Het is niet juist overheidsdienaren anders te behandelen dan de andere kiezers.’
Vandaag praat de NRSA-commissie politieke hervormingen over de voorstellen. ‘We luisteren naar de kritiek en als die redelijk is. brengen we veranderingen aan. De voorstellen hebben niet tot doel de NCPO te plezieren’, zegt voorzitter Seree van de commissie.

Woensdag 7 september
– Het Constitutionele Hof begint vandaag aan de beoordeling van de grondwet, die gewijzigd is als gevolg van de extra in het referendum gestelde vraag over de rol van de Senaat bij de verkiezing van een nieuwe premier. De Senaat gaat samen met het Huis van Afgevaardigden over de benoeming stemmen. De kiezers vonden het in meerderheid wel best. Aan het Hof de schone taak om te bepalen of dat juridisch wel in de haak is. Als het hof akkoord gaat, levert premier Prayut de ontwerp-grondwet ter ondertekening in bij de koning.
De volgende taak van de grondwetcommissie (CDC) is het opstellen van tien organieke wetten, nodig voor de verkiezingen. Ze hebben betrekking op de parlementsleden, senatoren, Kiesraad en politieke partijen. Over enkele voorstellen van een panel van de hervormingsraad (NRSA) is gedoe ontstaan. Zie het bericht van 6 september: Grote partijen geven af op ‘pro-junta’ voorstellen)

Donderdag 8 september
– Ten slotte een bericht voor de liefhebbers van polletiek. De grondwetcommissie (CDC) denkt na over de generieke wet inzake politieke partijen. De Kiesraad heeft voorgesteld oprichting, functioneren en ontbinding moeilijker te maken, maar het lijkt er niet op dat de CDC dit voorstel gaat overnemen. Voor de CDC is de in het referendum goedgekeurde ontwerp-grondwet uitgangspunt. De CDC gaat wel de mening van politieke partijen peilen. Deze maand levert de Kiesraad nog eens voorstellen in voor drie organieke wetten, die voor de verkiezingen van volgend jaar vereist zijn.

Vrijdag 9 september
– Twee voormalige Pheu Thai parlementsleden krijgen alsnog te maken met de NACC. Eén verwisselde drie jaar geleden zonder toestemming van het parlement een amendement op de grondwet. De ander gebruikte ID-kaarten van collega’s om namens hen te stemmen over een wijzigingsvoorstel  betreffende de Senaat,
De commissie wil hen met terugwerkende kracht hun parlementslidmaatschap afnemen (impeachment) zodat ze 5 jaar geen politieke functie mogen vervullen, alsmede strafrechtelijk laten vervolgen door de Criminal Division for Political Office-Holders van het hooggerechtshof. Over de impeachment procedure beslist het parlement.
Twee parlementsleden, eveneens betrokken bij het verwisselen van ID-kaarten, gaan vrijuit omdat het bewijs tegen hen onvoldoende is. (De incidenten in maart en april 2013 staan me niet meer precies voor de geest, maar zijn te vinden op de pagina Grondwetwijziging)

Abhisit vecht voor het recht verkiezingen te boycotten
11 spetember – Voormalig oppositieleider Abhisit (Democraten) vindt dat politieke partijen het recht moeten hebben verkiezingen te boycotten [zoals zijn partij in 2006 deed]. Hij verzet zich tegen het voornemen van de Kiesraad om politieke partijen te ontbinden, wanneer ze zich aan verkiezingen onttrekken. De Kiesraad vindt dat de grondwetcommissie (CDC) die straf moet opnemen in de organieke wet over verkiezingen, die momenteel door de CDC wordt voorbereid.
Abhisit zegt: ‘Politieke partijen hebben het recht om mee te doen aan de verkiezingen dus ook om een verkiezing te boycotten door geen kandidaten te stellen. En wat gebeurt er als een partij slechts één kandidaat in het veld brengt? Zou dat tot problemen leiden?’
Abhisit heeft nog meer noten op zijn zang. Hij is het niet eens met het voorstel leden van politieke partijen te verplichten zich opnieuw aan te melden als lid en jaarlijks 200 baht lidmaatschapsgeld te laten betalen. ‘Ik heb geen idee waarom die maatregel nodig is.’
Dat voorstel is gedaan door de commissie politieke hervormingen van de NRSA (hervormingsraad). Abhisit wijst erop dat dubbel lidmaatschappen niet mogelijk zijn omdat de Kiesraad een database heeft van leden van politieke partijen. Het is gemakkelijker, zegt hij, het lidmaatschap van iemand te beëindigen wanneer die het lidmaatschapsgeld niet betaalt.
De suggestie om andere overheidsdiensten en vrijwilligers uit de particuliere sector in te schakelen bij de organisatie van de verkiezingen door de Kiesraad heeft zijn instemming. De NRSA stelde eerder voor het ministerie van Binnenlandse Zaken te betrekken bij de organisatie. [Volgens mij luidde het voorstel dat het ministerie de organisatie van de Kiesraad overneemt. De Kiesraad zou wel het toezicht behouden.]
Abhisit gaat ook akkoord met het idee dat politieke partijen hun verkiezingsprogramma aan de Kiesraad voorleggen alvorens het openbaar wordt gemaakt. De partijen zouden daarbij de financiering en gevolgen moeten aangeven. Maar de Kiesraad dient zich niet met de inhoud te bemoeien, aldus Abhisit.
De CDC heeft nog geen besluit genomen over alle voorstellen.Voorzitter Meechai zegt dat zijn commissie ‘passief’ is en alle voorstellen afwacht.

Dinsdag 13 september
– Als laatste grondwet gedoe. De Kiesraad debatteert vandaag over het ontwerp voor een organieke wet die betere bescherming biedt tegen verkiezingsfraude. De wet regelt de verkiezing van parlementsleden en mechanismen die de Kiesraad helpen zijn werk efficiënt te doen.
De Kiesraad blijft bevoegd kandidaten te diskwalificeren die de regels hebben overtreden. Er zijn twee straffen: oranje kaart (kandidaat verliest een jaar zijn stemrecht) en een zwarte kaart (idem voor het leven). Over de zwarte kaart beslist het hooggerechtshof.
De Kiesraad bepaalt de verkiezingsdatum en mag die wijzigen als er aanwijzingen zijn dat de verkiezingen verstoord worden. Dat is in februari 2014 gebeurd, waardoor het Constitutionele Hof de verkiezingen ongeldig verklaarde.

Zaterdag 17 september
– De Kiesraad wil dat meer deskundige personen zich kandidaat stellen voor verkiezing in het Huis van Afgevaardigden. Dat lijkt me een loffelijk streven want als je hersens hebt, ga je niet de politiek in maar het bedrijfsleven of de wetenschap [en dat geldt ook voor Nederland]. Om bollebozen te verleiden, worden in de tweede organieke wet die de Kiesraad aan de grondwetcommissie (CDC) heeft overhandigd, enkele maatregelen genoemd, vooral bedoeld om de kosten van verkiezingscampagnes te drukken.
Voorbeeldje: Kandidaten mogen geen eigen megagrote borden neerzetten, maar moeten gebruik maken van de borden van de Kiesraad. Ook: de Kiesraad verstuurt informatie waarin de kandidaten worden voorgesteld en ze regelt de verdeling van zendtijd.
Er volgen nog twee organieke wetten: over de Kiesraad en de Senaat. De eerste ging over politieke partijen. Organieke wetten zijn een uitwerking van de grondwet.

Maandag 19 september
– Functionarissen van de Kiesraad krijgen de bevoegdheid huiszoekingen te verrichten bij lieden die foute dingen doen biij de verkiezingen. Ze mogen hen arresteren, beslag leggen op hun bezittingen en hen civielrechtelijk en strafrechtelijk voor de rechter brengen. Ook mag de Kiesraad diensten opdragen getuigen te beschermen. Aldus een voorstel voor een organieke wet die morgen door de Kiesraad wordt besproken. Thans moet de Kiesraad vertrouwen op de politie en het OM om actie te ondernemen.
De wet is de derde organieke wet waarvoor de Kiesraad voorstellen heeft gedaan. De eerste twee organieke wetten gaan over de politieke partijen en verkiezingen voor het Huis van Afgevaardigden, de vierde en laatste over de Senaat. De grondwetcommissie (CDC) heeft het laatste woord.

Zondag 25 september
– De Kiesraad heeft gisteren een ontwerp organieke wet verdedigd die personeel van de Kiesraad de bevoegdheid geeft bij verdenking van verkiezingsfraude en stemmen kopen verdachten te arresteren en huiszoeking te verrichten. Het voorstel wordt weggehoond door critici die zeggen dat de Kiesraad niet meer macht verdient, omdat hij in zijn taakuitoefening heeft gefaald.
Een van hen is Democraat Charnchai, die heeft gepleit voor strengere straffen voor Kiesraadstaf die in de fout gaat. In reactie daarop zegt Kiesraad-commissaris Somchai dat het personeel, zodra het daartoe bevoegd is, een tweemaal zo hogere straf als anderen krijgt wanneer ze de wet overtreden. Ze kunnen ook strafrechtelijk vervolgd worden wegens plichtsverzuim en machtsmisbruik.
In voorbereiding is een trainingscursus voor onderzoekers. Er zijn tweehonderd vacatures. De functie vereist onderzoeksbekwaamheid en experstise. Ze hoeven geen politieke achtergrond te hebben.
Donderdag geeft de Kiesraad een toelichting aan de grondwetcommissie (CDC), die zich verder ontfermt over de ontwerp-organieke wet. De wet voorziet in de vorming van een fonds ter voorkoming van verkiezingsfraude en een systeem om vermeende stemmenverkopers als getuigen in te zetten.
Na deze organieke wet resteert er nog één en dat is ook de lastigste: de selectie van senatoren. Zoals bekend gaat de gehele Senaat benoemd worden in plaats van voor de helft, zoals tot nu toe.

Dinsdag 27 september
– De Kiesraad zet er wel de sokken in, want nu al is de laatste, nog resterende organieke wet, vereist voor de verkiezingen volgend jaar, afgerond. Die heeft betrekking op de samenstelling van de Senaat en de benoeming van de senatoren. Zoals bekend wordt de Senaat niet meer voor de helft gekozen, maar in haar geheel benoemd. Critici beschouwen dit als een poging van de junta om aan de touwtjes te kunnen blijven trekken. Vrijdag gaat het Kiesraadvoorstel naar de grondwetcommissie (CDC).
De kandidaat-senatoren worden voorgedragen door twintig beroeps- en sociale groepen. Allemaal erg ingewikkeld, dus laat ik onvermeld. Aan het eind van de procedure blijven 200 kandidaten over, te benoemen door de NCPO. De commandanten van de drie strijdmachtonderdelen zijn al verzekerd van een plaats.

