Dit leest geen hond

‘Hond bijt man, man bijt hond’ in 387 hilarische,

ontroerende en gruwelijke krantenberichten

Ten geleide

Man bijt hond is een bekende uitdrukking, sinds de Vlaamse BRT en NCRV het gelijknamige televisieprogramma uitzenden. Wat de meeste mensen niet weten, is dat deze uitdrukking al veel ouder is. De titel is ontleend aan een uitspraak, die ruim honderd jaar geleden werd gedaan. Om precies te zijn in 1882 door redacteuren van de Sun. Die krant, in 1833 in New York opgericht onder het toepasselijke motto ‘Hij schijnt voor iedereen’, specialiseerde zich in verslaggeving over moorden, verkrachtingen, brandstichtingen en vreemde voorvallen.

Voluit luidt de uitdrukking: ‘Als een hond een man bijt, is dat geen nieuws; maar als een man een hond bijt, is dat nieuws.’ Ze verwijst naar een van de criteria die journalisten (vaak onbewust) hanteren bij de vraag of een gebeurtenis nieuwswaardig is. Dus zul je in de krant niet het bericht tegenkomen dat de meeste mensen na het werk veilig thuis zijn gekomen, geen verkeersongeluk hebben gehad of niet beroofd zijn; wel lezen we over verkeersongelukken, berovingen, kortom alles wat (gelukkig nog) abnormaal is.

Nu klopt het niet helemaal dat ‘hond bijt man’ nooit nieuws is. Het hangt er maar vanaf wie de gebeten persoon is. Als een klein kind wordt gebeten of een BN’er zullen heel wat kranten daaraan aandacht besteden. Leidt de beet tot een ernstige verminking of is hij zelfs dodelijk, dan is dat zeker nieuws. En zetten beruchte hondenrassen, zoals de mastino napoletano en pitbull, hun tanden ergens in; reken maar dat iedere journalist zijn blocnote tevoorschijn haalt.

Maar ‘man bijt hond’ is natuurlijk altijd nieuws. Het maakt niet uit wie de man of de hond is; een man die zijn tanden in een hond zet, is dermate abnormaal dat hij in alle gevallen goed is voor een berichtje in de krant. En er wordt heel wat afgebeten in de wereld. Niet alleen door mannen, ook door vrouwen en andere dieren. Honden worden ook ernstig mishandeld; zelfs vermoord. Voorts kunnen ze burenruzies veroorzaken, hun geblaf irriteert en torenhoog op de irritatieladder van tal van lokale enquêtes staan hun uitwerpselen.

Aan de andere kant: honden heten niet voor niets ‘huisvriend’ of ‘trouwe viervoeter’. Ze geleiden blinden, bewaken huis en haard, doen dienst als sledehond en helpen herders de kudde in het gareel te houden. Soms verrichten ze zelfs heldhaftige daden. De Sint Bernhardhond is in sneeuwgebieden weliswaar met pensioen; honden helpen de douane bij het opsporen van drugs en sigaretten: dat is bij grote vondsten altijd nog goed voor een berichtje in de krant. En de politiehond verricht nuttige diensten bij het aanhouden van agressieve personen.

Kortom, de hond is hot in de media: als held, slachtoffer en dader. Dit boekje bevat het resultaat van een verzamelwoede, die begon toen ik docent werd aan de School voor Journalistiek in Utrecht. Ik ben niet verbeten op zoek gegaan naar hond- en bijtberichten, maar heb alleen uitgeknipt wat ik toevallig tegenkwam – verzamelgegrom is dus een beter woord dan verzamelwoede. De vraag waar mijn fascinatie voor dit soort berichten vandaan komt, lijkt me voer voor psychologen. Ik wil wel al een tipje van de sluier oplichten: volgens de Chinese dierenriem ben ik een hond.

Ten slotte: de wereld moge geteisterd worden door natuurrampen, oorlogen, politiek gekrakeel en andere ellende; onze huisvriend neemt tussen al dit belangrijke nieuws in de media een prominente plaats in. De opgenomen berichten spreken boekdelen: geniet of gruw ervan.

Vlaardingen, Jaar van de Hond (begonnen op 29 januari 2006).

Dick van der Lugt

Naschrift
Het boekje, waarvan hierboven sprake is, is niet meer verkrijgbaar, de tekst is uiteraard nog wel beschikbaar. Ik plaats hier elke dag 1 hoofdstukje, dus over 34 dagen is de tekst compleet. Helaas ontbreken de illustraties, maar ik zoek er wel nieuwe bij.

INHOUD
1 Beroemde honden
2 Heldhaftige honden
3 Hondenliefde
4 Meer hondenliefde
5 Nog meer hondenliefde
6 Precies zijn baasje
7 De hond op vakantie
8 De zieke hond
9 De Brit en zijn hond
10 De brave hond
11 De neus van de hond
12 EHBO voor honden
13 Hond in de goot
14 Blaffende honden
15 De gebeten hond
16 De dode hond
17 De bijtende hond
18 Een gevaarlijke hond
19 Nog een gevaarlijke hond
20 Eigen hond
21 Waar bijten ze?
22 Variaties op bijten
23 Effect van de beet
24 Dodelijke beten
25 Buitenlandse hond
26 Andere dieren
27 Ook mensen bijten
28 De hond als melkkoe
29 De hond en de pot
30 De hond in de taal
31 Ruzie om de hond
32 De strijd tegen de hond|
33 De ideale hond
34 Het ultieme bericht

1 Beroemde honden

Potentaat met hond herenigd
Hond Rico snapt 200 woorden
Presidentiële hond terecht
De Roy mag hond Paco niet meer zien
Kunst: hokken voor Kenneth en Carla
Hond leerde Hitlergroet
Treuren om marinehond
Inspectiedienst wil Flappie weghalen bij adoptiehond
Spotty is ingeslapen, het Witte Huis rouwt

Niet elke hond leidt een hondenleven. Wanneer hij een beroemde baas aan de haak slaat (of slaat de baas hem aan de haak?), wedden dat hij in een gespreid bedje terecht komt. En ooit het nieuws haalt. Spotty heeft zo’n beroemde baas. Of beter gezegd: had, want Spotty is niet meer. Een reeks beroertes maakte een eind aan zijn idyllisch bestaan als ‘First Dog’ in het Witte Huis. Op advies van de dierenarts lieten George en Laura Bush hem in februari 2002 inslapen. Er kwam zelfs een officiële verklaring van het Witte Huis. ‘Ze zal worden gemist’, liet de presidentiële woordvoerder weten.

Spotty maakte heel wat mee in zijn bijna vijftienjarige leven. Zo was hij getuige van het zogeheten ‘pretzel-incident’. Wat gebeurde er toen? De president keek naar een sportwedstrijd op tv, verslikte zich in een zoute krakeling en viel flauw. Hij klapte met zijn gezicht op de grond en toen hij bijkwam, keek hij niet tegen de gezichten van agenten van de Geheime Dienst aan. Nee, zijn trouwe viervoeter keek hem trouwhartig aan. Aldus Mr. President himself en dat is toch een onverdachte bron voor deze ontroerende anekdote. En welke hond kan prat gaan op een eigen internetsite? Nou ja, site, een eigen pagina op de internetsite van het Witte Huis. Om jaloers op te worden.

Paco is ook al zo’n beroemde hond. Maar helaas: hij mag zijn baasje niet meer zien. Edwin de Roy van Zuydewijn stapte zelfs naar de rechter om na zijn scheiding van prinses Margarita een omgangsregeling met zijn ‘trouwe viervoeter’ af te dwingen. Jammer voor hem, maar de rechter oordeelde anders. Op Paco’s stamboom staat de prinses als eigenaar vermeld en zij telde ook de tweeduizend euro neer, die het beest kostte, luidde de magistratelijke overwegingen. Leidt De Roy nu een honds bestaan? We weten het niet. Wel meldde de krant dat een anonieme vrouw hem na de teleurstellende rechtbankuitspraak gratis een Rhodesian Ridgeback-pup aanbood.

En dan is er nog Adolf, ook al beroemd, of moeten we schrijven berucht? De zwarte herdershond leerde van zijn baas, Roland T. (54) uit Berlijn, de hitlergroet door zittend zijn rechterpoot stijf omhoog te heffen. Of hij de bijbehorende kreet ‘Heil Hitler’ gromde, vermeldt het bericht niet. De man werd geverbaliseerd, de hond ontsprong de dans.

Of de Duitse border collie Rico uniek is of een opschepper: wie zal het zeggen? Drie onderzoekers van het Max Planck Institut in Leipzig rapporteerden in 2004 dat de hond tweehonderd woorden snapt, zoals Banane, BigMac, Frau Seibert, Weihnachtsmann, Hund, Kamel; en ook in staat is zeer snel een nieuw woord te leren. Dat schreven ze in het uiterst prestigieuze wetenschappelijke blad Science. Volgens hen waren tot dan toe uit wetenschappelijke literatuur alleen honden bekend die drie of vier woorden kenden.

‘Met stomheid geslagen’ las Charlotte Mutsaert uit Vitry-Lach‚ in Frankrijk het bericht daarover in NRC Handelsblad. In een ingezonden brief schreef ze: ‘Er zijn miljoenen honden zoals Rico. Alle honden waarmee ik geleefd heb, beschikten al na vijf jaar over een vocabulaire van paar honderd woorden, adressen en eigennamen incluis. Zelfs gefluisterd werden deze woorden dadelijk begrepen. Ik heb er hele lijsten van gemaakt.’ Haar hond is zelfs tweetalig. ‘Liep hij eerst alleen bij het woord dierenarts hard weg, nu maakt hij zich ook al bij het woord vétérinaire ijlings uit de voeten.’ Verstandig beestje. (15 april 2015)

2 Heldhaftige honden

Hond vindt rover in bosjes
Politiehond helpt agenten
Honden redden vondeling
Hond redt kind van wisse dood
Hond redt vrouw van beroving
Blaffende rottweiler redt gezin uit Ermelo
Politiehond Sjors speurt buit op
Dog saves newborn baby’s life
Dog attracks more takers
Hondenbezitter helpt dieven te vangen
Arrestatiehonden
Stille hond versterkt politie
Arrestatieteam zet politiehond Stress in
Diensthond pakt inbreker
Politiehond pakt inbrekers

Honden vervullen soms een heldenrol. Ze zouden daarvoor eigenlijk geridderd moeten worden, zoals de Britten een speciale onderscheiding kennen voor dieren, die in oorlogen het leven lieten. Maar de jaarlijkse lintjesregen daalt in Nederland nooit neer op dieren en andere buitenlandse voorbeelden van geridderde dieren zijn we ook nooit tegengekomen in de krant. Gelukkig trekt onze hond zich er niets van aan en verricht hij zo nu en dan toch een heldendaad.

In het Zuid-Indiase dorpje Chinnakalapet redde de hond van de familie op 26 december 2004 de oudste zoon van de dood. Toen de tsunami het dorp dreigde weg te spoelen, kon de moeder van het gezin nog net haar jongste kinderen grijpen en vluchten. Haar derde kind vluchtte het huis in. De hond ging hem achterna, pakte hem bij zijn kraag, sleepte hem het huis uit en rende met hem een heuvel op, waar de moeder op dat moment al was aangekomen.

Een pasgeboren jongetje werd in Boekarest gered door drie zwerfhonden. De baby was door de moeder in een park te vondeling gelegd. De honden hielden het arme wurm met hun lichamen warm. Leidt geblaf soms tot burenruzies, in dit geval was het zijn redding. Door te blaffen trokken de honden de aandacht van een politiepatrouille. De agenten brachten de vondeling ijlings naar het ziekenhuis. Een van hen adopteerde het kind en doopte hem Constantinescu, naar de president van Roemenië, Emil Constantinescu.

Een nog merkwaardiger redding vond plaats in Taipei (Taiwan). De alleenstaande moeder Huang schonk in het toilet het leven aan een jongetje, vijf dagen voordat ze was uitgerekend. Ze zag zelfs nog kans zelf met een schaartje de navelstreng door te knippen, maar viel daarna flauw. Haar trouwe hond, een husky-teefje met de toepasselijke naam Baby, trok het kind aan een been uit het toilet en voorkwam zo dat het zou verdrinken. De vrouw kwam weer bij haar positieven, toen het jongetje begon te huilen, omdat de hond zijn gezicht schoon likte.

De Taiwanese redding kreeg trouwens nog een staartje. Als gevolg van financiële moeilijkheden bood de vrouw zowel haar kind als de negen maanden oude husky ter adoptie aan. Meer dan tweehonderd Taiwanezen reageerden, aldus de directeur van de Huichi Charity Foundation. Niet om het kind een liefdevolle toekomst te geven, maar… de hond.

Een minder spectaculaire, maar voor het slachtoffer niet minder bevredigende redding vond plaats in Vlaardingen. De hond van een 73-jarige vrouw verijdelde daar een ‘laffe poging tot beroving’, zoals de krant het formuleerde. Toen de vrouw het beestje uitliet, passeerden twee jongens op de fiets haar. De passagier gaf een harde klap tegen haar schouder, waardoor ze haar evenwicht verloor en viel. Maar het lukte ze niet de vrouw haar handtas afhandig te maken: de hond stak er een stokje voor en de overvallers kozen schielijk het hazenpad. (16 april 2015)

3 Hondenliefde

Enquête: Ook Britten geven meer om hun hond dan om hun partner
Liever samen met de hond
Seks met honden in dierenasiel ‘uit liefde’
‘Dierenseks’ grap van Nieuwe Revu
Hondenmand?
Hond los
Glossy voor liefhebbers kleine viervoeter
Lief maar niet onschuldig
Kind kan hond beter niet aanraken

Van wie houdt een hondenbaasje of -bazinnetje meer: van zijn/haar hond of partner? Twee onderzoeken toonden zonneklaar aan: de partners van Duitse en Britse hondenbezitters komen op de tweede plaats. In Engeland ontdekte Dogs Today dat 84 procent van de ondervraagde hondenbezitters liever een warme kus drukken op het pootje van hun huisdier dan dat ze hun partner zoenen – waarbij we er maar vanuit gaan dat de partnerzoen niet op de voeten belandt. Het blad kwam verder te weten dat bijna driekwart van de ondervraagden wel eens van zijn of haar werk heeft verzuimd omdat het dier ziek was. Een vijfde zei dat hun hond vaker naar een trimsalon gaat dan zijzelf naar de kapper of de schoonheidsspecialiste.

Dat is allemaal nog vrij onschuldig, maar wat te denken van die man in Cambodja, die zich liet scheiden omdat hij meer van zijn hond hield dan van zijn vrouw? De man was pas getrouwd en werd door zijn vrouw met de hond in bed betrapt. De 24-jarige man en de 2-jarige bastaard teef lagen innig verstrengeld. Dat beviel zijn vrouw niet (ze zal gedacht hebben: de honden lusten er geen brood van), waarna de man ijlings bij zijn moeder introk. Tja, het blijft je kind nietwaar?

Of het tot de daad kwam, vermeldt het krantenbericht niet; dat gebeurde wel in het Belgische Genk. Een 38-jarige man werkte daar als vrijwilliger in een dierenasiel. Hij wilde, aldus zijn eigen verklaring, de honden een pretje gunnen. Dus liet hij regelmatig zijn broek zakken enzovoort. Volgens hem namen de dieren zelf ook wel eens het initiatief. De man liep tegen de lamp omdat hij foto’s van zichzelf, terwijl hij seks had met de huisdieren, op internet had gezet.

