Columns, artikelen & foto's

In Thailand worden twee verschillende Songkran-feesten gevierd. Het ene wordt gevierd door een egoïstische minderheid die de geest van Songkran misbruikt. Bangkok Post, de NRC van Thailand, haalt flink uit naar deze hooligans die het feest als een vrijbrief beschouwen om ladderzat te worden, roekeloos te racen op de motorfiets, drugs te gebruiken, te gokken en die met supersoakers of waterslangen op nietsvermoedende passerende motorfietsers spuiten.

De krant gaat nog even door: There are just too many idiots on the road who see nothing wrong in driving while drunk, cramming 20 or more friends or relatives in the back of a pickup truck, overtaking on bends, running red lights, cutting aggresively in front of other vehicles and, in every instance, choosing speed over safety.

Het wekt dan ook geen verbazing dat in de zogeheten seven dangerous days, zoals de Sonkran-vakantie heet, vorig jaar het verkeer 271 levens eiste en 3.476 personen gewond raakten.

Maar er is ook een ander Songkran. In het buurtschap Somboon Samakkhi bijvoorbeeld, zo’n 120 kilometer ten noordoosten van Bangkok in de provincie Nakhon Nayok. Somboon Samakkhi is niet meer dan een verzameling verspreid staande huizen tussen rijstvelden en bosschages. Als je al van een centrum kunt spreken, is dat Wat Somboon Samakkhi. Aan tempels kun je aflezen hoe welvarend het omliggende gebied is c.q. hoe gul de bewoners zijn. Wat Somboon Samakkhi wekt qua grootte en uitvoering de indruk dat er heel wat geld in de omgeving verdiend wordt, maar uit de omliggende bebouwing blijkt dat niet.

Op de eerste dag van Songkran (13 april) komen de bewoners bijeen in het dorpshuis, een half open gebouw voor de gelegenheid uitgebreid met twee grote partytenten. Een kleine tweehonderd dorpelingen zijn er, voornamelijk ouden van dagen, vrouwen en kleine kinderen; teenagers en jonge volwassenen ontbreken grotendeels. Velen zijn voor de gelegenheid gekleed in een flodderig, fel gekleurd bloemetjesshirt.

Wanneer mijn vriendin en ik arriveren, begint na enkele minuten een eredienst. Twee monniken en een noviet reciteren teksten die ik al talloze malen heb gehoord, maar waarvan ik geen idee heb wat ze betekenen. Soms gebeurt dat in beurtzang met de gelovigen die de handen in de wai-stand houden. In de tempel zouden ze gehurkt op de grond zitten, hier zitten ze op stoelen.

Van een devote sfeer kun je nauwelijks spreken. Ondertussen wordt er volop gepraat door de keukenstaf, die een dag eerder de hele dag heeft staan te koken en de mensen die wat verder weg staan onder de partytenten. De kinderen rennen rond en beginnen al voorzichtig met waterpistolen te schieten.

Na een minuutje of tien – dat valt weer mee, want soms duren die diensten ellenlang en doen ze me denken aan de slaapverwekkende preken van streng-gelovige dominees in Nederland – worden de stoelen in een grote kring geplaatst en nemen zo’n dertig ouderen erop plaats. Ze krijgen een pakketje met kleding, iets wat ik eerder nooit heb gezien bij deze ceremonie. Inmiddels hebben de bewoners kannen met water gevuld uit een grote ton met water waarop bloemblaadjes drijven.

En dan begint waar het allemaal om draait met Songkran: eer bewijzen aan de ouderen en hun luck and happiness wensen. Met een monnik voorop lopen de aanwezigen langs de ouderen, die hun handen opengevouwen op hun knieën houden. Ieder schenkt een beetje water over hun handen en soms ook over hun schouders. De laatste vrouw krijgt het meeste water over zich heen, want er mag geen water verspild worden.

Het is daarna tijd voor sanoek, een begrip dat in reisgidsen typisch Thais wordt genoemd. Het woord betekent zoiets als prettig, aangenaam en dat zou voor alle aspecten van het Thaise leven gelden.  Stoelen en tafels worden tot zitjes gegroepeerd, er wordt gegeten en de geluidsman zet een cd-tje met Thaise muziek op met zoals meestal in Thailand de volumeknop helemaal opengedraaid naar rechts. Een waar waterballet barst los, alhoewel heel wat minder agressief dan de wateroorlogen waar Bangkok Post op doelt. Het Thaise Nieuwjaar is begonnen.

Somboon Samakkhi, 15 april 2012.