Donderdag 29 september
– Het Constitutionele Hof heeft de grondwetcommissie (CDC) bevolen twee wijzigingen aan te brengen in de ontwerp-grondwet. Ik stip ze kort aan. Het gaat om de verkiezing van een premier en de kandidaatstelling. Populair gezegd: Wie heeft het voor het zeggen: Huis van Afgevaardigden of Huis plus (benoemde) Senaat? Over twee weken hoopt de CDC de bijgewerkte ontwerp-grondwet klaar te hebben.

Spookbeeld: Nog acht jaar Prayut
30 december – Bangkok Post opent vandaag met een politiek onderwerp, dus wie nu zegt ‘Bah’ moet naar het volgende onderwerp springen. Maar mist dan wel het nieuws dat de huidige juntaleider en premier Prayut nog acht jaar aan de macht kan blijven. Die mogelijkheid biedt een door de grondwetcommissie (CDC) te wijzigen artikel in de ontwerp-grondwet. Dat gaat over de procedure om de nieuwe premier te kiezen.
Het Constitutionele Hof heeft de CDC opgedragen het artikel te wijzigen. Voormalig procureur-generaal en Pheu Thai bestuurslid Chaikasem Nitisiri zegt dat het te wijzigen artikel de mogelijkheid biedt dat een buitenstaander premier wordt, die niet is voorgedragen door de politieke partijen. Hij vraagt zich af of daarmee recht wordt gedaan aan de uitspraak van de kiezers in het referendum. Die kregen een extra vraag voorgelegd over de verkiezingsprocedure. Gevraagd werd of de Senaat (250 zetels) met het Huis van Afgevaardigden (500 zetels) mag meestemmen over de benoeming van de nieuwe premier. De meesten kiezers zeiden ‘ja’. Een gevoelige vraag want de Senaat wordt in haar geheel benoemd. Critici zeggen dat de junta op deze manier haar macht wil continueren.
Het Constitutionele Hof heeft bepaald dat de Senaat wel mag meestemmen, maar geen kandidaat mag voordragen. Chaikasem zegt dat het vonnis ook de mogelijkheid dat de nieuwe outsider-premier acht jaar in functie blijft. Zelfs 10 jaar als de voorbereidingstijd voor de verkiezingen wordt meegerekend. [Lijkt me een spookbeeld: nog 10 jaar Prayut]
Vice-premier Wissanu gaf gisteren toe dat Prayut in principe nog acht jaar aan het bewind kan blijven. Over een outisder als premier zei hij: ‘Dat is mogelijk als de nieuwe premier “tough and patient’ genoeg is’, maar het hangt ook af van zijn populariteit of hij verschillende verkiezingen kan winnen.’

Commentaar: De macht aan het volk
2 oktober – Negeer de stem van het volk niet, kopt Bangkok Post boven haar hoofdredactioneel commentaar van zaterdag, dat gewijd is aan de kandidaatstelling en verkiezing van een nieuwe premier. Daarover is gedoe ontstaan, maar als ik dat allemaal ga vertellen, vallen mijn lezers in slaap. Dus doe dat maar niet.
Kern van de zaak is de mogelijkheid dat een outsider, dus een niet gekozen persoon, de nieuwe premier wordt en u mag eenmaal raden welke persoon bij sommigen bovenaan het verlanglijstje staat.
De krant wijst erop evenwel op dat die regel bedoeld is – zowel in geest als in de praktijk – als noodmaatregel voor het geval dat het land geen oplossing kan vinden in een bestuurlijke impasse. Dat mag nooit de standaardprocedure zijn.
‘De toekomst van de democratie in Thailand is al wankel genoeg met de ontwerp-grondwet die voorziet in een volledig benoemde Senaat van 250 personen, de helft van het aantal parlementsleden in het Huis van Afgevaardigden, die mag meestemmen over de benoeming van de nieuwe premier’, merkt BP fijntjes op.
Nadat het Constitutionele Hof woensdag de grondwetcommissie (CDC) opdracht heeft gegeven de kandidaatstelling aan te passen [ik laat de details achterwege], wordt er druk gespeculeerd over de mogelijkheid dat generaal Prayut na de verkiezingen de nieuwe premier wordt. Hijzelf heeft die mogelijkheid niet uitgesloten ondanks zijn belofte dat hij niet gaat meedoen aan de verkiezingen.
‘Het vooruitzicht van Prayut als premier mag sommigen en zijn militaire regime bevallen, het belooft weinig goeds voor een land dat zijn weg terug naar de democratie probeert te vinden’, schrijft BP. ‘De ontwerp-grondwet mag weliswaar op sommige punten ontsierd worden, maar hij is nog steeds gebaseerd op het principe dat de macht van het volk moet komen, dat hun vertegenwoordigers kiest om het land te leiden.’
‘De bal ligt nu bij politici en volksvertegenwoordigers om dat principe hoog te houden en aan de bevolking te bewijzen dat ze binnen de standaardprocedures kunnen werken en geen impasse veroorzaken die noodmaatregelen nodig maken.’ En met deze wijze raad sluit ik mijn samenvatting af. Toch niet in slaap gevallen? (Bron: Bangkok Post, 1 oktober)

Pheu Thai verzet zich tegen outsider-premier
2 oktober – Bangkok Post opent vandaag met – wat ik pleeg te noemen – politiek gezeur en natuurlijk gaat het weer over de nieuwe grondwet die in de maak is. En weer gaat het over de kans dat een niet-gekozen premier aan de macht komt. Want dat schijnt heel vreselijk te zijn, vooral wanneer die outsider Prayut is, begrijpt u wel?
Voormalig regeringspartij Pheu Thai zegt samen met andere politieke partijen zich tegen dat schrikbeeld te zullen verzetten. Voormalig Pheu Thai parlementslid Samart Kaewmeechai zei dat gisteren in reactie op een opmerking van vice-premier Wissanu.
Wissanu zei vrijdag dat Prayut artikel 44 van de interim-grondwet zou kunnen gebruiken om het Huis van Afgevaardigden na de verkiezingen te ontbinden, wanneer het proces om een premier te kiezen zich maanden voortsleept. Dat is mogelijk want de NCPO draagt pas de macht over als een nieuwe regering is gevormd en artikel 44 blijft tot dat moment van kracht.
In een nadere toelichting relativeert Wissanu zijn opmerking: ‘Het was een suggestie om een impasse te doorbreken wanneer andere oplossingen falen.’
Pheu Thai bobo Chaturon Chaisaeng geeft een fraai staaltje van uitlegkunde. ‘Het lijkt erop alsof Wissanu bekend wil maken dat de nieuwe premier een outsider is, zodat het niet nodig is om erover te klagen.’ Volgens hem was dat van meet af aan de bedoeling. Chaturon zegt dat het moeilijk voor partijen zal zijn, met name voor Pheu Thai en Democraten, om zich samen te verzetten tegen een outsider als premier.
UDD-leider Jatuporn zegt: ‘Het is duidelijk dat een niet-gekozen premier aan de macht komt.’ Een woordvoerder van de Democratische partij zegt dat Wissanu’s opmerking een bedekt dreigement was, bedoeld om alle partijen te dwingen in de pas te blijven met het regime.
[Excuses aan mijn lezers, heb er toch weer te veel over geschreven.]

Dinsdag 11 oktober
– De eindversie van de nieuwe grondwet gaat vandaag naar de regering. Begin volgende maand gaat de wet naar de koning ter ondertekening, want ze moet eerst worden opgenomen in de Samud Thai, een lang, smal boek met samengebonden vellen papier, dat traditoneel wordt gebruikt voor belangrijke documenten.
Voor de grondwetcommissie zit het werk er nog niet op, want ze werkt nog aan organieke wetten. Die worden aan het parlement aangeboden, een dag nadat de grondwet van kracht is geworden.

Woensdag 12 oktober
– ‘Het werk van de CDC aan de grondwet zit erop. Het komt met opwinding omdat het een inspannende taak was’, zei CDC-voorzitter Meechai gisteren toen hij precies om 9 uur de ontwerp-grondwet aan premier Prayut overhandigde. Negen uur want dat wordt bechouwd als een auspicious (gunstig, voorspoedig) tijdstip. Begin volgende maand gaat de grondwet naar de koning, die zijn handtekening eronder mag zetten.

Zondag 23 oktober
– De grondwetcommissie (CDC) ontkent de opdracht gekregen te hebben om het lidmaatschap van politieke partijen te herzien, een vrees die door politici is geuit. Woordvoerder Udom zegt dat de politieke partijen niet bang hoeven te zijn voor een resetting van het partijlidmaatschap.
Volgens voormalig parlementslid Watchara (Democraten) die de zaak aan het rollen heeft gebracht,  zou de junta de grote politieke partijen willen verkleinen. Leden zouden zich opnieuw moeten opgeven als lid. Watchara heeft geen vertrouwen in de hoorzittingen van de CDC. ‘Die zijn procedureel om het werk van de CDC goed te keuren.’
Het lidmaatschap van politieke partijen wordt geregeld in een van de organieke wetten waaraan de CDC momenteel werkt. Een van de voorstellen is om het switchen van partij gemakkelijker te maken.

Woensdag 26 oktober
– De Kiesraad en Grondwetcommissie (CDC) zijn het niet eens over de oprichting van nieuwe politieke partijen. De CDC vindt dat dit gemakkelijker moet worden gemaakt, de Kiesraad moeilijker. De CDC werkt aan de organieke wet over politieke partijen, waarin dat geregeld wordt.
CDC-voorzitter Meechai maakte gisteren enkele details bekend. Hij wil dat partijleden via vertegenwoordigers op provinciaal of regionaal niveau kandidaten voor het Huis van Afgevaardigden en bestuursleden moeten kunnen kiezen, dat partijen een voorlopige begroting voor hun plannen moeten maken en dat partijen worden gestraft die ‘andere personen’ toestaan invloed uit te oefenen.
Voor de oprichting van een politieke partij zijn in het CDC-voorstel 15 personen vereist en 500 supporters. De supporters betalen een bijdrage die gebruikt kan worden voor partij activiteiten. De Kiesraad beslist over het minimum bedrag, maar de partij mag ook een hoger bedrag vragen. Meechai: ‘Dat is een manier om te laten zien dat ze de partij echt bezitten.’
De wet op politieke partijen is een van de vier organieke wetten die nodig zijn voor de verkiezingen. De organieke wet op de Senaat is al klaar.

Donderdag 27 oktober
– De grondwetcommissie (CDC) mag de preambule van de ontwerp-grondwet wijzigen, heeft het Constitutionele Hof bepaald. In de preambule wordt de naam van koning Bhumibol genoemd en mocht u het nog niet weten: die is op 13 oktober overleden. Hoe de nieuwe tekst luidt, vermeldt het bericht niet. Daar ben ik wel benieuwd naar want Thailand heeft momenteel geen koning. Kroonprins Vajiralongkorn wil de tijd nemen om te rouwen, alvorens de troon te bestijgen.
De CDC heeft de bijgewerkte ontwerp-grondwet naar het kabinet gestuurd dat hem vervolgens aan de regent pro tempore, Prem Tinsulanonda, ter ondertekening zal voorleggen. Voor de CDC zit het werk er nog niet op want ze moet nog de organieke wetten schrijven die vereist zijn voor de verkiezingen van volgend jaar. Thans wordt gewerkt aan de organieke wet betreffende politieke partijen.