Nieuwe Revu moet een vooruitziende blik hebben gehad, want zo’n zeven jaar eerder organiseerde het blad in Nieuwspoort een persconferentie van de actiegroep ‘Dierenliefde Okee, Dierenporno nee!’. Veel media berichtten over de actiegroep… van ingehuurde acteurs. Want het was een grap, waarmee het blad wilde aantonen hoe gemakkelijk nieuws gemaakt kan worden en hoe klakkeloos media een ongeloofwaardige boodschap overnemen.

Maar seks met honden als uiting van dierenliefde is – mogen we hopen – een grote uitzondering. Wie van zijn hond houdt, heeft tal van andere, onschuldiger mogelijkheden om dat te tonen. Bijvoorbeeld door een hondenmand van Lord Lou te kopen. Hoewel hondenmand? Je kunt beter spreken van een hondenmeubel. Er zijn verschillende modellen: van klassiek tot eigentijds modern, in prijs variërend van 139 tot 359 euro.

Een andere mogelijkheid is om eens een stevige wandeling met de hond te maken. De ANWB heeft een speciaal boekje met tochten tussen de twee en twintig kilometer, waarop je je hond los kunt laten lopen. En mocht je willen weten welke tocht het best bij je hond past: raadpleeg de hondenhoroscoop. Te vinden in het lifestylemagazine DoggyMag ‘voor liefhebbers van kleine honden’, dat in juni 2005 werd gelanceerd.

Ten slotte nog een waarschuwing: overdrijf uw dierenliefde niet. Zelfs het aaien van de hond is niet zo onschuldig als het lijkt. In de vacht van een hond zitten vaak larven van de spoelworm, die kunnen overspringen naar de mens. Vooral kinderen moeten oppassen omdat hun afweer nog niet optimaal is. De larven kunnen organen beschadigen en in het ergste geval kan een kind er blind van worden. (17 april 2015)

4 Meer hondenliefde

Gezegende viervoeters
Alles over de geboorte bij de hond
Eindelijk kans op een normaal hondenleven
Niet bezuinigd op huisdieren
De humanisering van hond en kat
Daar kijkt een hond naar
Een beetje stadshond wil luxe en lifestyle
Hip met hondje onder je oksel
Nagellak en stresspil voor hond en kat
Honden mogen gratis naar de bios
Kogelvrij vest nu ook voor honden
Prachthonden gezocht bij show
Keeping your dog healthy
Carnaval: feestelijke hond
Als de hondenkleding maar niet knelt
‘Een warm bubbelbad is goed voor honden’
Neem een hond
Verkiezing leukste hond

Een rood truitje met witte stippen, een bijpassend lakjasje en accessoires (halsband, lijn en draagtas) voor het teefje; een stoere grijze sweater met voetbalprint, een jasje met geruite voering en een zwarte halsband met studs voor de reu. Het ging om een eenmalig grapje: deze hondengarderobe die in 2004 te koop was bij H&M. Maar het is allang geen grap meer. Wie zijn hond wil uitdossen, heeft (maar niet bij H&M) de keus uit een ruim assortiment aan schoentjes, brillen, truitjes, jasjes en regendekjes. Zelfs reddingsvesten en kogelvrije vesten zijn leverbaar in hondenmaten. En handig bij uitstapjes en vakanties: de honden ehbo-set voor op reis.

In Amerika, ja waar anders, kan het nog gekker. Tinkerbell van jetsetter Paris Hilton draagt een met parels bezet jasje, Leonardo DiCaprio sleept zijn poedel rond in een peperdure Louis Vuitton Sac Chien en Elizabeth Taylor vervoert haar hond in een Hermès Doggie Bag van 1500 dollar.

Gucci heeft een complete hondenlijn, in Waskemeer staat een overdekt en verwarmd zwembad voor honden en in Albuquerque mochten honden gratis naar de bioscoop voor het Dog Film Festival.

Ook in Washington hoeven honden zich niet vervelen. Er worden evenementen georganiseerd als honden-halloween, hondenhonkbal en honden paaseieren jacht.

Voor werkende baasjes is er de hondenuitlater (20 dollar per uur) en het hondendagverblijf (500 dollar per maand). Bij City Dogs krijgt de hond zelfs een opleiding. Dit hondendagverblijf heeft een ‘kindergarten’, een ‘elementary’ en een ‘middle school’.

Het zal wel toeval zijn, maar Vara tv-magazine vroeg zich een half jaar na het Dog Film Festival af: kunnen honden televisie kijken? Dus ging het blad op zoek naar beeldbuizende honden. En inderdaad: ze kijken. Boerenfox Anouk uit Boxmeer begint nerveus heen en weer te rennen als het getekende hondje in Man bijt hond in beeld komt. Dwergpoedel Loesca uit Alblasserdam is verslaafd aan Sesamstraat. Yorkshireterriër Terry uit Heiloo veert op als de Franstalige zender TV5 aanstaat. De Jack Russel Babs uit Harderwijk is gek op Commissaris Rex. Het hondse kijk- en luisteronderzoek eindigt met de West Highland white terriër Happy uit Nieuwe Niedorp. Die dook, compleet overstuur, onder de dekens bij de misdaadkomedie Turner & Hooch met Tom Hanks als hondenhatende detective. (18 april 2015)

5 Nog meer hondenliefde

Met geleidehond naar de bioscoop
Hondse recordpoging mislukt
Stille tocht voor hond
Dorp pikt dood van hond niet
Dood hond Boris fout agent
Protest tegen doden hond
Hondenliefhebbers vestigen record

Zinloos geweld is niet meer exclusief voorbehouden aan mensen en de eerste stille tochten voor honden zijn ook al gehouden. In Drachten liepen tweehonderd mensen in een tocht ter nagedachtenis aan Boris. Een motoragent had de kruising van staffordshire en stabij doodgeschoten, toen hij in een vijver achter eenden aan zat. De agent werd daarvoor tuchtrechtelijk gestraft.

Ook in Gouda werd een stille tocht gehouden; hier was het slachtoffer de zwaar verwaarloosde bordeauxdog Max, die over een schutting was gegooid. Het uitgedroogde beest woog nog maar 17 kilo (normaal zou 45 kilo zijn), zat onder de etterende wonden en kon niet meer op zijn poten staan. Een dierenarts verloste het dier uit zijn lijden. Voor Max werd zelfs een condoleanceregister geopend op internet.

In Callantsoog leidde de dood van een hond tot een waar volksgericht. De eigenaar van het dier ging met zijn auto rijden, terwijl zijn hond aan de trekhaak vast zat. Tijdens de rit door het dorp kwam het dier om het leven. Volgens de man was hij vergeten dat hij zijn hond aan de trekhaak had vastgebonden, maar de dorpsbewoners pikten die verklaring niet. Ze gooiden eieren tegen het raam van zijn woning, sneden ‘s nachts banden van zijn auto stuk, sloegen ruiten in en gooiden stoeptegels naar binnen. Een typisch voorbeeld van zinloos geweld.

Het was geen stille tocht, maar een recordpoging: de optocht van een kleine vijfhonderd honden plus hun baasjes in Hardenberg. Met dit, toch niet misselijke aantal sleepte de Kynologenclub Hardenberg in 2000 het Nederlands record wandelen met honden in de wacht. Inmiddels staat het record op naam van Hellevoetsluis met 624 honden in mei 2006. Ook een respectabel aantal, maar nog altijd ver verwijderd van het wereldrecord, dat volgens het vermaarde Guinness Book of Records op 2439 honden staat. Misschien moeten de clubs hun handen eens ineen slaan – of beter gezegd hun poten. Want we willen natuurlijk wel de beste van de wereld zijn. Met minder kunnen we geen genoegen nemen. (19 april 2015)

6 Precies zijn baasje

Aankomend hondenbezitter kiest dier dat op hem lijkt
Baasje lijkt wel op zijn hond
Te weinig honden
Genoom hond staat dicht bij dat van de mens

‘Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken…’ Dat klinkt geleerd en is het misschien ook wel. Met zo’n argument krijg je iemand gemakkelijk plat in een verhitte discussie tijdens een verjaardagsfeestje – zelfs als het verzonnen is. Maar zelfs als het niet is verzonnen, moet je je er nooit door laten imponeren.

Neem nu het onderzoek van wetenschappers van de universiteit van Californië naar de gelijkenis tussen hond en baas. Zij vroegen zich af of de stelling dat baasjes op hun honden lijken een kern van waarheid bevat. Zou het zelfs zo kunnen zijn dat honden en bazen steeds meer op elkaar gaan lijken naarmate ze langer bij elkaar zijn?

De onderzoekers fotografeerden 45 honden (25 rashonden en 20 vuilnisbakjes) en hun baasjes. Vervolgens kregen 28 psychologiestudenten telkens drie foto’s te zien: van een baasje, van diens hond en van een andere hond. En wat bleek: bij de vuilnisbakjes zaten de studenten in 7 van de 20 gevallen goed, bij de rashonden in 16 van de 25 gevallen. Dus luidde de geleerde conclusie in het blad Psychological Science: rashonden lijken op hun baasje omdat aankomende hondenbezitters een dier uitzoeken dat op hen zal gaan lijken. Bij een rashond weet de koper beter hoe de pup er later uit zal zien dan bij een vuilnisbakkenras.

Waar of niet waar? Ruim een half jaar later meldde de krant dat het ‘te mooi was om waar te zijn’. Hetzelfde tijdschrift bracht een vernietigende kritiek op het onderzoek. De onderzoekers waren te zuinig geweest met de hondenfoto’s. Foto’s van de ‘verkeerde’ honden hoorden bij de andere baasjes en doken telkens tweemaal op in het experiment. De proefpersonen konden zich dat herinneren.

Weg conclusie. Of toch niet? Misschien is dat idee van die Californische geleerden niet eens zo ver gezocht, want genetisch gezien lijkt de hond op de mens. Een internationaal onderzoeksteam ontcijferde het DNA van de hond en ontdekte dat de hond en mens een flink aantal DNA-volgordes gemeenschappelijk hebben. Bovendien zijn bij verschillende hondenrassen zo’n vierhonderd erfelijke afwijkingen beschreven die ook vaak bij de mens voorkomen: bepaalde vormen van kankers, staar, heupafwijkingen, doofheid enzovoort. Deze ziektes hebben bij de mens en hond dezelfde kenmerken.

In Japan geloven ze er in ieder geval wel in. Daar werd in 2002 een huisdierengelijkeniswedstrijd (mooi scrabblewoord!) gehouden. Noria Okamura en zijn bullterriër Algernon, die de tweede prijs wonnen, kwamen met een foto in de krant. En inderdaad, met een beetje fantasie valt er een lichte gelijkenis tussen beide te bespeuren.

Alhoewel… de hond heeft een zwarte neus en zijn baasje niet. Maar misschien heeft die voor de foto de zwarte schmink eraf gewassen. De eerste prijswinnaars kreeg de krantenlezer niet te zien. Misschien viel de gelijkenis bij die twee toch tegen. Wie weet… (20 april 2015)

7 De hond op vakantie

Kastelen en campings voor honden
Ook met hond in luxe hotel
Meer honden willen krant op vakantieadres
Automatische voedersystemen voor honden en katten

‘All work and no play makes Jack a dull boy’, zeggen de Engelsen. Wij zeggen: ‘De boog kan niet altijd gespannen zijn.’ Dus na maandenlang gesappel: vakantie. Eindelijk! Maar wat doen we met de hond? Onderbrengen bij buren, kennissen, in het dierenpension? Een automatisch voedersysteem aanschaffen? Of meenemen? Een hond heeft tenslotte toch ook recht op een welkome onderbreking van zijn honds bestaan.

Automatische voedersystemen bestaan er voor zowel katten en honden. Bij de Step ‘n Dine stapt het dier op een plateau, waardoor de deksel van de voerbak openspringt. De Techno Feed Call-o-matic heeft drie compartimenten. De baas kan voor vertrek een korte boodschap inspreken, bijvoorbeeld dat het etenstijd is. De tussenliggende periode is instelbaar op 8, 16 of 24 uur. Maar dierenartsen vinden deze systemen geschikter voor katten dan voor honden. ‘Een kat is veel zelfstandiger. Honden zijn sociale dieren, ze hebben gezelschap nodig.’

Het is dus beter de hond mee te nemen en op die behoefte speelt een aantal vakantieadressen in. Arke kwam in 2004 voor het eerst met een 76 pagina’s tellende reisbrochure ‘Samen met je hond op vakantie’. Er is een ruime keuze uit luxe bungalows en hotels in acht Europese landen met onder andere roomservice, oppas en uitlaatservice. Zelfs bij het sportterrein staat geen bordje ‘Verboden toegang voor honden’. En overal mogen de honden gratis logeren.

Helemaal nieuw was Arkes idee niet, want al eerder boden organisaties arrangementen als kamperen en wintersport met de hond aan. Zo is DogsIncluded gespecialiseerd in Europese vakanties voor hondenbezitters. Ze biedt zo’n achtduizend vakantiehuizen aan, waarin twee honden per gezin zijn toegestaan. Er zitten zelfs kastelen in het pakket. De oprichters weten waarover ze praten. Bij het uitlaten van hun flat-coated retriever viel het hen op, dat het vinden van een goede vakantiebestemming onder hondenbezitters een populair gespreksonderwerp was. Dus zegden ze hun baan als financieel dienstverlener op en begonnen het reisbureau.

En nu maar hopen dat Bello het in het buitenland naar zijn zin heeft, niet zijn favoriete bomen mist, kan wennen aan het buitenlandse eten, geen reizigersdiarree krijgt en geen heimwee heeft naar zijn speelkameraadjes. Maar goed, er komt gelukkig ook een eind aan een vakantie. (21 april 2015)

8 De zieke hond

Honden vaker verzekerd
De hond moet onder het mes
Voorrang voor de oudere honden
Overgevoelige hond krijgt zonnebril
Rolstoelen voor honden
Geen spuitje dankzij de hondenrolstoel
Hond met etiket
Nerveuze honden gezocht
Rolstoelhond
Identiteits-chip voor honden en poezen

Haring in het land, dokter aan de kant. Die oude volkswijsheid heeft Dingo uit Sliedrecht goed in zijn oren geknoopt. De zwarte labrador retriever is gek op haring met uitjes, aldus zijn baas. In zijn jonge jaren passeerde hij dagelijks tijdens zijn rondje een viskraam. ‘Het was echt een teleurstelling als de viskraam gesloten was.’ Maar al die haring mocht niet baten: Dingo, inmiddels vijftien jaar, heeft last van artrose en daar bedacht zijn baas wat op. Hij zette een karretje in elkaar van hout en een paar wieltjes en Dingo is sindsdien de koning te rijk.

Een Rotterdammer bedacht een nog slimmere oplossing. Hij ontwierp voor zijn 12-jarige Sam een voertuig, dat het midden houdt tussen een rolstoel en rollator. Andere hondenbezitters kregen er lucht van en sindsdien staat de man bijna elke avond achter de werkbank. Hij zet het aluminiumframe in elkaar, zijn vrouw naait het stoeltje. Het stoeltje is zo geconstrueerd, dat alle vier de poten van het dier op de grond kunnen staan. Het achterlijf en zo nodig ook de achterpoten vinden steun op het stoeltje.

Behalve artrose bedreigen een hond nog tal van andere oudersdomskwaaltjes, zoals gebitsafwijkingen, nierproblemen, tumoren, melkklierkanker, suikerziekte en prostaatafwijkingen. Een consult, behandeling of operatie kan aardig in de papieren lopen. Een verzekering biedt uitkomst. Van de 1,5 miljoen honden waren in 2004 ruim 36.000 verzekerd tegen ziektekosten. Volgens ‘s lands grootste dierenverzekeraar Dier & Zorg, een dochter van SNS Reaal, sluiten steeds meer mensen zo’n verzekering af.

Onder het motto ‘Voorkomen is beter dan genezen’ ontwikkelde een dierenarts in IJsselstein samen met andere dierenartsen een check-up voor oudere honden. De medische keuring bestaat uit een lichamelijk onderzoek (van de hond) en een gesprek over de hond (met de baas). Dat gesprek vindt plaats aan de hand van een tevoren ingevulde gezondheidstest, waarin geïnformeerd wordt naar het gedrag van de hond en zijn eetgewoonten. Wel eerlijk invullen, natuurlijk. (22 april 2015)

9 De Brit en zijn hond

De moeizame relatie van de Brit met het dier
Lieve dieren
Britten eren postduif en glimworm
Britse honden erven fortuin
Britse honden mogen niet meer doden

In november 2004 onthulde prinses Anne in Londen een monument ter ere van dieren die in oorlogen het leven lieten. Het monument, aan Park Lane, bestaat uit een zandstenen reliëf met onder meer olifanten, kamelen, dolfijnen en duiven, en vier bronzen standbeelden: een paard, een hond en twee muilezels, beladen met de onderdelen van een kanon. Op het reliëf staan zelfs de vuurvliegjes die in de loopgraven van Ieper als noodverlichting dienden. ‘Ze hadden geen keuze’ is in het steen gebeiteld.

Een van de eregasten was de cocker spaniel Buster, die een jaar eerder in Irak een geheime wapenopslag had gevonden. Hij kreeg daarvoor de Dickin Medal ‘for outstanding war service’. Buster had de dag speciaal vrij gekregen van zijn post in Noord-Ierland.

Zijn naam staat in het zandsteen gegraveerd, met die van de andere (zestig) gedecoreerde dieren, zoals de hond Rob die met de SAS twintig parachutesprongen maakte achter de linies en de snuffelhonden Beauty en Peter, die in Londen mensen onder het puin van de Blitz haalden.

Grote afwezigen bij de onthulling waren de twee pitbulls van prinses Anne, Dottie en Florence. ‘Mogelijk waren ze juist bij de dierenpsycholoog’, veronderstelt Hans Steketee, correspondent voor NRC Handelsblad in Engeland. Daartoe had een rechter haar verplicht, nadat de twee in het park van Windsor Castle kinderen hadden aangevallen. Alleen zo kon de prinses voorkomen dat haar honden afgemaakt moesten worden.

Nu we toch bij Steketee zijn beland: in twee artikelen beschrijft hij de dubbelzinnige relatie van Britten met hun dieren. ‘Geen land dat zo vrolijk de vos achtervolgt en dat, ook als sport, hazen en herten door windhonden laat verscheuren. Maar geen land ter wereld ook met zoveel leden van de Dierenbescherming, militante dierenbevrijders en weduwes die hun vermogen nalaten aan hun poes of kanarie. Waar de verrichtingen van één collie met vijf schapen een tv-publiek van miljoenen trekt.’

Als we Steketee mogen geloven, kom je alleen met Britten in contact als je een hond hebt die als tussenpersoon kan fungeren. ‘Zeg bijvoorbeeld goedemorgen in de metro of de bus en ze kijken je aan of je een oneerbaar voorstel doet. Maar als je een hond bij je hebt, blijkt dat ze wel degelijk in staat zijn tot intermenselijk contact.’ Zelf heeft hij een Irish terriër, Lucy geheten. Steketee beschrijft een typische begroeting op straat:

‘Zo, hallo, hoe heet jij? Wat heb jij grappige oren! En wat mag jij dan wel voor merk hondje wezen?’, zeggen wildvreemde heren en dames tegen Lucy. Of, als je iemand anders met een hond tegenkomt, die met zijn modderpoten tegen je aanspringt en vlokken geel slijm achterlaat: ‘Ja, ja, het zijn me rakkers.’ Waarna het ijs is gebroken en je een gesprek kunt beginnen. Nu ja, over honden dan. En dat het zulke rakkers zijn.

De opmerking van Steketee over nalatenschappen aan huisdieren is geen broodje-aapverhaal. Of toch wel? De voormalige secretaresse Nora Hardwell overleed op oudejaarsavond 2002 op 89-jarige leeftijd en liet haar twee bastaardcollies Tina en Kate 450.000 pond (675.000 euro) na. Zouden secretaresses in Engeland zoveel verdienen, dat ze een dermate hoog bedrag als erfenis kunnen nalaten? Of heeft ze haar hele leven droog brood gegeten? Soms roepen krantenberichten meer vragen op dan ze beantwoorden. (23 april 2015)

10 De brave hond

Honden snappen de mens het beste
Niets menselijks is het huisdier vreemd
Honden begrijpen net als peuters wat een mens niet weten kan
Hondengraven wijzen op oude vriendschap
Hond belt 112
Hulphond pelt je bananen
Honden zwijgen opgelegd
Record herdershond: 28 golfballen ingeslikt
Onderzoeker: koe vaak slimmer dan hond
Werkgeheugen van kat legt het af tegen dat van hond
Whippet Daan zit braaf op zijn wipstoeltje
Leenhond maakt leven een beetje aardiger
Een op vier neemt waakhond na inbraak
Dag van de Geleidehond trakteert alle pups op hondenbrokjestaart
Hond helpt bij afvallen
Geef mijn IQ aan Fikkie

Het zal hondenbezitters een doorn in het oog zijn, maar Deense onderzoekers hebben vastgesteld dat een koe vaak slimmer is dan een hond. Zo kunnen koeien kleuren herkennen en reageren ze positief op blauw. En hoe aardiger de boer is, hoe meer melk ze produceren.

Zouden hondenbezitters, nadat dit bericht in de krant had gestaan, hun trouwe huisdier schielijk hebben ingeruild voor een koe? Nee, natuurlijk niet. Ieder baasje is ervan overtuigd dat zijn Bello het knapste en liefste dier ter wereld is. Kijk eens wat hij allemaal in zijn mars heeft: hij kan 112 bellen, hij kan een banaan pellen, hij kan 28 golfballen inslikken, zijn werkgeheugen is beter dan dat van een kat en hij snapt de mens als geen ander. Er is geen enkel zwartbont Klaartje dat dit allemaal kan.

Laten we er maar eens een ander onderzoek tegenaan gooien. Amerikaanse en Duitse gedragsbiologen vergeleken het vermogen van honden, wolven en chimpansees om menselijke aanwijzingen op te volgen. De honden presteerden het beste, zelfs hondenpuppies van twee maanden tot een half jaar oud deden het beter dan wolven en chimpansees, waarbij het geen verschil maakte of zij nu met of zonder menselijk contact waren opgegroeid. Jammer alleen dat het onderzoek zich ook niet tot koeien uitstrekte.

En deze honden waren niet eens getraind door de stichting Hulphond Nederland. Vooral golden retrievers en labradors volgen in twee trainingscentra van de stichting een opleiding van twee jaar.

Hulphond Yce (foto) van een Rotterdamse, die aan een rolstoel is gekluisterd, kan haar jas uittrekken en door een touwtje aan het handvat een kastje openen en haar kleding pakken. Als ze iets laat vallen, raapt hij het op. ‘Het lievelingsklusje van Yce is het pellen van een banaan, omdat-ie dan ook altijd een stukje krijgt.’

Kampioen-samaritaan is waarschijnlijk de Duitse herder Libby, eigendom van de beheerder van een golfcourse in Manchester. Hij was gek op het apporteren van golfballen. Toen het dier bloed begon op te geven, ging zijn baasje toch maar eens naar de dierenarts. Operatief werden 28 golfballen verwijderd. Samaritaan nummer 2 is Sam uit Purmerend. Hij belde midden in de nacht 112. De centrale meende dat iemand in fikse ademnood verkeerde. Via nummerherkenning viel Sam door de mand. De politie vond de telefoon, jawel: in zijn mand. (24 april 2015)

11 De neus van de hond

Hond ruikt prostaatkanker
Drugshond ontdekt ruim 500 kilo coke
Tabakshond: 66 miljoen sigaretten
Nederlandse honden vinden dagelijks tien tot vijftien lijken in Sri Lanka
Hond tegen valse dvd

De beroemdste hondenneus zit ongetwijfeld aan de snuit van de Sint Bernhardhond, de mensenredder in de Alpen. Hij werd traditioneel gefokt in de kloosters bij de Grote Sint-Bernhardpas. De kortharige variëteit was het meest geschikt om in de sneeuw te werken, op zoek naar mensen, die in de sneeuw waren verdwaald of bedolven onder een lawine. De bekendste Sint-Bernhard is Barry die tussen 1800 en 1810 veertig mensenlevens zou hebben gered. Maar Barry en al zijn nakomelingen zijn met pensioen, de helikopter heeft hun werk overgenomen.

De honden van de stichting Signi Zoekhonden treden in het voetspoor van hun illustere voorgangers. Twee Mechelse herders en een labrador werden na de tsunami in Galle in Sri Lanka ingezet. Ze vonden dagelijks tussen de tien en vijftien lijken. De Mechelse herders zijn gespecialiseerd in moeilijk begaanbare terreinen, de labrador doet het goed in ondergelopen gebieden. De honden zijn in Nederland voornamelijk ‘s zomers actief. Ze zoeken dan naar drenkelingen. Bij grote rampen, zoals de tsunami en de aardbeving in 2004 in Marokko, stappen de vrijwilligers met hun zelfgetrainde honden op het vliegtuig en sluiten zich ter plaatse aan bij de lokale hulpverleners.

De douane krijgt hulp van honden die drugs, sigaretten of dvd’s kunnen opsporen. Een tabakshond spoorde in 1999 in de Rotterdamse haven 66 miljoen niet-aangegeven sigaretten op. In dat jaar was de hond nog op proef. Logisch dat hij mocht blijven na zo’n megavangst; hij kreeg zelfs gezelschap van andere tabakshonden.

Een drugshond onderschepte in 2004 in een container een partij van 509 kilogram cocaïne ter waarde van 22 miljoen euro. De drugs zaten verborgen tussen dozen kokosmelk. Afkomstig uit Panama hadden ze als bestemming Amsterdam. De dvd-snuffelaar is actief op de Londense luchthaven Stansted. Klein minpuntje: de twee labradors, Lucky en Flo geheten, kunnen geen onderscheid maken tussen legale en illegale schijfjes.

Onderzoekers van het Adenbrookes-ziekenhuis in het Engelse Cambridge hebben ook de hondenneus ontdekt. ‘We gaan honden zo africhten dat ze aan de urine van mannen kunnen ruiken of die prostaatkanker hebben’, verklaarde een van hen in 2003. In die urine zitten stoffen die door de kanker ontstaan. Er zou een proef van een jaar worden gedaan met Duitse herders en labradors. Zoals vaak bij krantenberichten het geval is, moeten we maar raden of het experiment succesvol is verlopen, want sindsdien heeft de krant er niet meer over bericht. (25 april 2015)

12 EHBO voor honden

Pil versuft honden bij oudjaarsknallen
Hond uit warme auto bevrijd
Machinist redt hond
Zeehond redt echte hond
Redding hond wordt man fataal
Hond overleeft bootdrama
Vlucht onderbroken om hond te redden
Minder asieldieren gekocht
Dierenambulance wil beter bereikbaar zijn
Puppies met twee neuzen in asiel

Honden redden soms mensen (zie Heldhaftige honden), maar het omgekeerde komt ook voor. De meest merkwaardige redding staat op naam van een zeehond. Het beest redde een hond die in de Britse kustplaats Middlesbrough in het water was gevallen. Wat deed de zeehond? Hij duwde de drenkeling met zijn neus op het droge. Een man die z’n eigen honden uitliet langs de monding van de rivier de Tees, was getuige van de redding en meldde dit wereldwonder, want zo mogen we het toch wel noemen.

Een wonderbaarlijke redding vond ook plaats in een eilandbaai ten zuidwesten van Alaska. Het hondje Brick en zijn baasje hadden daar schipbreuk geleden. Het baasje kwam om, de hond overleefde op het eiland en werd een maand later door twee vissers gevonden. Hij was ondervoed, gewond aan een poot en zijn vacht plakte van het boomhars. Aan boord van de vissersboot begon hij meteen te kwispelen. Een van de mannen, een vriend van het omgekomen baasje, ontfermde zich over Brick.

Er wordt veel geklaagd over de Nederlandse Spoorwegen, maar voor de eigenaren van de Portugese dwerglabrador Branca kan de NS niet meer stuk. Hun hondje was tijdens het jagen op konijnen op de spoorlijn tussen Haarlem en Amsterdam terechtgekomen. Gewaarschuwd door de verkeersleiding wist de machinist van een aanstormende passagierstrein zijn trein tijdig tot stilstand te brengen. De man sprong uit de cabine en haalde het beestje voor de trein weg. Blijft natuurlijk de vraag hoe de passagiers reageerden op de opgelopen vertraging en hoe de verkeersleiding wist dat Branca daar liep. Helaas vermeldt het krantenbericht dat niet.

Ook de Amerikaanse luchtvaartmaatschappij United Airlines is in het hart gesloten van een hondenbaasje. Bij een vlucht van Washington naar San Jose (Californië) was de 10-jarige Dakota (what’s in a name?) per abuis in een onverwarmd deel van het bagageruim geplaatst. De gewaarschuwde piloot maakte een tussenlanding en de rillerige Dakota mocht de rest van de vlucht bij zijn baas blijven. De hond werd met applaus begroet door de negentig passagiers. (26 april 2015)

13 Hond in de goot

Parijs voert strijd tegen de hondenpoep op
Probleem hondenpoep voor Rotterdam steeds te groot
Hondenbaasjes moeten meer in het gareel
Hondenbezitters balen zelf ook van de poep
Maar nu even serieus. Waarom de strijd tegen de hondenpoep nooit gewonnen zal worden
Hondenpoep gevaar voor planten Holypark
Aantal huisdieren neemt af
Steeds meer zwerfdieren
Honden leggen poeptest af

Hier en daar zie je ze nog wel eens: stoeptegels met de afbeelding van een poepende hond en de tekst Hond in de goot. Het blijft een merkwaardige oproep, want straten hebben misschien in het verre verleden goten gehad; er is geen straat in Nederland meer met een gootje langs de stoeprand. Erg effectief is de aansporing nooit geweest, zoals iedere wandelaar kan constateren.

In de goot ligt echt niet meer hondenpoep dan op het trottoir of op willekeurig welk grasveld. Automobilisten zullen er niet rouwig om zijn. Ofwel de passagiers stappen in zo’n bolus als ze niet oppassen, ofwel de bestuurder doet dat als de wagen aan de ‘verkeerde’ kant van de straat wordt geparkeerd.