Vrijdag 28 oktober
– De grondwetcommissie (CDC) gaat in de preambule van de grondwet een stippellijntje plaatsen op de plaats waar normaal de naam van de koning staat. Dat zal wel moeten want Thailand heeft momenteel geen koning omdat de kroonprins zijn benoeming in beraad houdt. Hij zegt tijd nodig te hebben om te rouwen. [Maar reken maar dat dit niet de echte reden is.] Wanneer de nieuwe koning de troon bestijgt, is het de taak van het Prime Minister’s Office om de stippeltjes te vervangen door zijn naam.
De regering heeft tot 9 november de tijd om de ontwerp-grondwet voor koninklijke goedkeuring te overleggen, wat in dit geval door regent pro tempore Prem Tinsulanonda kan gebeuren, die de koninklijke taken waarneemt.

Woensdag 9 november
– Premier Prayut heeft zijn handtekening gezet onder de grondwet, zodat die doorgestuurd kan worden voor koninklijke goedkeuring. Daarvoor staat een termijn van negentig dagen. In de preambule staat een stippellijntje op de plaats waar normaal de naam van de koning staat.
Zoals bekend heeft kroonprins Vajiralongkorn nog niet laten weten of hij de troon wil bestijgen. Een hoge regeringsfunctionaris heeft tegen de BBC verklaard dat hij dit op 1 december zal doen. Vajiralongkorn wordt dan de tiende Rama uit de Chakri dynastie. Naar verwachting zullen er flink wat koppen rollen na de troonsbestijging.

Twee leden Kiesraad op de schopstoel
12 november – CDC-voorzttter Meechai heeft de knuppel in het hoenderhok gegooid met zijn opmerking dat huidige leden van publiekrechtelijke organen hun functie verliezen wanneer ze niet voldoen aan de eisen die de nieuwe grondwet aan hen stelt. De organen zelf hoeven zich nergens zorgen over te maken want die mogen blijven functioneren. Meechai zei dit tijdens een media-interview dat hij gaf over de organieke wet over de rol en verantwoordelijkheden van de Kiesraad, die thans in de maak is. Aan die wet wordt als eerste gewerkt zodat tijdig vervangers kunnen worden benoemd. In de nieuwe grondwet krijgen de organen meer macht, hetgeen volgens Meechai vereist dat strenge eisen moeten worden gesteld aan de bestuurders.
In de nieuwe grondwet wordt het aantal commissarissen van de Kiesraad uitgebreid van vijf naar zeven. Ze moeten minstens vijf jaar ervaring hebben als diensthoofd of leidinggevende van een staatsbedrijf  of op een vergelijkbare post. Twee huidige Kiesraad-commissarissen voldoen niet aan die eis.  De regel geldt voor alle publiekrechtelijke organen, maar kan in het geval van de NACC versoepeld worden. De leden zijn twee jaar aan het werk hetgeen voldoende wordt geacht om zich te kwalificeren.

Tien organieke wetten; parlement onder tijdsdruk
15 november – De National Legislative Assembly (benoemd noodparlement) heeft zestig dagen de tijd om tien organieke wetten, die vereist zijn voor de verkiezingen eind volgend jaar, te behandelen. Voorzitter Pornpetch dringt aan op zorgvuldige behandeling binnen wat hij noemt een krap tijdschema.
Om een indruk te geven van de hoeveelheid werk noemt vice-voorzitter Apichart van de grondwetcommissie (CDC) dat alleen de organieke wet over de Kiesraad al uit 67 artikelen bestaat; ze leggen de nadruk op de kwalificaties van de Kiesraad-commissarissen. De eisen zijn opgeschroefd waardoor twee huidige leden, zoals eerder gemeld, op de schopstoel zitten.
De organieke wet over politieke partijen bevat geen bepaling, zoals eerder gevreesd, voor re-setting van de partijen, waardoor partijleden zich opnieuw zouden moeten opgeven. CDC-woordvoerder Norachot zegt dat de wet daarentegen de vorming van politieke partijen vergemakkelijkt.
De tien organieke wetten worden afzonderlijk door panels van 30 tot 35 leden beoordeeld. Ze bestaan uit vertegenwoordigers van het kabinet, de NRSA (zie de lijst met afkortingen bovenaan de pagina), de CDC en onafhankelijke organen.
Krissada Haiwatananukul, lid van de Political Developent Council (PDC, mij niet bekend), zegt dat de organieke wet over de verkiezingen niets zegt over publieke participatie. Er is geen garantie dat partijen kandidaten kiezen die door kiezers worden gesteund. Hij zei dat gisteren op een seminar van de PDC.
Volgens een NLA-lid is het evident dat de mensen zich voornamelijk bezighouden met landelijke politiek en weinig aandacht besteden aan grassroots politics. De overheidsdiensten worden versterkt, waardoor de burgersamenleving wordt verzwakt, vindt hij. De sleutel om de problemen van de mensen aan te pakken is volgens hem het creëren van publieke participatie.
Om dat te bereiken, zegt een vooraanstaand Pheu Thai-lid, is het nodig dat een politieke partij zoveel leden mag werven als ze wil, maar de wet stelt er beperkingen aan. [Geen details]

Donderdag 17 november
– Voor Bangkok Post is het vandaag opening krant, voor mij slechts een kort-nieuwsbericht, want je kon er vergif op innemen dat er geprotesteerd zou worden tegen de strengere eisen die in de nieuwe grondwet aan bestuurders van publiekrechtelijke organen gesteld worden. Daardoor dreigen sommigen hun (lucratieve) (bij)baan te verliezen.
Dat geldt bijvoorbeeld voor Kiesraadcommissaris Somchai Srisutthiyakorn, die van BP alle ruimte krijgt om zijn gram te spuien. Somchai zegt al 35 jaar voor onafhankelijke organen te werken, zoals het People’s Network for Elections in Thailand, een onafhankelijk waakhond van de verkiezingen. Dit maakt hem geschikt voor de functie, vindt hij. Ik laat het hierbij, want heb er al de nodige aandacht aan besteed.

Voorstel: Doodstraf voor ‘t kopen van politieke post
18 november – Zachte heelmeesters maken stinkende wonden, zal de grondwetcommissie (CDC) gedacht hebben die in de organieke wet op politieke partijen de doodstraf als maximumstraf stelt op het verkopen en kopen van politieke posities. Vice-voorzitter Peerasak van de NLA (parlement) gaat dat te ver. In veel landen is de doodstraf afgeschaft; bovendien wijst hij erop dat een straf in verhouding tot de ernst van de overtreding dient te staan.
Het voorstel kwam woensdag ter sprake op een forum, georganiseerd door de CDC, over de organieke wet op politieke partijen, een van de organieke wetten die thans worden beoordeeld door het parlement. CDC-voorzitter Meechai legde er uit dat het tot doel heeft corrupte lieden af te schrikken om de politiek in te gaan. Hij zei dat de doodstraf ook wordt geïntroduceerd in de organieke wet op anti-corruptie, die de huidige anti-corruptie wetgeving vervangt.
Meechai reageerde sarcastisch op het bezwaar van Peerasak. ‘Als de NLA vindt dat de doodstraf te streng is, wat denkt ze van een boete van 5 of 10 baht? Het hang er vanaf hoe ze de zaak beoordeelt.’ Hij benadrukte dat de CDC de zaak ernstig neemt. De CDC zou ook levenslang op het vergrijp kunnen zetten..
Politicoloog Rong Boonsuaykwan van de Walailak universiteit in Nakhon Si Thammarat steunt het voorstel. Het land is in crisis, de corruptieplaag kan niet op de oude manier worden bestreden. Met overtreders dient definitief te worden afgerekend. ‘Vergeet niet dat corruptie en het kopen van stemmen in veel landen de bron van onrust zijn. Als de wet op politieke partijen van kracht is en strikt wordt toegepast, zal die corruptie afschrikken.’
Een voorstel dat niet op tegenstand van Peerasak stuit (gedaan door de hervormingsraad NRSA) betreft het toekennen van een geldelijke beloning aan personen die informatie over kiesfraude verstrekken. Hij denkt dat dit kan helpen het kopen ven stemmen uit te bannen.
Overigens kent de Thaise strafwet al de doodstraf. Artikel 148 stelt als maximum de doodstraf voor overheidsdienaren die misbruik maken van hun bevoegdheid om anderen te dwingen of over te halen hen geld of andere voordelen te geven.
Update ander bericht: Kiesraadcommissaris Somchai noemt het forum een ceremonie zonder de bedoeling de bevolking te informeren. Veelzeggend vindt hij dat de politieke partijen niet aanwezig waren (dus niet uitgenodigd waren door de grondwetcommissie). Wat Somchai dwars zit, heb ik gisteren al gemeld. Zie Kort nieuws van die dag.

Zaterdag 19 november
– CDC-voorzitter Meechai heeft een nadere toelichting gegeven op de strengere eisen die de nieuwe grondwet stelt aan bestuurders van publiekrechtelijke organen en andere onafhankelijke instellingen. Daardoor dreigen twee commissarissen van de Kiesraad hun functie te verliezen. Meechai zegt dat panels belast met de selectie van bestuurders beslissen of de huidige bestuurders voldoende gekwalificeerd zijn. De selectiecommissie die de panels benoemt, bestaat uit vertegenwoordigers van de Kiesraad, het Constitutionele Hof, NACC, Rekenkamer, Ombudsman en NHRC. [Als ik het goed begrijp] Een zelfde structuur geldt voor alle andere onafhankelijke organen. Dubbelfuncties zijn niet toegestaan. Het selectiepanel voor de Kiesraad wordt als eerste gevormd. Volgens Meechai zijn de meeste huidige bestuurders gekwalificeerd.

Abhisit verzet zich tegen doodstraf
20 november – Voormalig oppositieleider Abhisit (Democraten) verzet zich tegen het voorstel om als maximale strafmaat de doodstraf te stellen op het verkopen en kopen van politieke posities. Het voorstel is gedaan door de grondwetcommissie en opgenomen in de organieke wet op politieke partijen [dus niet in de nieuwe grondwet, zoals ik eerder schreef]. Abhisit heeft geen bezwaar tegen strengere straffen voor corruptie, maar de doodstraf gaat hem te ver.
Abhisit vindt het meer van belang om na te gaan waarom corruptie blijft doorwoekeren. Hij wijst erop dat de wetshandhaving problematisch is en de bewijsvoering in de genoemde gevallen ‘een uitdaging’. Het is beter om de wetshandhaving te verbeteren. ‘Hoe rotte eieren te vangen is belangrijker.’
De adjunct-voorzitter van het parlement verzette zich eerder deze week tegen het voorstel. CDC-voorzitter Meechai verdedigt het voorstel. ‘Het heeft tot doel corrupte lieden af te schrikken om bij de politiek betrokken te raken.’ Hij denkt dat het kopen van ministeriële posities daardoor wordt ontmoedigd.