Het geringe succes van de slogan ‘Hond in de goot’ is om nog een tweede reden niet zo verwonderlijk. De goot is de verblijfplaats van aan lager wal geraakte lieden, zoals dronkelappen en junkies, en wie zou zijn lieve huisdier dat gezelschap toewensen. Nee, de bedenkers van de slogan moeten terug naar hun studeerkamer om een betere te bedenken. Laten we ze een eindje op weg helpen:

Wees een vent, ruim op dat excrement.
Geen poep op het trottoir, maar deponeer het liever daar (met een pijltje richting goot).
Geen poep op de stoep.
Doe het zó dus, met die bolus (plus tekening van schepje en zakje).
Doe uw medeburger een lol, ruim op die hondendrol.

De 1,76 miljoen Nederlandse honden (2004) zijn jaarlijks goed voor een poepberg van zo’n 176 miljoen kilo. In enquêtes over leefbaarheid scoort de poep altijd hoog en belandt zelfs soms boven andere, veelgenoemde ergernissen zoals onveiligheid en troep op straat. Sommige gemeentes voeren een verbeten strijd tegen de bolus.

Ze zetten poepscooters of -wagentjes in (een soort uit zijn krachten gegroeide stofzuiger), ze leggen speciale hondentoiletten aan (kleine zandbakken omheind door struikjes) of uitlaatzones (smalle grasstrookjes waarop volop gepoept mag worden), ze voeren een opruimplicht in en verstrekken schepjes en zakken, of ze plaatsen een zogeheten hondenhalte waar hondenbezitter die zakjes uit kan halen en gevuld in kan deponeren.

Parijs pakte in 1992 de strijd rigoureus aan. De hondenbezitter die na 17 mei van dat jaar zijn hond op straat zijn behoefte liet doen in plaats van in de goot, riskeerde een boete van minimaal 200 gulden, die bij recidive kon oplopen tot 400 gulden.

De maatregel ging vergezeld van een intensieve voorlichtingscampagne met publicatieborden, affiches en stripboeken over ‘De goede manieren van Archibald’. De campagne was om meer redenen geen overbodige luxe: de tweehonderdduizend Parijse honden produceerden niet alleen dagelijks tien ton poep; jaarlijks belandden ook nog eens zeshonderd mensen in een ziekenhuis na uitglijers op straat.

Al met al valt de oogst aan krantenberichten over de bolus tegen. Maar ja, net zo min als de hondenpoep bij politici een erg populair onderwerp is (daarmee kun je bij de verkiezingen geen eer inleggen), zal dat ook gelden voor journalisten. Die maken liever hun handen niet vuil aan die poepberg. Logisch toch? Tegen zoveel viezigheid kan geen enkel stukje zeep op. (27 april 2015)

14 Blaffende honden

Keffende hond kreupel geschopt
Blaffende honden erger dan straaljagers
Hond blaft haar baasje uit coma
De mens begrijpt het geblaf van de hond
Bello blaft via een webcam naar baasje
Tien jaar cel geëist voor moord na hondengeblaf
Straat ‘blafvrij’ verklaard
Nachtelijk blafverbod in Assen
Als Lady begint te blaffen gaat ze de bak in
‘Zet hond in tegen agressieve reiziger’
RET: voorlopig geen honden bij metro
Hond blaft, baas gaat op de bon
Politie leent anti-blafband aan blaffende honden
Mens herkent hond niet aan geblaf

Blaffende honden bijten niet, maar hun geblaf kan behoorlijk irritant zijn. Schiedam spant de kroon. Daar dreef een man elf keer zijn mes in het lichaam van zijn buurman omdat hij genoeg had van het voortdurende gekef van diens hondje Gizmo. Een andere man schopte de keffende Yorkshire terriër Suske drie meter de lucht in. Het dier is sindsdien kreupel en komt zijn mand amper uit. Zijn kameraadje Wiske raakte door het incident zo overstuur, dat ze sindsdien iedere passant aanviel en op advies van de dierenarts werd opgenomen in een kennel.

Het geblaf van vierentwintig Mechelse herders en één Duitse, die de vliegbasis Leeuwarden bewaken, leidde in 2002 tot klachten van buurtbewoners. Ze (de honden, wel te verstaan) sloegen aan wanneer ze (opnieuw: de honden) te eten kregen (tweemaal per dag) en wanneer de honden van dienst uit hun kennel werden gehaald. ‘Het is een hels kabaal’, klaagde een overbuurman. De vliegbasis zag er weinig in om de kennel naar de andere kant van de basis te verplaatsen. Reden? Ja, je gelooft je oren toch niet: ‘Dan hebben de honden last van het vlieglawaai. Het gehoor van een hond is zestien keer scherper dan van een mens.’

In Assen bedachten ze in 2003 een creatieve oplossing: een blafverbod voor alle honden in de Roerdompstraat. Wie het verbod overtrad, werd beboet (we nemen aan: het baasje) of inbeslaggenomen (we nemen aan: de hond). Grote boosdoener was Lady, een bruine gladharige spierbundel. Zij werd ‘s avonds laat vaak alleen buiten in de tuin gelaten, waarna ze haar bek opentrok. Maar volgens haar baasje blafte ze alleen als iemand bij de schutting kwam. Het blafverbod kon volgens de Algemene Plaatselijke Verordening alleen aan een hele straat worden opgelegd. Het is ook altijd hetzelfde liedje: de goeien moeten onder de kwaaien lijden.

Soms is het geblaf een zegen. Het Italiaanse rottweilerteefje Angie kreeg een prijs voor hondentrouw omdat ze haar baasje na ruim een jaar uit een coma blafte. De 17-jarige eigenaar van de hond was in coma geraakt na een ongeluk met zijn brommer. Zijn ouders probeerden van alles, maar niets hielp, tot ze op het idee kwamen het geblaf van Angie op een bandje op te nemen. Toen ze die cassette draaiden, opende Giorgio meteen zijn ogen en weken later kon hij weer praten.

Dit mag toch wel een wonder heten, want volgens Hongaarse ethologen zijn hondeneigenaren niet in staat honden te onderscheiden op grond van hun blaffen, zelfs niet als het om hun eigen hond gaat. Wel begrijpen mensen het geblaf van honden, waarbij het niet uitmaakt of ze een hond hebben of niet.

Dezelfde ethologen namen het geblaf op van negentien mudi’s, Hongaarse herdershonden, in verschillende situaties: hond waarschuwt voor een indringer, hond valt aan en bijt, hond wordt vastgebonden aan een boom en achtergelaten enz. Proefpersonen die naar het geblaf luisterden, wisten in veertig procent van de gevallen het geblaf aan de juiste situatie te koppelen. Ze vonden de waarschuwblaf en de aanvalsblaf het agressiefst klinken en de verlatingsblaf het wanhopigst en het minst blij.

Blaffende honden in de strijd tegen agressieve reizigers in het openbaar vervoer. Dat idee ontvouwde het ministerie van Verkeer en Waterstaat in 2002 in een ‘aanvalsplan’. Het idee was afgekeken van Moskou en Berlijn. Daar zijn de blaffende honden bij de metro volgens het ministerie ‘een doorslaand succes’. Het Rotterdamse openbaarvervoerbedrijf RET zou de honden willen inzetten in sommige trams en metro’s. Niet om hun tanden in zwartrijders te zetten, maar al blaffend controleurs te beschermen. Maar dan moeten ze natuurlijk wel de waarschuwblaf gebruiken en niet de verlatingsblaf.

Het plan ligt nog steeds in de la en of het er ooit uitkomt? In december 2005 doken berichten in de media op dat het nu eindelijk stond te gebeuren, maar een woordvoerder noemde de berichten voorbarig. ‘We gaan geen honden inzetten op de metro. Wij zetten liever in op de nieuwe poortjes bij de metrostations.’ Verstandig besluit, want blaffende honden willen tussen het blaffen door wel eens bijten en die service kan de RET maar beter niet verlenen. (28 april 2015)

15 De gebeten hond

Man bijt hond
Vrouw bijt hond
Bijtende hond moet afgemaakt
Politie laat vijf honden inslapen
Politie schiet hond dood
Eindhovense politie schiet agressieve herdershond af
Hond afgemaakt na bijten kind
Elitetroepen gebruiken honden als schietschijf
Bewijs voor gevechten met honden ontbreken
Pup Rocko uit auto gegooid bij deur van vorige eigenaar
Man mag hond niet bijten
Thaise beagles
Politie twee weken zonder hond Biko
Verzorging huisdier vaak onder de maat
Politiehond gewond aan rib na schoppen
Krimpenaar die politiehond Biko neerstak blijft in cel
Man opgepakt voor dumpen puppies

De gebeten hond zijn, is een bekende uitdrukking. Als er iets misgaat, moet er een zondebok (ook al weer een dier) gevonden worden en die persoon wordt dan veroordeeld tot een honds bestaan. We kunnen de uitdrukking ook letterlijk nemen en wat blijkt: honden worden inderdaad gebeten. Door mannen, door vrouwen en ze worden op tal van andere manieren mishandeld, verwond of zelfs gedood. Met een mes, zaag of riek, door ze van vierhoog naar beneden te gooien, een spuitje te geven of door een kogel door hun kop te jagen. Dat laatste soms terecht, zeggen we er stilletjes bij.

Een hond bijten is strafbaar. Een Amerikaan die zijn hond tweemaal in de nek had gebeten, moest terechtstaan wegens dierenmishandeling. Ik wilde de hond straffen omdat hij uit mijn wagen was gesprongen, verweerde de man zich, maar de aanklager zag dat toch anders. Bovendien was de man ook tekeer gegaan tegen omstanders, die kritiek hadden op zijn merkwaardige pedagogische aanpak. Bemoei je met je eigen: zoiets zal hij wel geschreeuwd hebben. De hond verhuisde naar het dierenasiel, welke straf de man kreeg vermeldt het bericht niet.

Noorse elitetroepen van de vredesmacht in Kosovo maakten het nog bonter. Ze maakten een videoclip met als titel Hotdog, compleet met achtergrondmuziek. Daarop is te zien hoe een lachende soldaat van afstand een hond doodschiet, waarna zijn collega naar het kronkelende dier loopt en er van dichtbij zijn machinegeweer op leegt. Een andere scène laat zien hoe een soldaat op een aangelijnde hond afloopt en het dier met een schot afmaakt. Een dagblad onderschepte de video, de televisie vertoonde het filmpje en het land was in rep en roer.

Het bericht ‘Vrouw bijt hond’ lijkt ook een, zij het wat minder rigoreus voorbeeld van dierenmishandeling, maar het was duidelijk een geval van zelfverdediging. Een 73-jarige Amerikaanse liet in Tallahassee (Florida) haar negen maanden oude scotchterriër Alex uit. Een passerende pitbull viel Alex aan, maar hij had buiten de waard gerekend. De vrouw beet het beest tweemaal in zijn nek: eerst ter verdediging van Alex, de tweede keer ter verdediging van haarzelf. Een buurman slaagde erin de pitbull te verdrijven door er met een honkbalknuppel op los te slaan. Alex kwam met de schrik en enkele lichte verwondingen vrij.

In Thailand zouden bovenstaande scènes ondenkbaar zijn, want boeddhisten doden geen dieren. Daarom was Wanna Mahakopai van plan achttien beagles naar haar geboorteland te sturen. De Thaise deed bij de faculteit diergeneeskunde van de Universiteit van Utrecht een promotie-onderzoek naar prostaatproblemen bij honden. In het laatste jaar van haar onderzoek moesten de proefdieren worden geëuthanaseerd. Mahakopai weigerde haar beagles te doden. Maar Thai zijn pragmatische mensen. In Thailand laat men het doden van proefdieren over aan christelijke of atheïstische collega’s. Zo geschiedde ook in Utrecht. Een collega gaf de honden een spuitje en de honden liepen hun pensioen in het land van de glimlach mis. (29 april 2015)

16 De dode hond

Hond verbrandt levend bij brand in woning Kralingen
Kinderen vinden in bos verbrande hond in sporttas
Verbrande hond wellicht mishandeld
Drama met hond
Dode hond opgegraven
Rust zacht, lieve Rakker
Hond komt om bij brand op de Brusselweg
Hondje gedumpt in vuilnisbak

Waarschuwing: Het bericht ‘Drama met hond’ kun je beter niet lezen als je pas gegeten hebt, want het gaat over een ernstig verminkte dode hond. Nu even de ogen dicht als je er niet tegen kunt en niet stiekem kijken. Een korte samenvatting: In de bosjes van een Rotterdams park werd een Jack Russel-terriër gevonden, waarvan de kop en poten gescheiden waren van de romp. Het dier had ook bijtwonden.

Gruwelijk? Ja, maar krantenlezers zijn ook weinig meer gewend. In voorgaande eeuwen hadden journalisten minder scrupules. In een bericht over een treinramp in Rotterdam op 3 oktober 1881 lezen we in een lokale krant dat twee passagiers om het leven waren gekomen ‘waarvan één door midden gereten’ met als nog gruwelijker detail dat die twee helften door zijn darmen bijeen werden gehouden.

Nog eentje. In 1624 vermoordden drie mannen en een vrouw de kapelaan van een kerk in Somerset. ‘… deze slagers met hun handen die al dampten van zijn bloed, sneden zijn karkas open, ontdeden het van de ingewanden en vierendeelden het; daarna verbrandden ze zijn hoofd en geslachtsdelen, stoofden zijn vlees en pekelden het …’ Andere tijden, andere zeden, zullen we maar zeggen.

Schoolkinderen in Capelle aan den IJssel vonden op een fietspad aan de rand van een bos een verbrande staffordshire terriër. Het dier was met benzine overgoten en in een sporttas gestopt.

Een anonieme getuige verklaarde later dat zij een man had gezien die de hond ‘verschrikkelijk schopte’ en met een steen sloeg. ‘Ik heb nog nooit zoiets gezien, echt niet. Die kerel was helemaal door het lint.’

Maar dit soort incidenten zijn gelukkig uitzonderingen. De meeste honden worden geëuthanaseerd, gaan via de dierenarts naar een destructiebedrijf of krijgen – en dat gebeurt steeds meer – een ordentelijke begrafenis of crematie. In de aula van het dierencrematorium c.q. -begraafplaats aan de Kralingseweg in Rotterdam levert het afscheid doorgaans emotionele taferelen op. De eigenaresse: ‘Ik weet nog dat een boom van een vent zijn Yorkie kwam wegbrengen. Die was er zo ondersteboven van. Heeft even tegen mijn schouder aan staan huilen.’ (30 april 2015)

17 De bijtende hond

Per jaar 12.000 hondenbeten
Minder gewonden door hondenbeet
Geluidswaarschuwing aan alle honden
Politiehond bijt vechtersbaas
Hond prostituee bijt bordeelklant
Bijtgrage hond
Herdershond grijpt jongetje
Politie neemt bijtgrage hond in beslag
Hond gedraagt zich in proeftijd
Hond bijt kind
Herdershond grijpt jongetje
Hond bijt postbode
Buldoggen bijten meisje
Hoge Raad spreekt hond vrij
Honden bijten liefst mannen
Schiedamse ernstig verwond door hondje
Hond valt vrouw aan
Bull-terrier bijt zich vast in politiewagen
Hond hapt in 150 mensen
‘Een poedel kun je ook vals krijgen’
Tramreiziger toegetakeld door politiehond Jakko
Hondentaal leren tegen bijten
Politiehond niet aaien: jongen gebeten

Hoe lief, trouw, behulpzaam of braaf een hond doorgaans is, er zitten een paar scherpe tanden in zijn bek en die zet hij niet alleen in kluiven of hondenbrokken. In 2003 moesten 6000 mensen, van wie 1200 jonger dan 10 jaar, zich in het ziekenhuis laten behandelen nadat zij door een hond waren gebeten. Daarvan werden 220 opgenomen in het ziekenhuis en van hen waren 81 jonger dan tien jaar. In de periode 1984-1994 bedroegen deze aantallen respectievelijk 12.000, 240 en 96. Volgens Bartjens, in dit geval de Stichting Consument en Veiligheid, gaan we dus de goede kant op.

Of de PET-AGREE (voorheen Dazer) een definitief einde maakt aan hondenbeten: de fabrikant gelooft er wel in. Het apparaat (41,50 euro) maakt een voor mensen onhoorbaar en voor de hond onaangenaam ultrasoon geluid. Zo zou je honden slechte gewoontes kunnen afleren. Maar gedragsbioloog Joanne van der Borg van de Universiteit van Wageningen gelooft er niet in. Honden kun je volgens haar het beste trainen door goed gedrag te belonen. ‘Het gebruik van onaangename middelen om een hond iets af te leren, kan zelfs negatieve gevolgen hebben op zijn welzijn.’

Het bijtrecord staat op naam van een Egyptische hond, die kans zag in korte tijd 150 mensen aan te vallen en te bijten. De viervoeter bracht het record op zijn naam in drie volkswijken in de Noord-Egyptische stad Alexandrië. De politie schoot het dier uiteindelijk dood. Of die 150 van het mannelijk geslacht waren, vermeldt het bericht niet. Waarschijnlijk wel, als we de Noorse arts Eilif Dahl moeten geloven. Die zegt dat bijtende honden een voorkeur voor mannen hebben. Katten zouden het liefst oudere vrouwen bijten en paarden hebben een voorkeur voor meisjes.

Niet altijd moet de hond zijn gehap met de dood bekopen. De husky Sharky, die in Pijnacker vijftien schapen doodbeet, kreeg een proeftijd van drie maanden. Hij gedroeg zich voorbeeldig en hoefde daarom niet te worden afgemaakt. Wel kreeg hij een andere baas. Hij werd bij een gezin in het Noorden van het land geplaatst, nadat de oorspronkelijk eigenaar afstand van hem had gedaan.

Het hoogste rechtscollege in Nederland, de Hoge Raad, redde het vuilnisbakje Bobby. Die had op het Haagse strand een driejarig meisje in het gezicht gebeten. Bobby zat twee jaar in het Haags dierencentrum in afwachting van een rechterlijke beslissing. Omdat zijn bazin in de tussentijd overleed, was het OM – zoals dat in juridische termen heet – niet langer ontvankelijk in de vervolging. Het dier kreeg een nieuw baasje in Brabant.

Hopelijk zijn de nieuwe baasjes van Sharky en Bobby van onbesproken gedrag, want als honden bijten, ligt dat niet aan de hond maar aan de baas, zegt de Rotterdamse bazin van de mastino napoletano Dario. Volgens politici een toonbeeld van ‘criminele en hufterige activiteiten’, maar volgens de Rotterdamse is een hond van zichzelf zelden agressief. ‘Als je wilt, kan je een poedel ook vals krijgen. Het enige dat daarvoor nodig is, is een baas met kwade bedoelingen.’ Dario’s bazin heeft die blijkbaar niet, want Dario mag er vervaarlijk uitzien: ‘Het is een schat van een dier dat geen vlieg kwaad doet.’

Ten slotte nog een waarschuwing aan hoerenlopers. Mocht u ontevreden zijn over de verleende diensten; check dan even of de dame in kwestie een hond heeft en – niet onbelangrijk – hoe die heet. In een bordeel in de Dollebegijnsteeg in Amsterdam zette de hond van een prostituee, een Amerikaanse staffordshire, zijn tanden in de armen en benen van een klant, die luidkeels zijn beklag deed. De hond had de toepasselijke naam Killer. (1 mei 2015)

18 Een gevaarlijke hond

Pitbull valt vrouw aan
Pitbull bijt Dalmatiër dood
Pitbull bijt teckel
Pitbull bijt agent
Pitbull bijt zijn zwangere bazin
Pitbull bijt bazin dood
Pitbull bijt bejaarden
Pitbull bijt paard dood
Pitbull bijt jongetje van zes jaar dood
Eigenaar pitbull moet de cel in
Politie schiet pitbull dood
Twee keer zoveel verboden pitbulls aangetroffen
Meer pitbulls in beslag genomen
Verboden pitbulls op internet
Pitbulls opgehitst
Pitbulls. Bandit. Dossier of a dangerous dog
Soepel pitbullbot vecht beter dan stijf windhondbot
Poedel bijt pitbull
Spuitje dreigt ‘omdat Blade op pitbull lijkt’

Aan het einde van de jaren tachtig lieten duizenden hondenbezitters in de Verenigde Staten hun pitbull afmaken. Zij hadden zich laten wijsmaken dat in hun viervoeter een demonisch bijtmonster school. Onzin, betoogt ‘huisdieren-pedagoog’ Vicki Hearne in haar boek ‘Bandit. Dossier of a Dangerous Dog’ (1991). Er is geen enkele aanwijzing dat pitbulls bijtgrager zijn dan boksers of poedels. Honden (en ook pitbulls) bijten zelden zomaar. De schuld ligt vrijwel altijd bij de mens. Zegt Hearne.

Niettemin: pitbulls bijten en ze bijten ook mensen dood. In Bremen beet een achtjarig teefje haar bazin dood, nadat die stuiptrekkend op de grond was gevallen tijdens een epileptische aanval. De vrouw stierf aan hoofd- en keelwonden. Een vriend die wilde helpen, raakte gewond en moest naar het ziekenhuis.

In Amersfoort zette een pitbull zijn dodelijke tanden in het hoofd van een zesjarig jongetje in de tuin van zijn oma. De in allerijl gewaarschuwde vader probeerde het kind te bevrijden door met stokken te slaan, maar de pitbull liet pas los nadat een emmer water over hem heen was gegooid. Vijf maanden eerder overleed een meisje uit het Groningse Beerta aan de gevolgen van de aanval door een pitbull.

Niet dodelijk, wel dramatisch was de aanval van een Rotterdamse pitbull op zijn hoogzwangere bazin en twee mannen die op visite waren. De vrouw moest naar het ziekenhuis omdat haar kindje door de aanval eerder kwam. Beide mannen liepen bijtwonden op en moesten zich in het ziekenhuis laten behandelen. Een politieman van de Hondenbrigade probeerde de hond te vangen, maar het dier raakte verstrikt in het vangstuk en overleed. Hoe de bevalling verliep, vermeldt het bericht niet.

En dan zijn er nog pitbulls die andere dieren aanvallen: in Eindhoven een paard (doodgebeten), in Rotterdam een dalmatiër (doodgebeten) en bullterriër, in Vlaardingen een teckel (gewond). Maar in Zweden waren de rollen omgedraaid. In de buurt van Göteborg beet een poedel niet alleen een pitbull maar ook diens bazin. Volgens de poedelbazin was haar hondje de pitbull vriendschappelijk tegemoet getreden, maar de pitbull moest van zijn/haar avances niets hebben. Dat beviel op zijn/haar beurt de poedel niet, die tot de aanval overging. Net een mens – nou ja, sommige mensen.

Hoelang we dit soort berichten blijven lezen, durven we niet te voorspellen. Zeker is wel dat de Nederlandse pitbull op zijn retour is, want sinds 1993 geldt in ons land een fokverbod voor pitbulls. Sinds de invoering van deze zogeheten ‘pitbullwet’ zijn bijna 1200 honden in beslag genomen, waarvan de meeste zijn afgemaakt.

Een gezin in de Rotterdamse wijk Pernis werd ook het slachtoffer van die wet, alhoewel ze geen pitbull hadden maar een Amerikaanse staffordshire terriër. Maar omdat de hond op een pitbull leek en hij geen stamboom had, oordeelde het OM anders. Met drie politieauto’s haalde de politie Blade op (‘De hele straat was afgezet. Het leek wel een antiterreuractie’) om ‘de liefste hond van de wereld’ af te maken. (2 mei 2015)

19 Nog een gevaarlijke hond

Rottweilers doden kinderen
Rottweiler takelt een Vlaardings meisje toe
Buurvrouw wurgt rottweiler
Rottweiler moet zwanen verdrijven
Rottweilers bijten hun baas dood
Rottweilers bijten kind dood
Rottweiler drijft schapen de dood in

Evenals de pitbull heeft de rottweiler een negatief imago. Hoe anders valt te verklaren dat zijn naam regelmatig in krantenkoppen opduikt; doorgaans als killer. In de Amerikaanse staat Florida liep die reputatie slecht af voor een rottweiler. De 65 kilo zware Rox zette zijn tanden in de yorkshireterriër Candy. De bazin hoorde de noodkreet van Candy, rende naar buiten, greep Rox met haar ene hand bij zijn halsband en hield haar andere hand op de neus van de hond. Ze draaide net zo lang aan de halsband tot Rox niet meer ademde.

Het meest gruwelijke incident vond in 1999 plaats in Hulhuizen, een buurtschap van de Gelderse gemeente Gendt. Een 36-jarige man werd door zijn twee rottweilers doodgebeten. Wat heet doodgebeten? We mogen gerust spreken van een bloedbad. De krant beschreef het in alle details. De man, die op de oprit lag, was ernstig toegetakeld. De rechteronderarm was zodanig aangevreten dat de botten te zien waren, het gezicht had diepe bijtwonden, hals en borst waren aangevreten. Achter de woning lag het horloge van de man en een stuk hoofdhuid met haar in een plas bloed. De honden werden ter plekke door de politie doodgeschoten.

Dodelijke beten waren er ook in het Belgische Begijnendijk (6-jarig meisje), in het Duitse Stralsund (baby) en in een bos bij de Duitse plaats Hornbach, in de buurt van Kaiserslautern (6-jarige jongen). De jongen liet met een vrouw twee rottweilers uit, toen hij plotseling door een van hen werd besprongen en gebeten, waarna ook de andere hond begon te bijten. De vrouw kon niets uitrichten.

Misschien is het ongepast na deze berichten, maar we eindigen positief. In Arnemuiden mocht een rottweiler het Zeeuwse luchtverkeer voor ongelukken behoeden. Tien zwanen scharrelden daar geregeld op de start- en landingsbaan van Engels raaigras, een variëteit gras waar zwanen verzot op zijn. De rottweiler Twister had als taak de lastposten af te schrikken. Of de zwanen inmiddels de benen hebben genomen (of moeten we schrijven: de vleugels?), vermeldt het bericht niet. (3 mei 2015)

20 Eigen hond

Door eigen hond stukgereten
Hond verwondt bazin ernstig
Baasje slaat hond schedel in
Vrouw verdrinkt hond aan fiets
Baasje ziet pitbull niet meer terug
Hondenuitlater dood gevonden
Jongen beroofd van zijn hondje
Dure rashonden uit huis gestolen
Hond schiet zijn baasje neer
Jachtpartij: hond schiet baasje neer
Schiedamse ernstig verwond door hondje
Pup Jazz samen met baasje in politiecel

Het kan geen imitatiegedrag zijn, want tussen de plaats delict zaten vele duizenden kilometers en tussen beide incidenten verliep vijf jaar, maar de overeenkomst is treffend. In december 2000 schoot een hond in Nieuw-Zeeland zijn baasje neer. De man, een jager, had een everzwijn ontdekt. Toen hij zijn geweer wilde pakken, sprong zijn hond Stinky er bovenop. Er viel een schot en de man werd in zijn been geraakt. Voor de volledigheid meldde het bericht ook nog dat het everzwijn ongedeerd achter de horizon verdween.

Vijf jaar later, in september 2005, schoot in Bulgarije een Duitse draadhaar zijn baas neer, ook tijdens de jacht. De hond wilde de kwartel die de man had geschoten, niet loslaten. De jager werd boos en hij gaf zijn hond een mep met zijn jachtgeweer. Dat had hij beter niet kunnen doen. De poot van de hond raakte de trekker en de man werd getroffen door een schot hagel.

Nu hadden deze honden nog geluk, ze kwamen er levend vanaf. Dat geldt niet voor de volgende twee incidenten. Een man uit het Twentse Losser sloeg zijn hond met een hamer de schedel in. Bij de politie verklaarde hij zich aan het janken van het dier te hebben geërgerd. Nogal logisch (dat janken dan, niet het slaan), want de jonge bastaardreu zat de hele dag opgesloten in een hok. Een vrouw uit Alkmaar bond haar hond aan een oude fiets en kieperde beide in het Noord-Hollands Kanaal. Haar verklaring: mijn hond liep te vaak weg.

Het omgekeerde komt ook voor. Een zwarte bouvier viel in Blerick (Noord-Limburg) zijn bazin aan. Hij beet haar op straat talloze keren in armen en borst. De vrouw raakte ernstig gewond, de hond werd afgemaakt. In het Beierse plaatsje Zachenberg werd een vrouw door haar eigen hond aan stukken gereten. Het stoffelijk overschot bood een gruwelijke aanblik: de linkerborst was geheel verdwenen en de borstkas was opengereten.

Bovenstaande honden en hun baasjes zijn uiteraard grote uitzonderingen; de meeste honden zijn gek op hun baasjes vice versa.

De skye terriër Bobby bleef zijn baas zelfs na diens dood trouw. Na de begrafenis bewaakte het hondje veertien jaar het graf van de man tot zijn eigen dood in 1872. Hij verliet alleen de Greyfriars Kirk begraafplaats in Edinburgh om voedsel te zoeken.

Bobby werd naast zijn baas begraven en kreeg een jaar later een bronzen standbeeld. Tot op de dag van vandaag is het standbeeld het meest gefotografeerde object in Schotland.

Ook in Nederland is een hond in brons vereeuwigd: in 1963 kwam in Rotterdam Fikkie ter wereld, in 1987 uitgebreid met een bronzen bolus. Het hondje, dat model staat voor alle honden (vandaar Fikkie, want ‘alle honden heten Fikkie’, aldus beeldhouwster Joeki Simak) was een geschenk aan de gemeente van het Rotterdamsch Studenten Corps ter gelegenheid van het tiende lustrum. Maar zo beroemd als zijn Schotse evenknie is Fikkie nooit geworden, alhoewel hij in de provotijd even het middelpunt was van ludieke happenings.

De Franse fabeldichter Jean de la Fontaine (1621-1695) gelooft niet zo in de onvoorwaardelijke trouw van onze Bello. Of wil hij juist zijn sluwheid benadrukken? Oordeel zelf aan de hand van de volgende korte samenvatting van de fabel ‘De hond die zijns meesters eten aan den hals droeg’.