CDC buigt voor kritiek; Geen doodstraf maar levenslang
22 november – Het wordt levenslang, niet de doodstraf als maximum straf voor het kopen en verkopen van politieke posities. De grondwetcommissie (CDC) is teruggekomen van haar voorstel dat veel kritiek heeft opgeroepen. De strafmaat wordt genoemd in de organieke wet op politieke partijen, een van de organieke wetten die nodig zijn voor de verkiezingen volgend jaar.
CDC-voorzitter Meechai vindt niettemin dat de doodstraf beter is dan levenslang. Hij wijst op andere wetten die ook de doodstraf kennen, zoals wetgeving over narcotica, verkrachting en mensenhandel. Ook lagere ambtenaren die zich schuldig maken aan corruptie, riskeren de doodstraf. ‘Ik denk dat het beter is de doodstraf te handhaven.’
Een van de meest felle critici was voormalig oppositieleider Abhisit (Democraten). Hij heeft gezegd geen bezwaar te hebben tegen strengere straffen voor corruptie, maar de doodstraf gaat hem te ver. Ook de vice-voorzitter van het parlement noemde de doodstraf te streng.
Meechai zegt zich niet te verzetten tegen wijzigingen van de organieke wetten, die momenteel in behandeling zijn bij het parlement, mits ze niet in strijd zijn met de in het referendum goedgekeurde grondwet. Wanneer de CDC en het parlement hierover van mening verschillen, wordt een gezamenlijk panel gevormd om de plooien glad te strijken.

Donderdag 24 november
– Vandaag maakt de grondwetcommissie (CDC) het voorstel voor de organieke wet op politieke partijen bekend. De wet bestaat uit 124 artikelen, inclusief stappen om het lidmaatschap van politieke partijen te herzien. Het voorstel wordt gepubliceerd op de website van de CDC. Suggesties voor veranderingen worden door de CDC beoordeeld alvorens het voorstel aan het parlement voor te leggen.

Verkiezingen: Vice-premiers zaaien twijfel
26 november – Na vice-premier Wissanu heeft nu ook vice-premier Prawit twijfel gezaaid of de verkiezingen volgend jaar, zoals voorzien in de roadmap to democracy, doorgaan. Beiden noemen ‘onvoorziene factoren’ die dat kunnen verhinderen.
Maar Prawit leek donderdag met twee tongen te spreken, want hij zei: ‘Als het noodzakelijk is om verkiezingen te houden, dan moet ’t maar. Maar wanneer verkiezingen niet kunnen worden gehouden, waarom zou je ze dan organiseren als ze alleen maar schade veroorzaken? Niettemin heeft de regering nooit overwogen de roadmap te veranderen.’
Wissanu zei eerder deze week dat de roadmap ‘een aanname’ was, gebaseerd op ‘verschillende scenario’s’, dus die zou vertraagd kunnen worden door de organieke wetten waaraan de grondwetcommissie werkt en die behandeld worden door het parlement. Volgens de roadmap worden de verkiezingen 150 dagen nadat de vier organieke verkiezingswetten klaar zijn, gehouden.
Voormalig oppositieleider Abhisit (Democraten) meent dat de roadmap naar de verkiezingen standhoudt. Wanneer de nieuwe grondwet van kracht is, zal het tijdpad naar de verkiezingen des te duidelijker zijn. ‘Er is niets om ons veel zorgen over te maken.’
Abhisit vraagt het regime politieke partijen toestemming te verlenen om hun activiteiten te hervatten, zodat ze zich kunnen bezighouden met de problemen van de mensen.
De organieke wet over politieke partijen wordt binnen enkele dagen bekend gemaakt, aldus CDC-voorzitter Meechai. Hij is benieuwd wat de partijen zeggen over een (nieuw) artikel dat partijen verplicht hun lidmaatschapssysteem te verbeteren. (Bron: Bangkok Post, 25 november)
Update krant: Premier Prayut doet ook een duit in het zakje. Hij zegt dat de regering vastbesloten is de roadmap te volgen. De regering gaat de tijd die resteert tot een nieuwe regering aantreedt, gebruiken om een basis te leggen voor de toekomst van het land, zoals omschreven in het 20-jarenplan. Prayut zei ook dat het land binnenkort een nieuwe koning heeft.
Dinsdag is een buitengewone vergadering van het parlement uitgeschreven, maar de media is verboden te speculeren over de agenda. Gezien de opmerkingen van Prayut is het niet moeilijk te raden wat er besproken gaat worden.

Grondwetcommissie zet de puntjes op de i
28 november – De grondwetcommissie (CDC) zet deze week de laatste puntjes op de i van de organieke wet op politieke partijen. Daarna mag het parlement zijn tanden erin zetten. Ook de organieke wet over de Kiesraad is binnenkort gereed. Wanneer het parlement de twee wetten goedkeurt, kunnen de politieke partijen en de Kiesraad beginnen aan de voorbereidingen voor de verkiezingen, gepland voor volgend jaar.
Een lid van het juridisch team van voormalig regeringspartij Pheu Thai heeft kritiek op een artikel dat gaat over het lidmaatschap van politieke partijen. Hij zegt dat het oneerlijk is jegens grote partijen en een poging is ze te bemoeilijken. Het artikel bevoordeelt volgens hem kleine partijen en het vergemakkelijkt de oprichting van nieuwe partijen.
Adjunct partijleider Ong-art (Democraten) is het niet eens met het voorstel om boeddhistische monniken toe te staan lid van een politieke partij te worden. Monniken staan in hoog aanzien; wanneer ze betrokken raken bij de politiek, verliezen ze het respect van de bevolking voor hen. Het voorstel is gedaan door een sub-commissie van de CDC. Minister Paiboon (Justitie) vindt dat de sub-commissie het voorstel beter niet kan indienen bij de CDC.
De adjunct-deken van het College of Social Innovation van de Rangsit University vindt dat politieke partijen moeten worden overgedragen aan de bevolking. ‘Een politieke partij mag geen familie van erfgenamen zijn, die het bezit is van politici.’

Pheu Thai kritisch over wet op politieke partijen
4 december – De machthebbers moeten politieke partijen niet als rivalen beschouwen door hun rol te beperken en de toekomst dicht te timmeren in het 20-jaren nationale ontwikkelingsplan, zegt voormalig regeringspartij Pheu Thai.
Vooraanstaand PT-lid Sudarat zei gisteren: ‘Ongeacht hoeveel wetten worden aangenomen om politieke partijen te breidelen, ze zullen nooit de diepe banden tussen politici en het volk kunnen bemoeilijken, met name degenen in de provincies. Zelfs als politici geen parlementslid meer zijn kunnen ze nog steeds in een andere hoedanigheid helpen.’
Sudarat, minister van volksgezondheid in het kabinet Yingluck, refereerde met haar opmerkingen aan de organieke wet over politieke partijen die thans besproken wordt [of gaat worden?] in het parlement. Vorige week haalde een lid van het juridisch team van PT al uit naar deze wet omdat die de grote politieke partijen zou benadelen.
Voorts pleitte Sudarat  ervoor het 20-jaren plan bekend te maken: ‘Het plan is voor iedereen van belang en toch heeft niemand het nog gezien.’ All betrokkenen dienen de gelegenheid te krijgen het te bespreken, zei ze, daar de input van experts tot verbeteringen kan leiden en mensen het gevoel geven dat ze mede-eigenaar van het plan zijn. Wanneer voorafgaand overleg uitblijft, kan een nieuwe ronde van sociale conflicten oplaaien. De politieke partijen zijn bang dat het plan een dwangbuis is voor toekomstige gekozen regeringen en politici zijn bang voor juridische actie wanneer ze van het plan afwijken.
Het National Institute of Development Administration hield gisteren een seminar over de nieuwe grondwet, maar wat daar is besproken, moet u zelf maar lezen. Klik hier.

Woensdag 7 december
– Vandaag maakt de grondwetcommissie (CDC) haar voorstel voor de organieke wet over politieke partijen bekend. En die zal ongetwijfeld het nodige stof doen opwaaien, want oh oh wat zijn de dames en heren politici bang iets van hun invloed kwijt te raken. Dat is de afgelopen week al gebleken uit de berichtgeving.
De CDC geeft vandaag op een persconferentie een toelichting. Volgende week woensdag praat ze met vertegenwoordigers van politieke partijen. De twee grote partijen, Pheu Thai en Democraten, zeiden vorig maand dat de wet de grote partijen discrimineert vanwege een nieuwe eis met betrekking tot het partijlidmaatschap. Ze moeten binnen 90 dagen hun ledenlijst controleren en die aan de Kiesraad overhandigen.
De partijen die duizenden leden hebben, zeggen dat de periode te kort is. De kleine partijen worden door de maatregel bevoordeeld. Ook de vorming van nieuwe partijen wordt gemakkelijker.
Mocht u het zich afvragen: de nieuwe grondwet ligt bij de koning ter ondertekening.

Dinsdag 20 december
– De geschorste voorzitter van Provinciale Staten van Chiang Mai en veertien anderen zijn door de krijgsraad in staat van beschuldiging gesteld wegens de verspreiding in juli van brieven met ‘misleidende’ informatie over de ontwerp-grondwet. De brieven werden verstuurd naar adressen in Lampang, Lamphun en Chiang Mai. Ze werden onderschept door het postkantoor en overgedragen aan de Kiesraad, die vervolgens aangifte deed.
De vijftien verdachten moesten gisteren op het matje komen bij de krijgsraad en zijn vrijgelaten op borgtocht. De ontwerp-grondwet werd op 7 augustus in een referendum aan de bevolking voorgelegd.

Referendum: ja-stem gericht op stabiliteit
21 december – Waarom stemde de meerderheid op 7 augustus ‘yes’ in het referendum over de nieuwe grondwet? Volgens een onderzoek van de Internet Dialogue of Law Reform en het Institute of Human Rights and Peace Studies van de Mahidol universiteit onder 1.672 respondenten niet vanwege de inhoud van de wet, maar omdat ze hoopten dat de stabiliteit in het land zou worden hersteld.
Dat zei een meerderheid van 39,7 procent in het onderzoek. 15 procent zei te hopen dat de wet zou leiden tot betere maatregelen tegen corruptie en 14 procent zei vertrouwen te hebben in de NCPO dat ze het land zal hervormen.
De nee-stemmers (33,3 pct) wezen de wet af omdat die zonder publieke participatie tot stand was gekomen; 14 procent was tegen de NCPO en militaire coups en 13 procent stemde tegen omdat groepen voorafgaand aan het referendum het werken onmogelijk was gemaakt.
52 procent vindt voorafgaand aan het referendum te weinig informatie te hebben gekregen; 48 procent noemde de informatie voldoende. De meeste informatie kregen ze op de televisie, 38 procent ging zelf op internet op zoek en 48 procent op de social media.