Een hond brengt ‘eten naar zijns meesters woning’. Hij bedwingt zich aanvankelijk (‘bleef getrouw zijns meesters korfjen dragen’), maar wanneer hij wordt achterna gezeten door ‘gantsche zwermen van andre honden, straatschooiers naar den aart’ valt hij door de mand. Hij bedenkt ‘één enkle tegen allen is op den langen duur te veel’, pakt het beste stuk vlees uit het mandje en offreert de rest aan het ‘Jan-Hagel van de honden’. ‘Elk kreeg zijn brok, en ‘t maal was in een wip verslonden!’ Hoe de ‘meester’ reageerde op het lege mandje, vermeldt de fabel niet. (4 mei 2015)

21 Waar bijten ze?

Hond bijt man in hand
Hond bijt 3-jarig meisje in gezicht
Hond zet tanden in lip peuter (2)
Lips reattached after dog bite
Billenbijter
Hond bijt stuk uit arm
Bij neus genomen

Slenterend door de Albert Cuypstraat in Amsterdam, stak een 43-jarige Amsterdammer zijn neus in de muilkorf van een pitbull. Je vraagt je af: waarom? Wilde hij zijn neus tegen die van de hond wrijven – als begroeting, net als de eskimo’s doen? Of wilde hij controleren of een pitbull werkelijk zo gevaarlijk is als wordt beweerd? Zoals mensen bij het bordje ‘nat’ nog wel eens hun vinger op een pas geverfd oppervlak willen drukken en dan verbaasd uitroepen ‘Hé, het is nat’. Nee, het was geen dierenliefde of risico-analyse: de man was gewoon dronken. De hond waardeerde het vriendelijke gebaar echter niet en hapte een stuk uit ‘s mans neus.

Eigen schuld, dikke bult, zullen we maar zeggen. Dat geldt ook voor die Chinese vrouw in Xian, een stad in het midden van China. De vrouw zoende haar hondje regelmatig, maar die ene keer ging het goed mis. Op een avond in juni 2004 zette de hond zijn tanden in haar lippen en hij beet zo hard dat ze afscheurden. Daarna was het: slik, weg. Familieleden van de vrouw gingen echter niet bij de pakken neerzitten. Na 40 minuten lukte het hen om de hond de lippen te laten ophoesten, en chirurgen zetten ze vervolgens weer terug op hun plaats. Waar of niet waar? De South China Morning Post meldde dit staaltje van oosterse chirurgie en als journalist kunnen we dit verhaal natuurlijk niet in twijfel trekken.

Is het bericht van de billenbijter nog lichtelijk grappig vanwege de plaats waar de hond toesloeg (hond bijt jogger in achterwerk), dat geldt uiteraard niet voor het 3-jarig meisje in Hellevoetsluis en de 2-jarige peuter in Maassluis. Het meisje liep een diepe vleeswond in haar gezicht op, nadat zij was gebeten door een (aangelijnde) bull mastino. De eigenaar liet hem meteen door een dierenarts afmaken. De peuter werd thuis ernstig verminkt door een bouvier, terwijl de ouders elders in de woning waren. Het dier beet de bovenlip van het jongetje af. Ook deze hond werd afgemaakt. (5 mei 2015)

22 Variaties op bijten

Man snijdt hond open
Hond met mes in kop gestoken
Hondje van vier hoog naar beneden gegooid
New Yorker gooit pitbull uit raam
Vrouw gered uit muil van hond
Man probeert met dolk hond af te maken
Zaag in asielhonden
Hond krijgt de kogel langs A12
Echtpaar stuurt hond per post
Man gooit hond uit auto
Man spiest hond
Jonge overvallers hangen hondje op
10.000 euro voor tip gewurgd hondje
Vrouw hing eigen hond op
Invalide hing hond zelf op
Vrouw verzint wurging hondje
Pop valt meisje aan
Man rijdt kangoeroe dood in Friesland
‘Let op babbeltruc met dieren’
Hond neergestoken na beetje snuffelen

Evenals bij de jachtpartijen in Nieuw-Zeeland en Bulgarije (zie Eigen hond) komen we hier weer een merkwaardig voorbeeld van déjà vu tegen. In New York smeet na een ruzie een man de pitbull van zijn moeder het raam uit. Drie jaar eerder gebeurde hetzelfde in Dordrecht, waar een man het hondje van zijn ex-vriendin naar beneden gooide. Maar de meest merkwaardige overeenkomst is toch wel dat beide honden vanaf de vierde verdieping een vrije val maakten. Het Hollandse hondje bleek sterker dan zijn Amerikaanse evenknie. Het liep slechts kneuzingen op, de pitbull overleefde de val niet.

De duivel heeft bezit van mijn hond genomen, klonk in een toilet van het Centraal Station in Den Haag. Een Ier sneed daar met een mes zijn half jaar oude herdershond open. Er moesten zeven agenten van de spoorwegpolitie aan te pas komen om de geflipte man aan te houden. Hij werd meteen naar een psychiatrische inrichting afgevoerd, de hond overleed op de operatietafel van de dierenarts.

Of het Pools echtpaar naar een psychiatrische inrichting werd afgevoerd, vermeldt het bericht niet, maar je moet toch wel een kronkel in je hoofd hebben om een hond op de post te doen. De echtelieden waren niet tevreden met hun hondje van tien weken, stopten het in een kartonnen doos en stuurden het terug naar de fokker. De labrador overleefde weliswaar de verzending over 500 kilometer, maar overleed bij de fokker als gevolg van uitdroging.

In het Spaanse Tarragona woonden (of misschien wonen ze er nog steeds) ook enkele kandidaten voor opname in een inrichting. Ze braken op een zaterdagavond in het plaatselijk dierenasiel in, ketenden vijftien honden vast, wikkelden hen in dekens en zaagden hun voorpoten af. Toen het asiel de volgende ochtend openging, bleken enkele dieren te zijn doodgebloed, de andere moesten door een dierenarts worden afgemaakt.

Poppen worden steeds levensechter: dat moet toch wel de conclusie zijn bij de bijtgrage Cabbage Patch Snack Time Kids Doll van de firma Mattel. De pop eet automatisch plastic frietjes en andere dingen die haar worden voorgehouden. De zevenjarige Amerikaanse Sarah Stevens werd in Griffith door de pop aangevallen, terwijl ze bij de kapper zat. De pop vrat een lok van haar haar tot op de schedel weg. De eigenaar van de kapsalon had een half uur nodig om de pop uit elkaar te halen en Sarah te bevrijden. De Telegraaf meldde dat de fabrikant toegaf een stuk of tien klachten te hebben ontvangen over de pop, maar volgens NRC Handelsblad had de fabrikant nooit eerder klachten binnengekregen. Rara, hoe kan dat?

Je vraagt je af: Hoe betrouwbaar zijn de media eigenlijk? Antwoord: Net zo betrouwbaar als je moeder. Zoals een Amerikaanse uitdrukking luidt: If your mother says she loves you, check it out. Het bericht ‘Jonge overvallers hangen hondje op’ oogde betrouwbaar. Tweede Kamerlid Wilders loofde zelfs 10.000 euro uit voor de gouden tip die zou leiden naar de twee daders. Die lieden zouden een vrouw in Spijkenisse mishandeld hebben en haar hondje aan een hek hebben opgehangen. Een maand later bleek dat de vrouw het verhaal had verzonnen. Ze kampte met psychische problemen en had haar Franse buldogpup zelf opgeknoopt. (6 mei 2015)

23 Effect van de beet

Peuter verminkt door twee honden
Wateroverlast door hond die waterbed lek bijt
Franse vrouw deels opgegeten door hond
Honden takelen hun overleden bazin toe
‘Elke dag word ik aan die beet herinnerd’
Française krijgt tweede leven met nieuw gezicht
Hond eet Haags baasje op

Een hondenbeet kan op iemand een levenslang effect hebben. Een inmiddels 31-jarige Nijmegenaar werd op 5-jarige leeftijd in het bos door een Duitse herder gebeten. Hij lag zes weken in het ziekenhuis met ernstige verwondingen aan zijn been en hoofd. ‘Elke dag weer word ik eraan herinnerd. Dat begint al als ik ‘s ochtends naar het toilet ga en mijn been zie.’ Hij durft niet in het bos te wandelen, steekt de straat over als hij een hond ziet, heeft nog steeds twee keer per week fysiotherapie en krijgt nog wel eens botte opmerkingen naar zijn hoofd geslingerd, zoals ‘De hond heeft in ieder geval lekker gegeten’.

Deze opmerking doet wel bijzonder wrang aan bij lezing van de berichten over de twee Franse vrouwen en de toegetakelde bazin. In Frankrijk at een rottweiler het lijk van een 70-jarige vrouw deels op en de labrador van de Française Isabelle Dinoire (38) hapte, toen ze lag te slapen, een deel van haar gezicht weg: lippen, neus, kin. Ze kreeg in november 2005 de eerste gezichtstransplantatie ter wereld en toonde twee maanden later het resultaat tijdens een persconferentie. Haar gezicht had iets maskerachtigs, het kostte haar moeite om b’s en p’s uit te spreken, maar het litteken rond haar neus en mond was niet meer dan een lijn.

In Maastricht takelden een rottweiler en een Mechelse herder een 38-jarige vrouw zwaar toe, nadat ze vrijwel zeker aan suikerziekte was overleden. De politie trok die conclusie omdat de vrouw zich niet had verweerd. ‘Dat betekent dus dat de honden pas zijn gaan bijten toen ze hun bazin levenloos op de grond zagen liggen’, aldus een politiewoordvoerder. De Franse en Nederlandse honden zijn afgemaakt.

Een hond in Capelle aan den IJssel ontsprong de dans, maar zijn gehap leidde dan ook alleen maar tot wateroverlast bij de benedenburen. Na hun telefoontje nam de politie een kijkje in de bovenwoning en wat bleek: de hond had zijn tanden in het waterbed gezet, waardoor de de hele kamer inmiddels blank stond. De brandweer pompte de rest van het bed leeg. Volgens de politie was de hond zich van kwaad bewust en vond hij alle aandacht best. (7 mei 2015)

24 Dodelijke beten

Hond doodt baby
Moeder voor pitbulls gegooid
Honden bijten gezin dood
Hond bijt 150 kippen dood
Honden bijten kippen dood
Hond bijt kind dood
Lammetjes doodgebeten
Honden slachten schaapskudde af
Vechthonden verscheuren kind in Hamburg
Honden bijten 6-jarig Zwitsers kind dood
Husky bijt baby dood

Het is een trieste opsomming: de krantenkoppen boven berichten over dodelijke hondenbeten en ongetwijfeld is deze verzameling niet eens compleet. Volgens de Stichting Consument en Veiligheid werden in Nederland tussen 1984 en 1994 elf personen doodgebeten. De stichting rapporteerde dit in 1998 en drong er daarbij op aan dat hondenbezit veiliger wordt.

Een wel buitengewoon tragisch incident vond plaats in het Spaanse Peniscola. Daar werd een gezin van drie personen (vader, moeder, zoon) dood gebeten door drie wildgeworden rottweilers. In eigen land beet in Zevenbergen een rottweiler een jongetje van nog geen zes weken dood en in Hoofddorp was een 3-jarig kind het slachtoffer van een Mechelse herdershond. In beide gevallen betrof het de hond des huizes. Dat was niet het geval in Hamburg. Een loslopende pitbull en een staffordshire-terriër verscheurden daar op een schoolplein een 6-jarig jongetje, dat met klasgenoten op weg was naar zwemles.

Het bijbelse gebod ‘Eer uwen vader en uwe moeder’ (Exodus 20:11, statenvertaling) was niet besteed aan een man in Sao Paulo. Hij gooide in een vlaag van woede zijn 88-jarige moeder over de heg in de tuin van de buren, waar twee bitbulls rondrenden. Die beten de oude vrouw dood. De man had regelmatig ruzie met zijn moeder. Hij zou verslaafd zijn aan alcohol en haar pensioengeld stelen om er drank voor te kopen. De man beweerde dat zijn moeder zelf over de heg sprong, maar daar geloven we echt niets van gezien de leeftijd van de vrouw.

Alhoewel niet alle berichten dit vermelden, mogen we aannemen dat de desbetreffende honden zijn afgemaakt. Enkele eeuwen eerder moesten dieren zelfs voor de rechter verschijnen om zich te verantwoorden voor hun moorddadige gedrag. Dat overkwam in Leiden Provetie, nadat hij een kind dodelijk had verwond. We citeren uit het vonnis:

‘… dat hy Provetie, sig niet zoude hebben ontzien op Sondag voorlede, wezende den 9e Mey 1595 te byten het kind van Jan Jacobsz van der Poel, welk kind was speelende tot zijn oom en hadde een stuk Vlees in zyn hand, en de voorn. Provetie daer na grypende, heeft het voorn. kind gebeeten ende alzo een wond geinflegeerd in de tweede Vinger van de regterhand gaende door het Vel tot aan het Vlees, sodanig dat den Bloede de wonde uytliep ende het kind in korte dagen daarna door den schrik, dezer Wereld is komen te Overlijden.’

Provetie werd aan de galg gehangen ‘tussen Hemel en aerde, met de Koorde gestraft, dat er de dood na volgt, tot afschrik van alle andere honden, en elk tot een exempel’. (8 mei 2015)

25 Buitenlandse hond

St-Bernhard bijt 3-jarige dood (Brussel)
Brute moord op hondje Leo schokt VS
Hond gecremeerd, woning in brand (Brussel)
Opgraving kleinste hondje (Praag)
Fotomodellen op het Tihar Festival (Katmandu)
BB op bres voor honden Boekarest
Zwerfhonden harder aangepakt (Boekarest)
Duitser veroordeeld wegens hondenbeet (Hamburg)
Zwerfhonden in tijdelijke kennels (Athene)
Jackie, de driekops hond (New York)
Geleidehond moet Engels leren (Montreal)
Honden uit de ruimte (planeet Sirius)
Fancy Pooch (Chongqing, China)
Hondenhater weer op pad (Hongkong)
Straathonden overleven doodseskaders (Moskou)
Honden Zambia
Dogs with a job (Kabul)
Rome’s pet monitors on the prowl
Honden smokkelen hero‹ne (Bogota)
Meisje trouwt met zwerfhond (Dhanbad, India)
Honden VS winnen WK behendigheid
Hond en zijn baas bijten man (Peking)
Fransen pakken vechthonden aan na dood van twee kinderen

Bijten houdt niet op bij de grens. In Duitsland weten ze er wel raad mee: de baasjes worden hard aangepakt –zeker als het slachtoffer overlijdt. Een 24-jarige man uit Hamburg mag drieënhalf jaar brommen omdat zijn hond, een staffordshire-terriër, op een schoolplein een zesjarig jongetje had doodgebeten. De hond was niet aangelijnd en droeg geen muilkorf, wat de man op een veroordeling wegens dood door schuld kwam te staan.

Vraag: Wat is de overeenkomst tussen Moskou, Athene en Boekarest? Antwoord: Alle drie steden hebben last van zwerfhonden. In Moskou lopen er zo’n 20.000 rond, in Athene 15.000 en in Boekarest 200.000. Athene bracht ze tijdens de Olympische Spelen van 2004 in tijdelijke kennels onder. Dat gebeurde onder druk van dierenbeschermers, die beweerden dat er al eerder 3000 waren vergiftigd en verbrand in een destructiebedrijf.

In Boekarest kwam de Franse filmster Brigitte Bardot in 2001 in actie. De burgemeester wilde de beesten afmaken, Bardot deed 150.000 dollar cadeau om de honden te laten steriliseren. Haar actie had succes, want vijf jaar later was het aantal zwerfhonden geslonken tot 50.000. Of zou dat aantal van 200.000 zwaar overdreven zijn geweest? Hoe het ook zij, de Roemeense hoofdstad besloot toch weer de honden te gaan afmaken, nadat een Japanner was doodgebeten. Volgens de krant werden in Boekarest jaarlijkse 6000 mensen gebeten.