Verkiezingsdatum staat op losse schroeven
31 december – Voorzitter Meechai van de grondwetcommissie (CDC) heeft twijfel gezaaid aan de verkiezingsdatum van volgend jaar. Onzeker is of de organieke wetten over de Kiesraad en de politieke partijen op tijd klaar zijn.
Dit zou betekenen dat de door de NCPO vastgestelde roadmap, waar steeds naar verwezen wordt, niet wordt gehaald. Persoonlijke noot: Laat de NCPO Meechai de kastanjes uit het vuur halen? Je weet het nooit hoe de hazen in Thailand lopen.
Ook de vice-voorzitter van het parlement betwijfelt of volgend jaar, zoals gepland, verkiezingen kunnen worden gehouden. Hij denkt aan midden 2018. Hij wijst erop dat het parlement zijn handen vol heeft aan de tien organieke wetten, benodigd voor de verkiezingen, en 50 andere gerelateerde wetten. Het parlement moet zo’n 40 wetsontwerpen behandelen die door het kabinet als urgent worden beschouwd.
Adjunct-partijleider Nipit (Democraten) gaat er blijkbaar vanuit dat de roadmap niet wordt gehaald, want hij vraagt de regering waarom die wordt uitgesteld. ‘Ik zie geen redenen voor uitstel. De details van de roadmap worden gespecificeerd in de nieuwe grondwet. Als de roadmap wordt uitgesteld, betekent dit dat de nieuwe grondwet volgens planning niet wordt uitgevoerd.’
Op de laatste dag van het jaar vormt dit voor Bangkok Post het belangrijkste nieuws. De krant besteedt er een vrij uitgebreid openingsartikel aan. Meechai zegt dat het moeilijk is om vast te stellen wanneer de transitie plaatsvindt van militair bewind naar een gekozen regering. Zowel de Kiesraad als politieke partijen krijgen te maken met veranderingen. Dat is de reden waarom de desbetreffende organieke wetten als eerste behandeld worden.
De CD streeft ernaar alle tien organieke wetten binnen 240 dagen nadat de nieuwe grondwet van kracht is, af te ronden. Thans is het wachten op de handtekening van de koning. Zolang er geen nieuwe regering is, kan premier Prayut gebruik blijven maken van artikel 44 van de interim-grondwet, die hem absolute bevoegdheid geeft, zegt Meechai.
Hij reageert daarmee op zorgen [van wie?] dat het artikel de overgang naar democratie kan hinderen. Het moet gehandhaafd blijven, zegt hij, om de openbare orde te verzekeren, niet om partijen tegen te houden aan de verkiezingen deel te nemen. Partijen hebben 180 dagen de tijd [gerekend vanaf wanneer?] om voorbereidingen te treffen, waarna de verkiezingen plaatsvinden. Meechai meent zeker te weten dat het verbod op politieke activiteiten wordt versoepeld, zodra de organieke wetten op de Kiesraad en de politieke partijen zijn aangenomen door het parlement.
De strengere regels en zwaardere straffen die in de organieke wet op politieke partijen worden geïntroduceerd, zijn volgens Meechai niet bedacht uit wrevel over politici en politieke partijen. Ze zijn opgenomen om politieke instabiliteit en discrepanties te voorkomen; ze moeten een politiek systeem creëren dat tegemoet komt aan de behoeften van de mensen en ze moeten ervoor zorgen dat conflicten worden opgelost die sociale en politieke verdeeldheid kunnen veroorzaken.
Meechai roept de partijen op om hervormingen na te streven en de bevolking zo veel mogelijk te betrekken bij hun activiteiten. Maar hij verwacht geen veranderingen van de ene op de andere dag.

Legercommandant: Leger respecteert verkiezingsuitslag
1 januari 2017 – Legercommandant Chalermchai vertrouwt erop dat er geen coup komt na de verkiezingen. Het leger zal de resultaten accepteren ongeacht wie wint. Dat zei hij gisteren in antwoord op een vraag over de kans van een coup wanneer de oude politieke kliek weer wint [lees: het Thaksinkamp].
Volgens de roadmap to democracy dienen de verkiezingen eind dit jaar te worden gehouden, maar voorzitter Meechai van de grondwetcommissie en de vice-voorzitter van het parlement hebben daar al twijfel over gezaaid. Die laatste denkt dat ze niet eerder dan midden 2018 worden gehouden. De vertraging kan ontstaan wanneer de vereiste organieke wetten niet tijdig klaar zijn.
Chalermchai meent daarentegen dat de roadmap niet wordt verstoord. Hij ziet geen redenen voor militaire interventie daar de nieuwe regels [in de grondwet en organieke wetten] voldoende garantie bieden tegen een politieke crisis.
Naar verwachting wordt het verbod op politieke bijeenkomsten en activiteiten versoepeld zodra de organieke wetten op de Kiesraad en politieke partijen door het parlement zijn aangenomen. Chalermchai verwacht niet dat de partijen in hun verkiezingscampagnes hun pijlen zullen richten op het leger: ‘Politici zijn volwassen, ze weten hoe ze zich moeten gedragen.’
Voorts verwacht hij dat de komende verkiezingen ‘goede’ politici zal opleveren. ‘We hebben onze les geleerd. We willen dat niet weer meemaken. Misschien krijgen we wel of niet wat we willen, maar we moeten stap voor stap gaan.’

Dinsdag 3 januari
– Nog steeds dreigt breideling van de persvrijheid. Voorzittter Meechai van de grondwetcommissie zegt dat de media snel met suggesties moeten komen voor de in voorbereiding zijnde perswet die binnenkort naar het parlement gaat, zodat ze kunnen worden opgenomen in het wetsvoorstel.
Het voorstel komt uit de koker van de nationale hervormingsraad (NRSA) en voorziet in de vorming van een mediaraad die de media middels een vergunningenstelsel gaat reguleren. De media zien het voorstel als een aanslag op de persvrijheid, alhoewel ze wel een plaats in de raad krijgen.
Volgens Meechai is hervorming van de media noodzakelijk [lees: ze dansen niet naar de pijpen van de overheid, en zo hoort het ook in een democratie]. Wanneer de media niet gereguleerd willen worden door leken, dienen ze zelf met een plan voor zelfregulering te komen, zegt Meechai. Dat kan in het wetsvoorstel worden opgenomen. Het parlement heeft dan de keus tussen het NRSA-voorstel en het plan van de media.
– ’t Is al eerder gezegd en nu zegt de vice-voorzitter van het parlement het nog eens: de strengere eisen die gesteld gaan worden aan leden van publiekrechtelijke organen, zoals de Kiesraad en de NACC, kunnen rekrutering van nieuwe leden bemoeilijken. De grondwetcommissie heeft de eisen verzwaard omdat die organen meer macht krijgen in de nieuwe grondwet.
‘Sommige mensen zeggen zelfs dat we geen geschikte kandidaten zullen kunnen vinden. We bekijken of de zorgen reëel zijn, want het heeft geen zin strenge eisen te stellen waaraan niemand kan voldoen’, zegt Surachai.

Dinsdag 10 januari
– De nieuwe grondwet die vorig jaar augustus in het referendum is goedgekeurd, ontbeert nog steeds de handtekening van de koning. Wanneer hij uiterlijk 6 februari niet heeft getekend, wordt de wet niet van kracht. Vice-premier Wissanu zegt dat de regering dan een oplossing moet bedenken, zoals wijziging van de interim-grondwet die thans geldt. Maar in dat geval belandt het land op dood spoor.

Koning eist wijziging grondwet
11 januari – Alleen degenen met andere nieuwsbronnen zullen kunnen bevroeden wat het nieuws van vandaag werkelijkt betekent, want van het openingsverhaal van Bangkok Post worden krantenlezers niet veel wijzer. Koning Vajiralongkorn wil dat de nieuwe grondwet die in augustus is goedgekeurd in een referendum, wordt veranderd.
Volgens premier Prayut gaat het om drie tot vier artikelen die betrekking hebben op de macht van de koning, en dat is alles wat Prayut en dus de krant erover zegt. Het artikel beschrijft alleen in extenso de procedure, maar zegt niets over de inhoud van die veranderingen. Om de door de koning gewenste veranderingen mogelijk te maken, dient eerst de interim-grondwet te worden veranderd. Het kabinet is al akkoord, het parlement komt vrijdag in spoedzitting bijeen om die te bespreken. De drie vereiste lezingen worden er in één zitting doorheen gejast.
Omdat ik door een bevriende expat regelmatig wordt voorzien van informatie die de Thaise media niet durven publiceren, kan ik er alleen in bedekte termen over schrijven. Laat ik er dit over zeggen. Een bekend spreekwoord luidt: Als de vos de passie preekt, boer pas op je kippen (Een huichelaar is niet te vertrouwen). Wie in dit geval de boer en de vos zijn, mag u zelf bedenken.

Wijziging grondwet treft voorzitter Privy Council
12 januari – Bangkok Post licht vandaag een tipje van de sluier op van de door de koning gewenste veranderingen van de nieuwe grondwet, die in augustus in een referendum is goedgekeurd. Het artikel dat voorschrijft dat de voorzitter van de Privy Council automatisch regent pro tempore wordt, vervalt, zegt grondwetcommissie (CDC) voorzitter Meechai.
Dat betekent dat de huidige voorzitter buiten spel staat. Van Prem Tinsulanonda is bekend dat hij bepaald geen fan was van de troonsopvolging door Vajiralongkorn, dus ligt het voor de hand te veronderstellen dat de koning, alhoewel hij hem wel herbenoemd heeft, een appeltje met hem te schillen had.
Meechai is een van de tien experts die aan de grondwet gaan knutselen, nadat het parlement vrijdag de interim-grondwet heeft gewijzigd om veranderingen aan de nieuwe grondwet mogelijk te maken. De nieuwe grondwet is nog niet van kracht, want Vajiralongkorn heeft nog niet getekend en nu weten we dus waarom.
Vice-premier Wissanu heeft verklaard niet te kunnen zeggen of de verkiezingen later dit jaar doorgaan. Het enige wat premier Prayut erover zegt is dat de roadmap to democracy nog op koers is, aldus Wissanu.
Mijn prognose: de verkiezingen vinden pas in 2018 plaats, een voorspelling die de vice-voorzitter van het parlement al eerder heeft gedaan, toen nog niet eens sprake was van tussenkomst van de koning.