De krant noemde hen doodseskaders: de commerciële hondenvangers in Moskou op zoek naar zwerfhonden. Ze kregen vijftig euro per afgemaakte straathond. Officieel moesten de gevangen beesten tien dagen in leven worden gehouden, zodat eventuele eigenaren hun hond konden opeisen; in de praktijk gebeurde dat niet. De pijltjes waarmee ze verdoofd werden, bevatten vaak een overdosis, of de honden werden ingespoten met een spierverslapper, die een langzame verstikkingsdood tot gevolg had. Maar het mag niet meer. Onder druk van de bevolking werd het afmaken in 2002 verboden. Sterilisatie moet sindsdien verlichting brengen.

Ook in de Verenigde Staten kwam de bevolking in actie, maar hier ging het slechts om één gedode hond. Nadat de bazin, Sara McBurnett, bij Oprah Winfrey was geweest, brachten woedende Amerikanen zelfs 120.000 dollar bijeen als beloning voor de vangst van de hondenmoordenaar. De man had na een botsing de 10 jaar oude bichon frise Leo uit de auto van McBurnett gegrist en het pluizige beestje weggesmeten.

McBurnett: ‘Ik blijf zijn kleine lichaam zien terwijl het onder een auto verdwijnt. Hij maakte een geluid dat ik niet eerder heb gehoord. Mijn hart is gebroken. Voor mij was Leo niet alleen maar een hond. Hij was mijn kind, voor mijn ogen is mijn baby vermoord.’ Volgens de dader had hij het hondje op de grond laten vallen, nadat het hem gebeten had. Maar de jury dacht daar anders over. Na een beraad van nog geen uur sprak zij het schuldig uit. De moordenaar kreeg de maximumstraf: drie jaar.

Ten slotte nog enkele kleine berichtjes:

Een dronken brandweerman in Florida beet tijdens een feestje de kop van een papegaai af.
Een Argentijnse bulhond kwam in Frankrijk aan een droevig eind. Hij plaste tegen een lantaarnpaal, waarvan de elektriciteitsdraden open lagen.
Een Keniaans teefje met puppies ontfermde zich over een baby die te vondeling was gelegd. Ze sleepte het kind mee naar haar mand. Dat was de redding voor de baby, die in het ziekenhuis werd opgenomen.
In de Chinese hoofdstad Beijing ging eind 2005 het eerste dierenziekenhuis open. Honden doen het goed in China; vooral bij de middenklasse is het bezit van een hond een statussymbool.
In Rome bestaat sinds november 2005 een gemeentelijke verordening die honden het recht geven op een dagelijkse wandeling. Het achterlaten van een hond in een auto is tussen april en oktober verboden op straffe van een maximale boete van 500 euro. Zwervers die honden gebruiken – beter gezegd: misbruiken – om te bedelen moeten helemaal oppassen: de hond wordt in beslag genomen.

(9 mei 2015)

26 Andere dieren

Pony bijt meisje drie vingers af
Kraai valt mensen aan in Rotterdam
Hondsdol konijn bijt twee mensen
Konijnen uit raam gegooid
Haai bijt man
Haai bijt surfer dood
Haai valt tiener aan in Hawaii
Python slikt boerin in
Hamster bijt baasje dood
23 doden na beten hondsdolle vampiers
Gevaar voor hondsdolle vleermuizen
Leeuwen grijpen mensen
Zwaardvis doodt visser
Waakkonijn voorkomt inbraak
Bear attacks child
Kraai stenigt auto’s in Emmen

Het kan geen verbazing wekken dat haaien bijten en dat hun beet in bijna alle gevallen dodelijk is. In Australië verloren tussen 2000 en 2005 negen personen het leven. Het negende slachtoffer was een matroos van een luxe charterschip voor toeristen, die met een groep opvarenden aan het snorkelen was. De zes meter lange haai beet hem doormidden. In Hawaii (of Hawaï) werd een surfer in zijn been gebeten. Hij bloedde dood na door strandgangers uit het water te zijn gehaald. Is er een dokter in de zaal? Nee dus, die was er niet.

‘Hamster bijt baasje dood’ lijkt op een broodje aapverhaal, maar dat is het niet. In het speeksel van een hamster bevindt zich een eiwit, dat een zeer hevige allergische reactie kan veroorzaken, een zogeheten anafylactische shock. Het overkwam een man in Japan. Kort nadat hij gebeten was, begon hij te hoesten en piepend te ademen. Toen hij in het ziekenhuis kwam, hadden zijn hart en longen het begeven. Hij was niet de eerste.

Tussen 1995 en 2004 zijn in Japan 17 gevallen geregistreerd van een anafylactische shock na een beet van een huisdier – gelukkig zelden dodelijk. Om welke dieren het ging, vermeldt het bericht niet.

We kwamen al eerder honden tegen die tijdens een ruzie uit het raam werden gegooid, maar ook andere dieren moeten op hun hoede zijn voor openstaande ramen. In Rotterdam gooide een man de vier konijnen van zijn vriendin van één hoog naar beneden. Eén konijn moest worden afgemaakt, van een ander moest het pootje worden geamputeerd, de overige twee waren ongedeerd. Of de ruzie na dit geval van dierenmishandeling is bijgelegd, ook hier laat de krant het pijnlijk afweten.

Van kraaien is bekend dat ze verzot zijn op glimmende voorwerpen, maar dat ze mensen aanvallen is toch wel hoogst uitzonderlijk. In Rotterdam maakte een kraai een fors aantal slachtoffers. Het begon allemaal met een 72-jarige man, die nietsvermoedend op zijn balkon zat. Een kraai ging op zijn arm zitten en liet zich voeren. Plotseling begon de vogel de man in zijn gezicht te bijten, waarbij hij op een haar na ‘s mans oog miste.

Vervolgens zette hij de aanval in op de hoofden van nietsvermoedende voorbijgangers en hij eindigde zijn veldtocht in een bloemenwinkel. Daar vernielde hij wenskaartjes en vloog de eigenaar aan. Het kostte de politie drie uur om de kraai te vangen. Nogal logisch, want dat zal Oom Agent niet op de Politieschool hebben geleerd. (10 mei 2015)

27 Ook mensen bijten

Zwartrijder bijt agent
Agent in arm gebeten (door passant)
Man bijt politieman
Man zet tanden in politie-arm
Man bijt politieman en politiehond
Man bijt zeeslang
Man bijt python
Man bijt man deel pink af
Man bijt stuk van neus af en stopt het in vriesvak
Man (49) bijt vriendin in arm
Man bijt vingertop af
Man bijt man
Man bijt zit vast in Everest
Man bijt boa door midden
Vader bijt zoontje bal af
Vrouw bijt buurman oor af
Vrouw bijt man oor af
Vrouw (54) bijt en schopt agente
Vrouw bijt agente in arm
Vrouw bijt cobra terug
Boze vrouw bijt meisje stuk uit oor na ruzie
Echtgenote bijt man dood
Jongen bijt krokodil
Zakenman bijt krokodil als zelfverdediging
Fin bijt boze wolf
Jonge Duitser bijt overvaller in neus
Reiziger bijt conducteur
Meppeler zet tanden in kin
Jonge Duitser bijt overvaller in neus
Klant bijt chauffeur stuk uit zijn oor
Taxichauffeur bijt vinger af

Het pleit onze trouwe viervoeter niet vrij en het is een schrale troost voor hun baasjes, maar behalve honden gebruiken ook mensen hun tanden – en niet alleen om te tandenknarsen of te eten. Een populair doelwit is Oom Agent, op de voet gevolgd door de krokodil en slang. Bij ruzies tussen mensen zijn de meest gewilde lichaamsdelen oor en vinger. Maar in tegenstelling tot hondenbeten zijn mensenbeten nooit dodelijk.

Behalve dan in het Californische Modesto. Daar leidden de beten van een 45-jarige vrouw tot de dood van haar twintig jaar oudere echtgenoot. In totaal werden op zijn lichaam twintig tandafdrukken gevonden, waarvan twee uit diepe wonden bestonden. De gerechtspatholoog stelde vast dat die beten hevige emotionele en fysieke stress hadden veroorzaakt, waardoor de man, die een zwak hart had, na zes dagen overleed aan een vergroting van het hart. De vrouw had haar tanden gebruikt om te protesteren tegen het feit dat hij niet met haar wilde vrijen. Ze had beter naar een huwelijkstherapeut kunnen gaan.

Ook politieagenten worden uit protest gebeten. In de Amerikaanse stad Kansas City werd een man aangehouden omdat hij zijn taxirit niet had betaald. Hij beet de agent in zijn arm en diens hond in zijn oor. Het oor moest er door een dierenarts weer aangezet worden. In Hoogvliet (Rotterdam) was de dader een bemoeizuchtige omstander bij een aanrijding, in Schiedam een agressieve zwartrijder, in Nieuwerkerk aan den IJssel een vernielzuchtige vrouw die in een kinderdagverblijf ruzie had geschopt en in Amersfoort een verongelijkte passagiere bij een autogordelcontrole.

Toch wel heldhaftig mogen we de beten in slangen, krokodillen en een wolf noemen. Een 33-jarige Fin beet in een gevecht op leven en dood een wolf diep in zijn klauw, waardoor die jankend op de vlucht sloeg. In India zette een vrouw haar tanden in een (giftige) cobra, in Tahiti redde een duikinstructeur een vrouw die door een grote zeeslang naar beneden was getrokken en in Zuid-Afrika redde een man zichzelf door een python te bijten, die hem had aangevallen. Hij beet het dier vlak onder zijn kop en schopte en duwde net zo lang tot de python zijn greep verloor. Vervolgens sloeg hij de wurgslang met een stok dood.

Een zakenman uit Malawi werd in Lake Malawi aangevallen door een krokodil. Het beest zette zijn tanden in zijn armen en benen, en probeerde hem mee te sleuren naar dieper water. Maar de man liet zich niet kennen: hij beet de krokodil in zijn neus, een van de weinige zachte delen van het dierenlijf. De krokodil ging er vandoor en hoewel de man hevig bloedde, slaagde hij er toch in zwemmend de oever te bereiken. Vissers vonden hem, inmiddels bewusteloos en badend in het bloed, en brachten hem naar een ziekenhuis. De man overleefde het hachelijke avontuur. (11 mei 2015)

28 De hond als melkkoe

Fiscus jaagt op ‘zwarte’ honden
Dierenarts moet hond aangeven
‘De dierenarts als verklikker, zo voelt het’
Geen dwangsom voor weigerachtige dierenarts
Laat hondenbelasting ten goede komen aan honden
‘Hond straks gratis mee in bus en tram’

De overheid is altijd heel creatief (geweest) bij het bedenken van belastingen. De meest gehate belasting in het verleden was het rijwielplaatje, een belasting op het bezit van een fiets, die van 1924 tot 1941 heeft bestaan. Kranten werden van 1812 tot 1869 belast met een torenhoge belasting op formaat en advertenties, de zogeheten zegelbelasting. Nog verder in het verleden komen we belastingen tegen op het spelen van biljart en het in dienst hebben van dienstbodes.

Waarom bestaat er eigenlijk wel een hondenbelasting en niet een belasting op het houden van katten, cavia’s, kanaries en goudvissen? De verklaring dat die beestjes niet op straat poepen, dus de overheid geen geld kosten, houdt geen stand. Een eenvoudig rekensommetje leert namelijk dat de kosten van hondenpoepbestrijding, belastinginning en -controle hoger zijn dan de baten. De enige verklaring moet dus wel zijn: belastingen hebben als doel om de burger zo veel mogelijk geld uit de zak te kloppen. Kan het niet linksom, dan moet ‘t maar rechtsom.

Tegen deze achtergrond is het logisch dat de fiscus op ‘zwarte’ honden jaagt, honden waarvoor geen belasting wordt betaald. Hondencontroleurs gaan daarom de deuren langs en klepperen met brievenbussen. Als een Bello aanslaat, trekken ze de conclusie dat er een hond huist. Ja, ambtenaar Dorknoper laat zich niet voor de gek houden. Even controleren of de hond is aangegeven; zo niet, dan is Leiden in last.

In Houten en Rotterdam gaan ze nog een stapje verder. De dierenartsen moeten aan de Dienst Gemeentebelastingen de naam- en adresgegevens van hun klanten doorgeven. De dierenartsen zijn er niet gelukkig mee, want de privacy van de patiënt wordt natuurlijk wel op deze manier geschonden. ‘De dierenarts als verklikker, zo voelt het’, aldus een van hen. Notoire belastingweigeraars hebben al een vluchtweg ontdekt: ze wijken uit naar een andere gemeente. Of ze mijden de dierenarts, maar dat kunnen geen echte hondenliefhebbers zijn.

Een dierenarts in Rhoon liet het er niet bij zitten. Nadat de rechter hem in Rotterdam op straffe van 100 euro per dag verplichtte de gevraagde gegevens te verstrekken, ging hij in hoger beroep en met succes: het gerechtshof vernietigde de Rotterdamse uitspraak. Dat biedt perspectieven voor de overige verklikkers.

In Rotterdam, dat voorop loopt met de invoering van de chipkaart, hebben ze trouwens nog een ander probleem. Grotere honden moeten net als hun baasje een kaartje hebben voor tram, bus en metro. Maar hoe moet dat straks als de strippenkaart geschiedenis is? Het bedrijf dat de chipkaarten maakt, weigerde al een kaart met foto van de hond te vervaardigen.

‘Er zijn twee mogelijkheden: of alle honden krijgen een eigen ov-card, of ze reizen gratis’, aldus de projectleider bij de RET. Mogelijk komt er alsnog een speciale ‘hondenkaart’, als het hele openbaar vervoer in Nederland op de chipkaart overstapt. Onze voorspelling: die kaart komt er geheid. Tel uit je winst met die 1,76 miljoen Nederlandse honden. (12 mei 2015)

29 De hond en de pot

Honden uit kootpot gered
30 hondenkoppen in gracht gedumpt
Twist in wondere wereld van hondenvoer
Baasje trekt zijn beurs
Hond dineert met baas
Van veevoer naar honden- en kattenbrokken
IJsjes voor de hond
Weg met het overgewicht
Zelfs honden en katten moeten op dieet
Geen hondenvoer voor Keniaantjes
Prins eet graag gegrilde hond

Evenals bij mensen en vooral kinderen is overgewicht een toenemend probleem bij huisdieren. Een kwart van de honden is te zwaar en met name golden retrievers en labradors hebben aanleg om dik te worden. Met zijn 60 kilo was de labrador Macho zelfs goed voor een foto in de krant; de dikzak is 30 kilo te zwaar. Meer bewegen en op dieet, luidt het advies van dierenartsen aan alle snoepgrage Bello’s. Dus niet likken aan het in 2005 door de Belgische ijsfabrikant De Smet geïntroduceerde hondenijsje. Het is weliswaar verleidelijk, het heeft de vorm van een bot, maar het bevat ongetwijfeld te veel calorieën.

Volgens Nestlé kan een goede voeding het leven van een hond zelfs met twee jaar verlengen. Althans, de fabrikant beweerde dat in tv-spotjes over zijn nieuwe product Pro Plan. Maar concurrent Masterfoods, onderdeel van Mars, stapte naar de rechter. Nestlé zou zich schuldig hebben gemaakt aan misleiding en zich onrechtmatig hebben gedragen tegen Masterfoods, producent van onder meer Pedigree. De rechter verbood het spotje. Het bedrijf kon de claim niet waarmaken.