Grondwet: Prayut geeft de media ervan langs
13 januari – Premier Prayut maakte zich gisteren weer eens schuldig aan een van zijn beruchte woedeaanvallen op de pers. Hoe hadden de media durven schrijven dat de grondwet op verzoek van de koning wordt gewijzigd? ‘Dat is niet waar’, zei hij. Nee, de koning had gesproken met de Privy Council, niet met de regering.
Prayut gaf een fraaie demonstratie van om de hete brij heendraaien, want volgens de media had de premier dinsdag wel degelijk gezegd dat de koning gevraagd had drie tot vier artikelen in de grondwet te wijzigen.
Hoe was het volgens hem dan wel gegaan? Het Office Of His Majesty’s Principal Private Secretary had de regering een brief gestuurd met de observations van de koning en de regering had er op eigen initiatief in toegestemd de grondwet te veranderen.
Prayut’s uitval is een aanwijzing dat alle mogelijke moeite wordt gedaan de koning uit de wind te houden, maar een verklaring kan ik niet geven. Wie toegang heeft tot andere (verboden) informatiebronnen, weet hoe de vork in de steel zit.

Parlement akkoord met wijziging interim-grondwet
14 januari – Het parlement (NLA) had gisteren nog geen drie uur nodig om de interim-grondwet aan te passen, zodat de nieuwe grondwet veranderd kan worden. De grondwet wordt veranderd op verzoek van de koning, maar dat mag niet gezegd worden. De officiële verklaring luidt dat de regering besloten heeft de grondwet te wijzigen, nadat ze door het Office of His Majesty’s Principal Private Secretary is geïnformeerd over de observations van de koning over de nieuwe grondwet, die hij nog steeds niet had getekend.
Vice-premier Prawit legde in het parlement uit waarom de wijzigingen nu nodig zijn. Als de grondwet van kracht is, kan dat alleen nog na een referendum. De belangrijkste veranderingen die de regering wenst [lees: de koning, maar mondje dicht] betreffen artikel 3 en 4 over de benoeming van een regent pro tempore.
Die functie wordt niet meer automatisch uitgeoefend door de vooorzitter van de Privy Council. Wanneer de koning niet in het land is of zijn taken om wat voor redenen niet meer kan vervullen, kan hij besluiten al dan niet een regent te benoemen. Mijn verklaring daarvoor is dat de huidige voorzitter Prem Tinsulanonda uit wraak buitenspel wordt gezet, omdat hij bepaald geen vriendje is van Vajiralongkorn en hem ongeschikt achtte voor de troonsopvolging.
Er wordt nu een panel van tien leden gevormd, dat de grondwet gaat aanpassen. Voorzitter Meechai van de grondwetcommissie (CDC), die voor het panel is getipt, zegt niet te weten of de politieke roadmap naar de verkiezingen vertraging oploopt.

Woensdag 18 januari
– Meechai Ruchupan, voorzitter van de grondwetcommissie (CDC), is benoemd tot voorzitter van een ad hoc commissie van elf leden die de nieuwe grondwet, hoewel in een referendum goedgekeurd door de bevolking, gaat wijzigen.
Officieel gebeurt dat op verzoek van de regering nadat ze kennis heeft genomen van de observations van de koning [lees: op bevel van de koning die de wet nog niet had ondertekend]. De wijzigingen hebben betrekking op de rol van de regent pro tempore.
De ad hoc commissie vergaderde gisteren voor het eerst. De herziening plus bijschrijving in samut Thai, een traditioneel boek met alle grondwetten, neemt naar verwachting een maand in beslag. Meechai krijgt het druk want de CDC zelf is bezig met het opstellen van organieke wetten, die vereist zijn voor de verkiezingen.

Dinsdag 24 januari
– De commissie die is gevormd om de nieuwe grondwet aan te passen aan de wensen van de koning kan aan het werk, want ze heeft de wet, die nog steeds niet door hem was ondertekend, ontvangen. Commissievoorzitter Meechai verwacht een halve maand nodig te hebben voor de wijzigingen. Daarna gaat de grondwet via de premier terug naar de koning ter ondertekening.

Gewijzigde ontwerp-grondwet terug naar de koning
19 februari – De ontwerp-grondwet ligt weer bij de koning op tafel om er zijn zwierige [?] handtekening onder te zetten. De wet vond eerder geen genade in de ogen van de monarch (alhoewel dat niet hardop mocht worden gezegd). Dus heeft een commissie de tekst op zijn aanwijzingen aangepast. De koning heeft negentig dagen de tijd om te tekenen, dus dat moet wel lukken.
Thans werkt de grondwetcommissie aan tien organieke wetten waarvan vier vereist zijn om de verkiezingen te kunnen laten doorgaan. Het bericht noemt ook wetten over nationale hervorming en nationale strategie, wat nieuw voor mij is, want ik heb tot nu alleen nog gelezen over panels die zich over deze onderwerpen buigen.
De organieke wetten moeten binnen zes maanden klaar zijn, de andere binnen vier maanden. De verkiezingsdatum is nog niet vastgesteld. Premier Prayut kan er niets over zeggen, maar eerdere berichten spreken over uitstel tot volgend jaar.
De ontwerp-grondwet kreeg in augustus in een referendum de goedkeuring van de meeste kiezers. In januari stuurde de koning het ontwerp terug. Volgens de junta hebben de veranderingen geen betrekking op de rechten en vrijheden van de bevolking, maar alleen op het pregoratief van de koning.
Ondertussen, een uitdrukking die BP altijd gebruikt om een compleet ander onderwerp in hetzelfde bericht te introduceren, zegt vice-parlementsvoorzitter Peerasak dat de commissie ethiek bereid is de klacht te behandelen over de zeven leden die te weinig aanwezig zijn. De Association for the Protection of the Constitution heeft daarover een klacht ingediend. Hun presentie zou niet voldoen aan de eisen die in het reglement van orde worden gesteld.
NLA-voorzitter Pornpetch nam de zeven eerder in bescherming nadat de Internet Dialogue on Law Reform (iLaw) daarover al had geklaagd. Volgens het senaatssecretariaat hebben de zeven zich, zoals voorgeschreven, keurig afgemeld. Een van hen is de jongere broer van premier Prayut, die behalve parlementslid ook permanent secretaris van het ministerie van Defensie is.

Voorstel: Geen beroep voor gezagsdragers die vluchten
2 maart – Het hooggerechtshof heeft het voorstel gedaan politieke gezagsdragers die tijdens een berechting vluchten, het recht van beroep te ontnemen. Dat zou geregeld kunnen worden in een van van de tien organieke wetten waarover de grondwetcommissie (CDC) zich thans buigt.
Volgens het Hof is dit noodzakelijk omdat de nieuwe grondwet politieke gezagsdragers meer mogelijkheden voor beroep geeft in een poging aan te sluiten bij wat internationaal gebruikelijk is.
Het gaat om twee artikelen. Artikel 63 zegt dat een verdachte die niet gedetineerd is, in persoon in beroep moet gaan. Zo niet, dan wordt het beroep afgewezen. Artikel 33 zegt dat de verjaringstermijn wordt geschorst als een verdachte de benen neemt.
De CDC mag een en ander regelen. CDC-voorzitter Meechai heeft bedenkingen bij het schorsen van de verjaringstermijn. ‘Klinkt goed, maar als we te lang wachten, kunnen bewijs en getuigen verdwijnen, waardoor verdachten uiteindelijk bij gebrek aan bewijs worden vrijgesproken.’ Een mogelijke optie om dit te voorkomen, zegt hij, is berechting in absentia.

Donderdag 30 maart
– Voorzitter Meechai van de grondwetcommissie (CDC) wil nieuwe wettelijke mogelijkheden zoeken om de National Anti-Corruption Commission te verlossen van haar overbelasting. Tijdens een hearing gisteren, bijgewoond door 280 deelnemers, vroeg hij om ideeën voor de wet op de NACC, die hij het ‘hart van de grondwet’ bij de strijd tegen corruptie noemde.
In de nieuwe grondwet, die nog moet worden goedgekeurd door de koning, kan de NACC functionarissen aanwijzen voor onderzoek. Onderzoeken kunnen daardoor sneller verlopen. In de huidige praktijk worden sub-panels gevormd met in elk panel een NACC-commissaris.
NACC-voorzitter Watcharapol zegt dat sinds zijn benoeming eind 2015 vierduizend zaken zijn aangebracht waardoor de NACC thans nog 15.000 zaken moet behandelen. Geschat wordt dat die een schade hebben veroorzaakt van 300 miljard baht. Het budget van de NACC bedraagt 3 miljard baht. De NACC-wet is een van de organieke wetten die door de CDC worden opgesteld.

Koning tekent donderdag nieuwe grondwet
4 april – Bangkok Post kopt vandaag boven haar openingsartikel: King to sign charter on Thursday. Dus niet morgen, ook niet vrijdag maar de dag ertussen alsof de datum ertoe doet. Maar misschien had de koppenmaker geen inspiratie om iets beters te bedenken, dat zou kunnen.
De nog niet gekroonde koning Vajiralongkorn oftewel Rama X zet in de Ananta Samakhom Throne Hall zijn handtekening, ook al zo’n belangrijke mededeling. In die hal staat de urn van koning Bhumibolde, waar nog steeds Thai elke dag de laatste eer bewijzen, voor het overgrote deel vrouwen.
De ceremonie wordt bijgewoond door leden van de koninklijke familie, leden van de Privy Council (een adviesorgaan van de koning, waarvan de invloed volgens kenners wordt overschat), kabinetsleden, diplomaten, parlementsleden, leden van de grondwetcommissie (CDC, die maanden aan de grondwet heeft gewerkt) en nog enkele bobo’s.
De ceremonie wordt afgesloten met gongslagen, getrompetter, marsmuziek gespeeld door de Royal Guards en 21 saluutschoten. Ook tempels in het land mengen zich in deze kakofonie van geluiden met klokgelui en getrommel.
Parlementsvoorzitter Pornpetch is vol vertrouwen dat deze grondwet [ik ben de tel kwijt de hoeveelste sinds 1932, toen de absolute monarchie plaatsmaakte voor de constitutionele monarchie] gaat helpen corruptie te voorkomen en onderdrukken. Enkele organieke wetten die vereist zijn voor de grondwet, bevatten daarvoor maatregelen. Zo kunnen verdachten van corruptie worden berecht in absentia.
De ontwerp-grondwet was in augustus klaar en moest daarna op aanwijzing van de koning gewijzigd worden. Een speciale commissie boog zich daarover. In februari kreeg de koning de gewijzigde wet. Na de ondertekening heeft de CDC 240 dagen de tijd om tien organieke wetten te schrijven en het parlement heeft twee maanden de tijd om ze te beoordelen. Voor zover ik weet, zijn enkele organieke wetten al in behandeling bij het parlement.
De verkiezingen dienen 150 dagen na de vaststelling ven de vier organieke wetten, die betrekking hebben op de verkiezingen, te worden gehouden. En daarna gaat Thailand een gouden toekomst tegemoet zonder politieke gekissebis.

Regering handhaaft verbod op politieke activiteiten
5 april – De junta handhaaft haar verbod op politieke activiteiten, alhoewel de koning de nieuwe grondwet morgen tekent. ‘Wacht alsjeblieft tot de dingen ordelijk zijn. Er is nog een jaar te gaan voor de verkiezingen worden gehouden’, zegt vice-premier Wissanu.
Premier Prayut zegt dat de road map naar de verkiezingen, zoals vastgelegd in de grondwet, onveranderd van kracht blijft (zie bijgaand kader). Hij noemt de ondertekening dag 1 van de road map. ‘Het opstellen van de organieke wetten [vereist ter uitwerking van de grondwet] gaat volgens het oorspronkelijke tijdschema door.’
Gevraagd naar zijn reactie op berichten dat leden van het parlement en de nationale hervormingsraad ontslag willen nemen om aan de verkiezingen te kunnen deelnemen, zei Prayut daar geen bezwaar tegen te hebben. Maar ze moeten binnen 90 dagen nadat de grondwet van kracht is, aftreden.
Naar verwachting gaat Thailand op zijn laatst in oktober volgend jaar naar de stembus, maar dat hangt af van de goedkeuring door het parlement van de vier organieke wetten, die minimaal vereist zijn voor de verkiezingen. [In totaal zijn tien organieke wetten in voorbereiding] De grondwetcommissie heeft al de laatste hand gelegd aan twee: een over de Kiesraad en de andere over politieke partijen. Ze worden op 18 april aan het parlement aangeboden.

Koning tekent nieuwe grondwet
7 april – Zijne Majesteit koning Maha Vajiralongkorn Bodindradebayavarangkun heeft donderdagmiddag om elf minuten over drie zijn handtekening gezet onder de 20e grondwet. Aan de grondwet die een eind moet maken aan de chronische politieke conflicten, is maanden gewerkt door een commissie (CDC), die zich nu buigt over tien organieke wetten, zodat eind 2018 op zijn laatst verkiezingen kunnen worden gehouden.
De ceremonie, in 50 jaar niet vertoond, werd bijgewoond door leden van de koninklijke familie, kabinetsleden, leden van de Privy Council, diplomaten, parlementsleden, de presidenten van het hooggerechtshof, leden van onafhankelijke organisaties en hoge ambtenaren.
Na de ondertekening speelde de Royal Guards band marsmuziek, klonken gongslagen en getrompetter en vuurden de strijdkrachten 21 saluutschoten af. In het hele land luidden tempels klokken, sloegen op drums en reciteerden monniken gebeden. (Bron: website Bangkok Post, 6 april)

Update krant: Nog meer grondwet
7 april – Bangkok Post trekt vandaag de gehele voorpagina uit voor de ondertekening van de nieuwe grondwet. Het artikel is voorzien van drie foto’s van de tekenende monarch, een foto van de saluutschoten  en een kader over de tien organieke wetten.
De koning moest driemaal zijn handtekening zetten op zogeheten Samud Thai, een langwerpig boek bestaand uit samengebonden vellen papier met de handgeschreven tekst. Na ondertekening nam premier Prayut ze in ontvangst. De drie kopieën worden bewaard in het parlement, het kantoor van His Majesty’s Principal Private Secretary en het Bureau of Royal Scribe and Royal Decorations.
De laatste keer dat een zelfde ceremonie werd gehouden, was op 20 juni 1968 toen koning Bhumibol de achtste (!) grondwet tekende, dus Thailand heeft er al heel wat versleten. De eerste grondwet dateert van 1932 toen het land overging van een absolute in een constitutionele monarchie. Die werd getekend door koning Rama VII.
Het artikel gaat uitgebreid in op de roerige politieke geschiedenis van Thailand met conflicten die in de preambule van de grondwet worden toegeschreven aan machthebbers die de wet negeerden, verwikkeld waren in corruptie of machtsmisbruik en aan de bevolking geen verantwoording aflegden voor hun daden, waardoor wetshandhaving ineffectief bleek.
Verder gaat de preambule in op de totstandkoming van de nieuwe grondwet en de doelstellingen die zijn nagestreefd, zoals effectievere bestrijding van de corruptie. Het artikel besluit met een overzicht van de veranderingen die na de eerste versie op aanwijzing van de koning zijn aangebracht. Elders in de krant meer over de grondwet (zie verder).

Vrijdag 7 april
– De Democraten, Thailand’s oudste politieke partij, heeft de respectabele leeftijd van 71 jaar bereikt en dat vereiste behalve festiviteiten gisteren ook merit-making, een boeddhistisch gebruik dat ik nog steeds niet adequaat kan vertalen. De foto van partijleider Abhisit staat bij een artikel met als kop Regime urged to respect new charter. Abhisit zegt daarin zich zorgen te maken over continuering van het verbod op politieke activiteiten, maar hij denkt wel dat het verbod geleidelijk verzacht zal worden.
Firebrand (stokebrand) politicus Watana van voormalig regeringspartij Pheu Thai krijgt echter de meeste aandacht. Hij roept de regering op te stoppen met het gebruik van het draconische artikel 44 van de interim-grondwet, dat premier Prayut absoluut macht geeft als ware hij een dictator. Wanneer de nieuwe grondwet van kracht is, dient de huidige regering te fungeren als plaatshouder die voorbereidend werk doet voor de nieuwe regering. Meer weten? Lees het artikel.
– De oproep komt te laat voor het besluit van Prayut om bij de selectie van de rechters van het Constitutionele Hof en leden van een commissie, gelieerd aan de Rekenkamer, artikel 44 in te zetten. De order zou verband houden met het aflopen van zittingstermijnen voordat de wet die op hen betrekking heeft, klaar is. Die wet is in voorbereiding bij de grondwetcommissie.

NCPO: Artikel 44 blijft van kracht
8 april – Voormalig regeringspartij Pheu Thai gaat alle orders op basis van artikel 44 intrekken wanneer ze na de verkiezingen de macht overneemt van de NCPO. Maar nu blijven ze van kracht, zegt vice-premier Prawit. ‘Pheu Thai kan doen wat ze wil zolang de bevolking het acceptabel vindt.’
Ook het verbod op politieke activiteiten blijft voorlopig van kracht omdat de politieke situatie volgens hem nog niet stabiel is. Politieke partijen dringen al langer aan op opheffing en hebben hun verzoek herhaald nu de nieuwe grondwet van kracht is.
Premier Prayut zegt artikel 44 alleen in te zetten bij urgente problemen, om de nationale veiligheid te verzekeren en om nationale hervormingen te bevorderen. Voorzitter Meechai van de grondwetcommissie bevestigt dat artikel 44 gebruikt kan blijven worden, mits de orders niet in strijd zijn met de principes van de nieuwe grondwet. Annuleren, wat Pheu Thai wil, of wijziging van de orders genomen genomen op basis van het artikel, kan alleen door een wetswijzing, zegt Meechai.

Inspraak geen belemmering voor organieke wetten
9 april – De in de nieuwe grondwet voorgeschreven inspraak bij wetgeving, vormt geen belemmering bij het opstellen van de organieke wetten, die vereist zijn voor de verkiezingen. Udom Mathamarit, lid van de grondwetcommissie (CDC) die de wetten opstelt, zegt dit in reactie op zorgen [van wie?] dat de inspraak mogelijk tot onrust leidt en botsende meningen.
Meningsverschillen zijn geen probleem, zegt hij, omdat de mensen nationale en gemeenschappelijke belangen hebben. ‘Er zijn veel meningsverschillen geweest over de nieuwe grondwet en de organieke wetten, maar uiteindelijk willen we allemaal dat het land vooruit gaat.’
Na Songkran levert de CDC twee organieke wetten in bij het parlement: een over de Kiesraad en de andere over politieke partijen. De CDC moet tien organieke wetten opstellen, waarvan vier minimaal vereist zijn voor de verkiezingen, die gepland zijn voor eind 2018.
Het kabinetssecretariaat heeft naar alle overheidsdiensten een brief gestuurd met richtlijnen, die gevolgd moeten worden om te voldoen aan het nieuwe inspraakartikel van de grondwet. Een dienst die een wet wil voorstellen, krijgt 50 dagen de tijd om meningen van de bevolking te verzamelen. Ze dient voor ‘mechanismen’ te zorgen zodat de bevolking ideeën kan delen, waaronder de eigen website of de website www.lawamendment.go.th. De ideeën dienen tezamen met de voorgestelde wet bij het kabinetssecretariaat te worden ingeleverd.

Heeft Thailand twee grondwetten?
11 april – Het draconische artikel 44 [van de interim-grondwet] dat premier Prayut als hoofd van de NCPO (junta) onbeperkte bevoegdheden geeft, blijft van kracht. Enkele op basis van het artikel uitgevaardigde orders kunnen eventueel tot wet verheven worden, zegt vice-premier Wissanu.
Critici menen dat daardoor een ‘two-charter state’ wordt gecreëerd, nu de koning de nieuwe grondwet heeft goedgekeurd. Enkele diensten en politici hebben gevraagd het artikel en het verbod op politieke activiteiten in te trekken. Maar dat doet de regering niet.
Wissanu en Prayut beloven dat het artikel alleen wordt gebruikt ‘indien noodzakelijk’ en dat het rechtssysteem niet wordt ondermijnd. Het wordt gereserveerd voor urgente maatregelen en wordt niet te pas en te onpas gebruikt, aldus de premier. Hij noemt, aldus Wissanu, het wegnemen van bureaucratische obstakels die de handel en bijvoorbeeld kwesties als de illegale visserij hinderen.
Volgens Wissanu is dit jaar veel minder gebruik gemaakt van het artikel dan na mei 2014 toen het leger de macht overnam. De regering overweegt enkele orders in te trekken, maar welke wil Wissanu niet zeggen.
Hoogleraar politicologie Pornsan van de Chulalongkorn universiteit legt uit dat de regering [lees: de junta] de macht wil behouden totdat een nieuwe regering aantreedt. Hij vindt dat niet juist. Technisch behoort artikel 44 bij de vorige (interim) grondwet. ‘De NCPO dient niet vast te houden aan haar verregaande bevoegdheden nu de nieuwe grondwet van kracht is.’ Hij waarschuwt dat de internationale gemeenschap scherp in de gaten houdt of en wanneer het land terugkeert naar democratie.

Kiesraad: Hef verbod op politieke activiteiten op
11 april – De Kiesraad heeft zich aangesloten bij het koor van mensen die vinden dat het verbod op politieke activiteiten kan worden opgeheven nu de nieuwe grondwet van kracht is. Voorzitter Somchai meent niettemin dat de politieke partijen, ondanks handhaving van het verbod, voldoende tijd hebben om zich voor te bereiden op de verkiezingen.
Somchai reageert op een uitspraak van voormalig regeringspartij Pheu Thai die een beroep heeft gedaan op de regering om tempo te maken zodat de verkiezingen tijdig d.w.z. begin volgend jaar kunnen plaatsvinden. Ze vraagt ook alle orders die in strijd zijn met de grondwet, in te trekken.
NCPO-woordvoerder Piyapong deed gisteren een beroep op partijen om geduld te betrachten. ‘De politieke ban is nog steeds nodig omdat de orde nog niet volledig is hersteld. Alhoewel de totale situatie rustig is, zijn er mensen met kwade bedoelingen die proberen onrust te stoken.’
Adviseur Panithan van vice-premier Prawit meent dat de politieke ban van kracht blijft gezien ‘recente gebeurtenissen’, zoals de wapenvondst in Pathum Thani (zie het bericht van 19 maart: Grote wapenvoorraad gevonden; roodhemden verdacht). Hij zegt dat de wapens verband houden met een politieke groep, waarvan hard core roodhemdleider Kotee deel uitmaakt.