De uitdrukking ‘De hond in de pot vinden’ werd op de Filipijnen wel heel erg letterlijk genomen. In de noordelijke stad Baguio onderschepte de politie 120 gemuilkorfde honden, die bestemd waren voor de consumptie. De beesten zaten samengedrukt in drie bestelbusjes tussen enkele tientallen dieren, die al dood waren.

Het slachten van honden is op de Filipijnen sinds 1998 verboden, maar in veel delen van de archipel worden de dieren nog steeds beschouwd als een delicatesse. Dat geldt ook voor de Deense prins Hendrik (72). Hij eet graag gegrild hondenvlees, een voorliefde die hij ontwikkelde tijdens zijn jeugd in Vietnam. Pikant detail: de prins is voorzitter van de Deense Teckel Club.

In het Londense eetcafé Bluebird-Cafés zul je geen hond in de pot vinden maar aan de pot. Mens en hond kunnen er samen dineren en zelfs hetzelfde bestellen. Een kippetje, hamburger of roerei, alles wordt zowel op als onder de tafel geserveerd. Het café trekt zo’n vijf honden per dag. Plus bijbehorende bazen, mogen we hopen. Hoe de honden hun voorkeur bekend maken, vermeldt het bericht niet. Waarschijnlijk moeten ze gewoon eten wat de pot schaft. (13 mei 2015)

30 De hond in de taal

Hondsbrutaal
Beurs uit zijn hum, Ahold gebeten hond
Beurswaakhond VS onderzoekt zakenbanken
Het schoothondje van Tony Blair
‘Schoothondje’ Fox versus populist Ch vez
Hond in hoofdrol
Giphart doet hondenteksten
Domklok niet bestand tegen hondenweer
Hondenweertje

Behalve een bijtertje, redder, held, beroemdheid, knuffel, patiënt, lobbes, zielepoot, snuffelaar, keffertje en nog veel meer, is de hond ook een taalkundig wonder. Onze huisvriend komt voor in tal van spreekwoorden en gezegdes, maar helaas: erg complimenteus zijn de meeste niet. Wie zich bijvoorbeeld als een jonge hond gedraagt, is weliswaar aanstekelijk enthousiast; voor de omgeving kan dat gedrag knap vermoeiend zijn. Als twee honden vechten om een been, loopt de derde ermee heen. Fijn voor nummer drie, denk je dan, maar intussen verscheuren die twee wel elkaar.

Ook buitenlandse honden hebben geen best imago. In Wales kun je het best drie dingen vermijden: een vreemde hond, een overstroming en een man die zichzelf wijs vindt. Als in Portugal een hond met zijn staart kwispelt, betekent dit niet dat hij jou aardig vindt, maar hij bedelt om je brood. In India gaan alleen gekke honden en Engelsen ‘s middags naar buiten als de zon op zijn hoogst staat. Mensen die met honden slapen, staan op met vlooien, zeggen ze in Italië. En in Saudi-Arabië wordt de tip gegeven om gewoon door te lopen wanneer een hond blaft, anders komt er nooit een einde aan je reis.

Zelfs in Thailand, waar boeddhisten uit geloofsovertuiging geen dieren doden, is de spreekwoordelijke hond geen lieverdje.

Neem de uitdrukking ‘Len kap ma ma lia pak’ (‘Als je met een hond speelt, zal hij je mond likken’). De Engelsen zeggen: ‘Familiarity breeds contempt’, in het Nederlands luidt die uitdrukking: ‘Van familiariteit komt minachting’.

Of neem ‘Ma huang kan’ (‘Een hond bewaakt jaloers een visgraat’). Engelsen zeggen: ‘He is a dog in the manger’, in het Nederlands betekent dat zoiets als: ‘Hij kan de zon niet in ‘t water zien schijnen’.

‘Het schoothondje van Tony Blair’ klinkt ook al niet erg complimenteus. Zo noemt president Mugabe in Zimbabwe steevast zijn oppositieleider Morgan Tsvangirai. Nu neemt Mugabe nooit een blad voor zijn mond. Desmond Tutu is een ‘uitverkoop-bisschop’, Bush ‘een politieke god’, Blair ‘diens profeet’ en Condoleezza Rice ‘een slaaf van blanke meesters’. En dat zijn dan nog de meest sympathieke beledigingen. Maar we dwalen af: we zouden het over honden hebben.

In 2004 speelde een klein hondje de hoofdrol in de campagne van de SP voor de Europese verkiezingen. Posters en flyers verkondigden: ‘Hier waak ik’ en ‘Stuur een waakhond naar Brussel’ en in een spotje maakte het naamloze hondje in zijn eentje een tocht naar Brussel om daar blaffend te protesteren tegen Europa. Het hondje stond symbool voor lijsttrekker Erik Meijer, die volgens de campagneleider het meest blaft in het Europees Parlement. Bij wijze van spreken dan, mogen we hopen. (14 mei 2015)

31 Ruzie om de hond

Zit er ineens een snuit tussen je eten
Hondenprotest in Vondelpark
Man om hondenpup gedood
Tien jaar voor doodslag op eigenaar mastino
Protesten hondenbezitters zwellen aan

Je zal toch maar nietsvermoedend op je plaid zitten te picknicken in het Vondelpark, net je van thuis meegenomen verse sinaasappelsap hebben ingeschonken en een eerste hap willen nemen van een ciabatta met kerriesalade; komt er ineens een hond tussen je eten rommelen. Oké, je bent geen hondenhater, maar smakelijk is anders, zo’n natte hondenneus. Dus stuur je een boze brief naar het stadsdeel en dring je op maatregelen aan. Blijkbaar ben je niet de enige.

Geconfronteerd met klachten over loslopende honden in het park, hondenpoep en een ‘vervelend incident’ (waarbij een voorbijganger werd aangevallen door twee honden), besloot het Amsterdamse stadsdeel Oud-Zuid iets aan de hondenoverlast te doen. Honden mogen alleen nog maar aangelijnd in het park komen, ordonneerde het stadsdeel.

Dat was natuurlijk tegen het zere been van de hondenbaasjes (en misschien ook wel tegen de dito poot van hun honden), die reageerden met een protestbijeenkomst in het park. Ook in Rotterdam gingen hondenbezitters om dezelfde reden de straat op – of beter gezegd: het park bij de Euromast in. ‘Bijna nergens mag je hond meer lekker los om te spelen en te ravotten’, klaagden de actievoerders. Maar of de honden alle commotie begrepen…

Nou waren dit nog vrij onschuldige meningsverschillen. Soms kunnen de emoties echter hoog oplopen en wel op een plaats waar je dat helemaal niet zou verwachten: het clubgebouw van de Politie Hondenvereniging De Heesche Stellers tussen Oss en Heesch. Daar schoot een 45-jarige man uit Heesch een Ossenaar dood bij een ruzie om een ongeboren hond. De ruzie begon toen de Heeschenaar hoorde dat niet hij maar iemand anders een hem beloofde ongeboren pup zou krijgen. Hij ging woedend naar huis, keerde terug met een pistool en schoot de man neer. Die overleed later in het ziekenhuis.

Was het werkelijk de hond of was het de jarenlange vete tussen beiden, die resulteerde in de dood van de hond en diens baasje in Helmond? Een inwoner van die plaats schoot met zijn Magnum 357 op een mastino napoletana, die hem aanviel, en op diens baas. Een kogel trof de man in het hoofd, hij stierf direct. Ook de hond overleefde de aanslag niet. Volgens de dader wilde hij de hond doden, maar schoot hij per ongeluk ook diens baas neer, toevallig ook nog eens zijn zwager met wie hij al jarenlang een vete had. De rechtbank in Den Bosch veroordeelde hem tot een gevangenisstraf van tien jaar. (15 mei 2015)

32 De strijd tegen de hond

Maak alle gevaarlijke honden af
Fokverbod voor hondenrassen
Verbod op fokken vechthonden van tafel
Einde fokverbod ‘bijthonden’
Honden- en kattenbesluit blijft
Hondenhandel op de korrel
Slachtoffers van hondsdolle hond
Tweede dode door hondsdolheid
Fout vaccin hondsdolheid
Politie pakt bijtgrage honden aan
Politie mag pepperspray tegen honden gebruiken
Pepperspray op rottweiler
Pepperspray tegen honden
Nieuw hondenbeleid in Maassluis

De titel van dit hoofdstuk suggereert dat de hond een verachtelijk wezen is dat te vuur en te zwaard moet worden bestreden. Een extreem geluid liet ooit een Groningse hoogleraar horen. Onder de kop ‘Maak alle gevaarlijke honden af’ pleitte hij in de krant voor een algeheel verbod op het houden van van wat hij noemde rassen met risico’s.

Maar zover is het nooit gekomen. Sinds 1993 geldt weliswaar een fokverbod voor de pitbull terriër; het plan om dit verbod uit te breiden tot de American staffordshire terriër, fila brasileiro, dogo argentino, mastino napoletano en eventueel de rottweiler ging in 2003 van tafel. De minister vond een fok- en houdverbod en een muilkorf- en aanlijnverplichting overbodig omdat de foksector volgens hem ‘een pakket van zware maatregelen [had] voorgesteld om de kans op ernstige bijtincidenten te verminderen’.

Geen verachtelijk wezen dus, maar hoe lief hij ook moge kwispelen, het blijft oppassen geblazen, zeker als je belaagd wordt door een hond met rabiës (hondsdolheid). Zo’n beet kan dodelijk zijn. De remedie: snel naar de dokter om je laten vaccineren. Aventis Pasteur MSD maakte in 2004 een buitengewoon pijnlijke fout door een verkeerd vaccin te verspreiden. Eén partij bevatte mogelijk het virus waardoor mensen hondsdolheid konden krijgen. De partij werd teruggehaald, de 23 mensen die er al mee waren gevaccineerd, kregen een nieuw vaccin toegediend.

Agressieve verdachten hebben er al kennis mee gemaakt: de pepperspray. Ook agressieve honden moeten er rekening mee houden. Het kabinet gaf in 2001 toestemming om de peperbus ook tegen wilde honden en andere bijtgrage dieren te gebruiken. In Apeldoorn bleek het bijtende goedje uiterst effectief bij het beëindigen van een vechtpartij tussen een rottweiler en een Amerikaanse staffordshire.

Eerder had iemand tevergeefs geprobeerd de hevig bloedende dieren met behulp van een bezemsteel uit elkaar te halen. De pepperspray deed wonderen. De dieren waren meteen zo mak als een lammetje, schreef de krant. (16 mei 2015)

33 De ideale hond

Sony brengt robothond op de markt
Sony komt met nieuwe hondjes
Robothond zingt Poetin toe
Robothond in goed humeur haalt krant van de deurmat
Hulp van elektronische katten en robohonden

Hij eet niet, hij hoeft niet te worden uitgelaten en ingeënt, hij is nooit ziek, hij bijt niet en je kunt hem niet bijten (als je je tanden lief hebt), hij vecht niet, hij kwijlt niet, je hoeft geen belasting voor hem te betalen, hij heeft geen last van vlooien, je hoeft hem niet te borstelen en als je geen zin hebt in zijn geblaf, zet je hem gewoon uit. Ideaal toch?

Het Japanse elektronicaconcern Sony lanceerde in mei 1999 het robothondje Aibo (Japans voor vriendje). Het is een slim beestje dankzij een camera in zijn neus, infrarode lampjes in zijn ogen en sensoren in zijn staart. Ons vriendje kan kwispelen, blaffen en lopen. Tafels, kasten en andere obstakels in het huis zijn geen probleem; daar laveert hij behendig tussendoor. Hij kan zelfs de krant van de deurmat halen, zonder deze in een speelse bui aan stukken te scheuren. Het enige nadeel is dat zijn vacht van metaal is, waardoor aaien toch een minder aangename sensatie geeft.

Aibo was na de introductie meteen een hit. De eerste oplage van 5000 exemplaren was binnen een paar dagen uitverkocht, de tweede van 10.000 vloog ook via internet de fabriek uit. Sinds 2000 is het beestje onbeperkt te koop. Voor het luttele bedrag van 2500 dollar. Koopje toch, voor een hondje met zoveel positieve eigenschappen.

Een speciaal exemplaar bevindt zich in het Kremlin. De Russische president Poetin kreeg het van zijn gastheren cadeau bij moeizame onderhandelingen over de betwiste eilandengroep Koerillen. De Japanse premier Mori zette de hond, Poo-Chi geheten, na de tweede ronde van de onderhandelingen plotseling voor Poetin op tafel. Hij zei te hopen dat het cadeau ‘hem zou helpen ontspannen’. Het dier barstte spontaan uit in het Russisch volkslied en de Troika. De sfinxachtige Poetin moest er wel om lachen. (17 mei 2015)

34 Het ultieme bericht

Dit hoofdstuk bestaat uit een reproductie van het ultieme bericht, Man bijt hond dood. Ik heb echter het boekje op dit moment niet bij de hand, dus kan de illustratie niet plaatsen. (18 mei 2015)

Verantwoording

De tekst in dit boek is gebaseerd op en ontleend aan berichten in NRC Handelsblad, De Telegraaf, Rotterdams Dagblad, Metro, Spits, AD/De Dordtenaar, AD/Rotterdams Dagblad, AD/Utrechts Nieuwsblad, De Groene Amsterdammer, Trouw, De Gelderlander, Eindhovens Dagblad, Amersfoortse Courant, Novum, Het Laatste Nieuws, Gazet van Antwerpen, Bangkok Post, The Nation, de Volkskrant, Leids Nieuwsblad, Groot Vlaardingen, Vara tv-magazine, Algemeen Dagblad, Internationale Samenwerking.

De berichten zijn niet altijd door de krant zelf geschreven, maar soms overgenomen van persbureaus en vermoedelijk ingekort danwel herschreven. Van een aantal berichten kon de herkomst en/of datum niet meer worden achterhaald.

Voor de betrouwbaarheid van sommige berichten durf ik mijn handen niet in het vuur steken, want – zoals mijn oma al zei: De krant brengt de leugens in het land. Niettemin heb ik ze opgenomen, omdat ze curieus, hilarisch of gruwelijk zijn en voldoen aan het criterium Hond bijt man (plus alle variaties daarop).

Een heel enkele keer heb ik de vrijheid genomen gegevens aan niet-krantenbronnen te ontlenen. Gebruik is gemaakt van:
Dick van der Lugt. Verzamelen gaat vanzelf; 150 verzamelingen van Jan Anderson. Zaltbommel 1990.
Nico Kussendrager, Dick van der Lugt. Basisboek Journalistiek. Groningen/Houten 2002.
Michell Stephens. Geschiedenis van het nieuws. Utrecht 1989.
Dr. J.M. Fuchs. De hond aan de galg. Amsterdam 1957.
Dr. Duangtip Somnapan Surintatip. Have fun with Thai proverbs. Bangkok 1999.
van Dale Uitdrukkingen. Utrecht/Antwerpen 2004.
De Fabelen van La Fontaine. Alphen aan den Rijn 1980.

Om de spelling van sommige woorden te controleren, raadpleegde ik de Dikke van Dale. Want een echte krantenman zet de spelling-checker uit en gebruikt nog (heel ouderwets) het papieren woordenboek. Bovendien heb ik niet voor niets 14 jaar op scholen gezeten, waarin ik dictees moest maken over douairières, die in een landauer door feeëriek geïllumineerde lanen reden. Ja, je leert wel wat op school.

De auteur

Columns, artikelen & foto's