Leger: Art. 44 essentieel voor veiligheid
12 april – Nog meer artikel 44, dat premier Prayut absolute macht verleent, maar nu iets geheel anders. Het dient in werking te blijven vanwege de veiligheid, de openbare orde tijdens de crematie van koning Bhumibol en de kroning van Vajiralongkorn. Legercommandant en secretaris-generaal van de NCPO (junta) Chalermchai zei gisteren dat het artikel ‘een essentieel instrument is om de veiligheid te handhaven’.
Artikel 44 verwijst naar de interim-grondwet die na de coup van kracht werd. Die grondwet geldt niet meer, want is vervangen door een nieuwe grondwet, waaronder koning Vajiralongkorn vrijdag zijn handtekening heeft gezet. Het artikel kan echter van kracht blijven dankzij artikel 265 van de nieuwe grondwet. Critici vinden dat het handhaven van het artikel neerkomt op continuering van de interim-grondwet, wat zich politiek en juridisch tegen de regering kan keren.
Volgens Chalermchai is de veiligheidssituatie redelijk stabiel, alhoewel anti-regerings elementen nog steeds ‘problemen veroorzaken’. De regering heeft het artikel ook nodig in verband met de crematie, die eind oktober wordt verwacht, en de kroning waarvoor nog geen datum is vastgesteld. Maar premier Prayut heeft duidelijk gemaakt dat hij het artikel alleen inzet ‘indien nodig’, aldus de legercommandant. Prayut heeft zich voorgenomen dit jaar alle belangrijke regeringstaken uit te voeren die nog niet zijn afgerond. ‘We hebben tijd nodig.’
Vice-premier Wissanu zei onlangs dat Prayut het artikel alleen gebruikt om bureaucratische obstakels te verwijderen, die de handel  en bijvoorbeeld de strijd tegen de illegale visserij hinderen.
Opheffing van het verbod op politieke activiteiten zit er nog niet in, zegt Prayut desgevraagd. Pas wanneer de organieke wetten over de verkiezingen en de Kiesraad klaar zijn, kan het verbod worden opgeheven zodat politieke partijen bijeenkomsten kunnen houden en stemmen kunnen werven.

‘Prayut, hou je aan je woord’
14 april – Prominente politici hebben gisteren premier Prayut lof toegezwaaid door zijn belofte de democratie in het land te herstellen. Ze dringen er bij hem op aan zich aan zijn woord te houden dat volgend jaar verkiezingen plaatsvinden. Prayut zei woensdag dat enkele organieke wetten, die voor de verkiezingen vereist zijn, op tijd klaarkomen.
De premier doelde op de organieke wet op politieke partijen en op de Kiesraad. Wanneer die wetten van kracht zijn, kan de bevolking naar de stembus. Adjunct-partijleider Nipit (Democraten) zegt dat het door Prayut aangegeven tijdpad ingekort kan worden als iedereen een tandje bijzet.
Een andere Democratisch adjunct-partijleider verwacht dat de premier niet op zijn belofte terugkomt. Hij roept de regering op aan te geven wat haar prioriteiten zijn en zich te concentreren op belangrijke zaken zoals het uitbannen van de corruptie.
Partijleider Abhisit (ook Democraten) riep gisteren de bevolking op nieuwe ‘mechanismen’ die in de nieuwe grondwet zijn opgenomen, goed in de gaten te houden. Dat geldt bijvoorbeeld voor de Senaat die in haar geheel door de junta benoemd wordt, waardoor het leger een stevige vinger in ’s lands bestuur houdt. Abhisit meent dat controle door de bevolking kan helpen machtsmisbruik te voorkomen. ‘De Senatoren dienen het besluit [?] van de bevolking te respecteren.’

Zondag 16 april
– Voorzitter Meechai van de grondwetcommissie verdedigt het doorgaand gebruik van het draconische artikel 44 van de interim-grondwet dat dankzij artikel 265 van de nieuwe grondwet van kracht kan blijven. De regering moet de volledige macht hebben om het land te besturen, zegt hij, zodat ze moeilijke kwesties kan aanpakken in de aanloop naar de verkiezingen, die volgend jaar worden gehouden. Hij doelt met name op lastige kwesties die een normaal landsbestuur moeilijk kan oplossen [geen details].
Meechai reageert op oproepen van enkele politici die een lans hebben gebroken voor afschaffing van het artikel, omdat de nieuwe grondwet nu van kracht is. Het artikel beperkt de vrijheid van mensen, zeggen ze.
De junta heeft nog 18 maanden de tijd om haar heilzame werk te verrichten. Meechai noemt het belangrijk een regering te hebben die snelle beslissingen kan nemen [dankzij artikel 44]. Over de hervormingsplannen van de regering zei hij dat hervormingen bij de politie binnen een jaar afgerond moeten zijn en onderwijshervormingen de taak zijn van de volgende regering. [Ik meen eerder gelezen te hebben dat de junta haar vingers niet wilde branden aan politiehervormingen.]

Dinsdag 18 april
– Volgens mij is het oud nieuws, want ik las het al eerder, maar goed: laat ik het maar vermelden. De politieke partijen zijn verdeeld over de organieke wet op politieke partijen, die in elkaar is geknutseld door de grondwetcommissie (CDC). Die wet zou kleine partijen bij de verkiezingen bevoordelen.
Wanlop Tangkhananurak, parlementslid en woordvoerder van de parlementscommissie die de wet gaat bestuderen, zei dat gisteren na een bijeenkomst met politieke partijen. Vandaag levert de CDC het wetsvoorstel plus de organieke wet op de Kiesraad in bij het parlement, maar details zijn al eerder bekend gemaakt.
De partijen hebben nog meer bezwaren, zoals een verplicht lidmaatschapsgeld van 100 baht voor partijleden, maar dat is allemaal voer voor politieke fijnproevers [lees: zeurpieten]. Kleine partijen hebben moeite met de eis dat ze binnen vier jaar 10.000 leden moeten inschrijven.

Donderdag 20 april
– Hoera, een nieuwe commissie want in Thailand zijn ze gek op commissies en het liefst met een lange naam. Deze commissie, die gisteren haar eerste vergadering hield, heet: Committee for the development of political parties and national reforms under the constitution.
De commissie, een initiatief van Kiesraad-voorzitter Supachai, vatte de koe direct bij de horens door bezwaar te maken tegen het verplichte lidmaatschapsgeld van 100 baht voor leden van politieke partijen. Die eis is vastgelegd in de organieke wet op politieke partijen, die gisteren door de grondwetcommissie is ingeleverd bij het parlement.

Donderdag 4 mei
– Een tikkende tijdbom voor het Constitutionele Hof: zo noemt NHRC-voorzitter What Tingsamitr de vage bewoordingen in de nieuwe grondwet die de totstandkoming van nieuwe wetten kunnen hinderen.
Op een seminar gisteren ter gelegenheid van het 9-jarig bestaan van het Hof zei hij dat sommige artikelen onduidelijk zijn en nadere interpretatie behoeven. What doelde met name op de artikelen die betrekking hebben op daden die ongrondwettelijk zijn en het indienen van klachten tegen die daden.
Anderzijds maakt de nieuwe grondwet het volgens What gemakkelijker voor politieke gezagsdragers om in beroep te gaan wanneer ze vervolgd worden wegens machtsmisbruik door de afdeling voor Political Office-Holders van het hooggerechtshof. Voorheen kon dat alleen bij nieuw bewijs.

Woensdag 31 mei
– Het parlement buigt zich vrijdag in eerste termijn over een organieke wet op berechting van politieke gezagsdragers en corruptie. Een belangrijk element daarvan is dat ze in absentia berecht kunnen worden om te voorkomen dat ze in het buitenland wachten op het verlopen van de verjaringstermijn.
De wet introduceert ook een zogeheten inquisitorial systeem waarin rechters actief worden betrokken bij de zittingen en zelf ook vragen kunnen stellen. Voorzitter Meechai van de grondwetcommissie zegt dat in andere rechtbanken advocaten de getuigen ondervragen en de rechters luisteren. Zodra de wet van kracht is, kunnen bestaande zaken die geschorst zijn wegens de afwezigheid van de verdachte, worden hervat.

Actievoerders hekelen ongelijke financiering gezondheidszorg
5 februari – Actievoerders op het gebied van gezondheidszorg roepen de regering op een eind te maken aan de ongelijkheid in de medische behandeling van patiënten die verzekerd middels een van de drie ziektekostenverzekeringen. Ze vragen de volksverzekering UHC (Universal Healthcare Coverage) niet langer te beschouwen als fiscale last en de kosten van gezondheidszorg in particuliere ziekenhuizen te reguleren. Die oproep werd gisteren gedaan tijdens een seminar over hervormingen van de gezondheidszorg.
Het budget voor de medische behandeling van ambtenaren bedraagt nu 14.000 baht per persoon, terwijl voor degenen die zijn verzekerd via het Social Security Fund (voor werknemers van bedrijven) en de UHC respectievelijk slechts 5.400 en 3.000 baht per verzekerde beschikbaar is. Dat betekent dat ze een beperkter behandeling krijgen en goedkopere medicijnen, zegt actievoerder Suntree Sengking.
De vijf tot zes miljoen ambtenaren ontvangen jaarlijks 6 tot 7 miljard baht, de tien miljoen SSF verzekerden 2 tot 3 miljard baht en de vijftig miljoen UHC-verzekerden 10 tot 20 miljard baht. Suntraa zegt: ‘Wanneer de regering de vergoeding voor ambtenaren naar 7.000 baht per verzekerde brengt, kan er meer geld naar het SSF en de UHC. Ik zeg niet dat elke groep hetzelfde moet krijgen, maar ik vind dat de kloof tussen deze groepen kleiner gemaakt moet worden.’
Over de fiscale last zei ze dat van het nationale budget van 2 tot 3 biljoen baht per jaar voor de gezondheidszorg 260 miljard baht rechtstreeks naar openbare gezondheidszorg gaat wat minder is dan 17 procent van het bruto binnenlands product. Het budget voor het UHC is slechts 4 procent van het BBP. ‘Dat is niet eens veel.’
Secretaris-generaal Saree van de Foundation for Consumers signaleerde dat particuliere ziekenhuizen op dezelfde wijze opereren als bedrijven en dat de regering niet in staat is de kosten van gezondheidszorg in deze ziekenhuizen te reguleren. ‘Ze trekken middelen weg uit de openbate gezondheidzorg dus dienen gereguleerd te worden.’

12 april 2019
• Hof van Beroep handhaaft vrijspraak voor actievoerders tegen grondwet referendum in 2016